Skrót wiadomości - piątek, 20 czerwca, 19.05

MAKROEKONOMIA, WSKAŹNIKI

W czerwcu wskaźniki w większości sektorów wskazują na stabilizację koniunktury w gospodarce - podał Główny Urząd Statystyczny.

NBP w maju zwiększył zasoby złota do 16,573 mln uncji z 16,373 mln uncji miesiąc wcześniej - wynika z bazy danych NBP.

Rada Unii Europejskiej zaakceptowała rewizję KPO; Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności formalnie stał się częścią polskiego Krajowego Planu Odbudowy (KPO) - podał na platformie X wiceminister funduszy i polityki regionalnej Jan Szyszko.

Ministrowie finansów UE zaakceptowali w piątek zmiany w polskim Krajowym Planie Odbudowy (KPO), które zakładają utworzenie Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności. Szef MF Andrzej Domański ogłosił, że dzięki rewizji kolejne środki z KPO na kwotę ponad 6 mld euro powinny trafić do nas w ciągu najbliższych tygodni.

Napływ BIZ do Polski w '24 spadł do 12,74 mld USD z 28,36 mld USD w 2023 roku - podała agenda ONZ ds. handlu UNCTAD.

Globalny napływ BIZ w 2024 roku spadł o 11 proc. rdr, a perspektywy na rok 2025 pozostają negatywne - ocenia agenda ONZ ds. handlu UNCTAD.

Sprzedaż detaliczna w Wielkiej Brytanii, z uwzględnieniem sprzedaży paliw, w maju spadła o 2,7 proc. miesiąc do miesiąca, podczas gdy poprzednio wzrosła o 1,3 proc., po korekcie z +1,2 proc. - poinformowało w komunikacie biuro statystyczne. Analitycy spodziewali się mdm spadła o 0,5 proc.

Wskaźnik nastrojów brytyjskich konsumentów w czerwcu wyniósł -18 pkt. wobec -20 pkt. miesiąc wcześniej - podał GfK NOP Ltd. w komunikacie. Analitycy prognozowali -19 pkt.

Bank Centralny Chin utrzymał stopy procentowe bez zmian - podał Ludowy Bank Chin (PBoC) w komunikacie.

Indeks aktywności wytwórczej Philadelphia Fed w czerwcu pozostał na poziomie z maja, czyli -4 pkt. - podał Fed z Philadelphii w komunikacie.

BUDŻET, DŁUG

Zadłużenie Skarbu Państwa na koniec maja wzrosło o 22,1 mld zł (+1,3 proc.) mdm i wyniosło ok. 1.772,5 mld zł - podał resort finansów w szacunkowych danych.

Przewidywane na okres najbliższych 12 miesięcy obciążenie Polski spłatą zobowiązań zaciągniętych przez rząd na koniec maja wyniosło 8.788 mln euro wobec 8.875 mln euro miesiąc wcześniej - wynika z danych Narodowego Banku Polskiego.

111 mld 512 mln zł wyniesie kwota potrzeb oświatowych w 2026 r., będzie wyższa o 8,9 mld zł, tj. o 8,6 proc. w stosunku do 2025 r. Tzw. standard A - kwota, jaką samorząd dostaje na jednego ucznia, wyniesie ok. 9752 zł - podało MEN w projekcie rozporządzenia ws. sposobu podziału kwoty potrzeb oświatowych 2026 r.

SPÓŁKI

Na zamknięciu piątkowej sesji na GPW większość głównych indeksów wzrosła, w tym WIG20 poszedł w górę o 0,45 proc., a sWIG80 wzrósł o 2,27 proc. Obroty na akcjach spółek notowanych w WIG20 wyniosły 3,18 mld zł.

Komisja Nadzoru Finansowego zgodziła się na utworzenie funduszu Beta ETF Dywidenda Plus. Będzie to pierwszy w rodzinie Beta ETF fundusz, który docelowo będzie wypłacał dywidendy kwartalnie - poinformował Beta ETF w komunikacie. Kilka dni temu KNF zatwierdziła prospekt innego nowego funduszu Beta ETF Bitcon.

TUiR Warta widzi potencjał składkowy w OZE, przygotowuje się do ubezpieczeń energetyki jądrowej - napisała spółka w sprawozdaniu finansowym.

WALUTY

Złoty lekko umacnia się do euro, wsparty lepszym sentymentem globalnym. Na rynku długu płynność jest stosunkowo mała, co powoduje podwyższoną zmienność, przy czym kierunek dla rentowności krajowych obligacji jest wzrostowy. Zdaniem ekonomistów, w poniedziałek na polski rynek napłynie szereg danych makroekonomicznych, a silniejsze od oczekiwań odczyty mogłyby wesprzeć złotego.

Ministrowie finansów państw UE zgodzili się w piątek na przystąpienie Bułgarii do strefy euro 1 stycznia 2026 r. Z początkiem przyszłego roku Bułgaria zostanie 21. państwem UE w eurolandzie.

Unijny komisarz gospodarki Valdis Dombrovskis zapowiedział, że Komisja Europejska będzie monitorować ceny po przystąpieniu Bułgarii do strefy euro, by zapobiec ich wzrostom. W piątek ministrowie finansów państw UE zgodzili się na przystąpienie tego kraju do strefy euro od 1 stycznia 2026 r.

ENERGETYKA, PALIWA

Czternaście krajów, w tym Polska, zobowiązało się do podjęcia skoordynowanych działań przeciwko rosyjskiej "flocie cieni" operującej na wodach Morza Bałtyckiego i Północnego – poinformowało w piątek brytyjskie ministerstwo spraw zagranicznych. Rosyjska "flota cieni" to grupa przestarzałych statków nielegalnie transportujących rosyjską ropę oraz gaz, która pomaga Kremlowi w obchodzeniu zachodnich sankcji, ale też stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa krajów Zachodu i środowiska naturalnego.

POZOSTAŁE WIADOMOŚCI GOSPODARCZE

Polska znalazła się wśród trzech najtańszych krajów UE biorąc pod uwagę wydatki gospodarstw domowych w 2024 roku - wynika z obliczeń Eurostatu.

Zakłady ubezpieczeniowe nie będą już obligatoryjnie karane za każdy przypadek nieterminowości w likwidacji szkód. Stosowny projekt ustawy opracowuje resort finansów - podano w wykazie prac rządu.

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad planuje jeszcze w 2025 roku ogłosić przetargi o szacunkowej wartości 13,5 mld zł - podała Dyrekcja w komunikacie.

Domy maklerskie nie będą musiały przekazywać Komisji Nadzoru Finansowego półrocznych sprawozdań finansowych – wynika z opublikowanego w piątek projektu nowelizacji rozporządzenia MF. Nie będą musiały także przekazywać kwartalnych sprawozdań płynnościowych.

Odsetek inwestorów spodziewających się w ciągu sześciu miesięcy trendu wzrostowego na GPW wzrósł o 3,9 pkt. proc. i wyniósł 47,5 proc. Odsetek respondentów oczekujących trendu spadkowego spadł o 3,3 pkt. proc. do 26,2 proc. - wynika z cotygodniowego sondażu Indeksu Nastrojów Inwestorów.

Wprowadzenie 14-letniego limitu czasu pełnienia funkcji przez przewodniczącego KNF i jego zastępców oraz wprowadzenie zakazu ich zatrudniania przez określony czas w podmiotach nadzorowanych – takie m.in. zmiany znalazły się w projekcie nowelizacji Prawa bankowego.

Do opiniowania trafił projekt rozporządzenia autorstwa Ministerstwa Infrastruktury, który ma zachęcić przedsiębiorców do rejestracji statków w polskim rejestrze okrętowym. Został on opublikowany na stronach Rządowego Centrum Legislacji.

Wprowadzenie 14-letniego limitu czasu pełnienia funkcji przez przewodniczącego KNF i jego zastępców oraz wprowadzenie zakazu ich zatrudniania przez określony czas w podmiotach nadzorowanych – takie m.in. zmiany znalazły się w projekcie nowelizacji Prawa bankowego.

Na przestrzeni dwóch lat średnia wartość obligacji oferowanych inwestorom w szeroko dostępnych emisjach publicznych przeprowadzanych na podstawie prospektów emisyjnych wzrosła prawie dwuipółkrotnie, z 33 mln zł do 78 mln zł - wskazuje Emil Szweda z portalu Obligacje.pl.

Komisja Europejska zatwierdziła w czwartek 192 mln euro pomocy publicznej z Polski na budowę hubu gamingowo-technologicznego w Katowicach - poinformowała KE w komunikacie. Inwestycja ma być współfinansowana z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.

Komisja Europejska zdecydowała o wycofaniu projektu przepisów dotyczącego tzw. oświadczeń środowiskowych. Jego założeniem było zwalczanie fałszywych informacji, które podają firmy na temat pozytywnego wpływu ich produktów, usług lub działalności na środowisko.

Rynek produktów objętych unijnym prawodawstwem harmonizacyjnym ma zostać objęty krajowym systemem nadzoru - wynika z opublikowanego w piątek projektu ustawy. Chodzi m.in. o wyroby tytoniowe, nawozy, chemikalia, produkty biobójcze, detergenty, opakowania, rtęć, drony i pojazdy silnikowe.

WYDARZENIA Z KRAJU

Dotychczasowy minister ds. europejskich Adam Szłapka będzie rzecznikiem rządu - poinformował na konferencji premier Donald Tusk.

Premier Donald Tusk zapowiedział na konferencji, że zaproponuje radykalną zmianę w kwestii odpolitycznienia spółek Skarbu Państwa. Dodał, że nie dopuści, by w rządzie wygrała filozofia załatwiania posad swoim.

Na razie o personaliach nie rozmawiamy, ale niech nikt nie śpi spokojnie - powiedział w piątek premier Donald Tusk o rekonstrukcji rządu. Dodał, że elementem nowej konstrukcji rządu będzie "komasowanie", bo - jak dodał - np o energetyce chce rozmawiać z jednym ministrem a nie z pięcioma.

Wszędzie, gdzie są wątpliwości, należy przeliczyć głosy, bez względu na to o ile obwodowych komisji, by chodziło - uważa premier Donald Tusk. Oczekuje też, by każdy uzasadniony protest wyborczy SN przekazywał prokuraturze, która będzie mogła sprawdzić, co się działo w danych komisjach.

Prokurator Generalny Adam Bodnar otrzymał z Sądu Najwyższego łącznie 172 protesty wyborcze dotyczące ważności wyboru Prezydenta RP i zajął stanowisko w 111 z nich - podano w piątkowym komunikacie rzeczniczki PG prok. Anny Adamiak.

Prokurator Generalny Adam Bodnar przekazał, że złożył wniosek o dopuszczenie dowodu z oględzin kart wyborczych w jednej z komisji w Biszczy (pow. biłgorajski), co - jak podkreślił - pozwoli ustalić, czy "ewentualne błędy są wynikiem nieświadomych pomyłek".

Wdrażanie programów polityki spójności idzie dobrze; można mówić, że jest na poziomie 42 - 43 proc. – ocenił w rozmowie z PAP wiceminister funduszy i polityki regionalnej Jacek Karnowski. Jak zapowiedział, do końca 2026 r. MFiPR planuje podpisać umowy z beneficjentami na ok. 35 mld zł.

Po wygaśnięciu projektu Trzeciej Drogi ruszamy do kolejnego rozdziału naszej pracy - oświadczył w piątek lider Polski 2050, marszałek Sejmu Szymon Hołownia. Zapowiedział złożenie w Sejmie projektu tzw. ustawy smartfonowej, a także zmiany w mediach publicznych, czy profesjonalizację władz spółek SP.

Polacy z niepokojem, ale i nadzieją spoglądają na możliwe scenariusze współpracy między rządem a głową państwa. Najwięcej, bo 25,8 proc. respondentów niczego dobrego się nie spodziewa po tej współpracy - wynika z sondażu UCE Research dla Onetu.

Kolejny lot w ramach akcji ewakuacyjnej z Izraela ma być w niedzielę; jest grupa około 40 Polaków, którzy mogliby z niego skorzystać - poinformowała w piątek wiceszefowa MSZ Henryka Mościcka-Dendys. Jak dodał rzecznik MSZ Paweł Wroński z Izraela ewakuowano już 210 Polaków i 28 obywateli UE i państw partnerskich.

Za tydzień - 27 czerwca - Sąd Najwyższy wyznaczył dwa posiedzenia jawne poświęcone protestom wyborczym, w sprawach których SN wystąpił do sądów rejonowych o przeprowadzenie oględzin kart wyborczych z kilkunastu komisji obwodowych - poinformował w piątek PAP rzecznik SN Aleksander Stępkowski.

Związek Powiatów Polskich chce przepisów, które określą górne limity wynagrodzenia pracowników ochrony zdrowia, przede wszystkim lekarzy. Poziom wynagrodzeń w szpitalach nie może być kształtowany w oderwaniu od realiów płacowych naszego kraju - powiedziała PAP Bernadeta Skóbel, ekspertka ZPP.

Uczeń pełnoletni ma możliwość samodzielnego usprawiedliwienia nieobecności - poinformowała wiceszefowa MEN Katarzyna Lubnauer. Dodała jednak, że dyrektor szkoły ma prawo do ustalania szczegółowych rozwiązań, a resort nie planuje przepisów na poziomie centralnym.

W czerwcu doszło do 836 pożarów w budynkach mieszkalnych. Sześć osób zginęło, a 77 odniosło obrażenia - przekazał w piątek rzecznik Państwowej Straży Pożarnej st. bryg. Karol Kierzkowski. Od początku roku życie w wyniku pożarów straciło 188 osób.

Polskie kąpieliska znalazły się na ostatnim miejscu wśród państw UE pod względem jakości wody w kąpieliskach – wynika z opublikowanego w czwartek raportu Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) za 2024 r. Najlepsze wyniki osiągnęły Cypr, Bułgaria i Grecja.

WYDARZENIA Z ZAGRANICY

Ministrowie finansów UE zaakceptowali w piątek zmiany w polskim Krajowym Planie Odbudowy (KPO), które zakładają utworzenie Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności o wartości prawie 26 mld zł. Utoruje to drogę do wypłaty trzeciej transzy środków z KPO dla Polski.

Komisja Europejska ogłosiła w piątek, że chińscy producenci sprzętu medycznego zostaną wykluczeni z unijnych zamówień publicznych przekraczających wartość 5 mln euro. To odpowiedź na bariery w dostępie do chińskiego rynku, z jakimi borykają się unijne przedsiębiorstwa.

Belgijski rząd ogłosił, że już tego lata rozpocznie przeprowadzanie tzw. „kontroli wjazdowych” na swoim terytorium. Celem nowych działań jest ograniczenie nielegalnej i wtórnej migracji.

Rząd Szwajcarii poinformował, że zatwierdził w piątek udział tego kraju w projekcie europejskiej tarczy antyrakietowej European Sky Shield. Szwajcaria ma współpracować w zakresie zamówień publicznych na zakup sprzętu obrony powietrznej.

Norwegia zwiększy wydatki na obronę i bezpieczeństwo kraju do 5 proc. PKB, zgodnie z planem proponowanym przez sekretarza generalnego NATO – zapowiedział w piątek szef norweskiego rządu Jonas Gahr Stoere. Decyzja państw Sojuszu w tej sprawie ma zapaść na szczycie NATO w Hadze w przyszłym tygodniu.

Rosyjski przywódca Władimir Putin zapytany, czy obawia się, że świat zmierza ku wojnie światowej, odparł, że jest zaniepokojony "rosnącym potencjałem konfliktu" i martwi go też to, co dzieje się wokół instalacji nuklearnych, które budują w Iranie rosyjscy specjaliści.

Rosyjski przywódca Władimir Putin oświadczył w piątek podczas Forum Ekonomicznego w Petersburgu, że Rosjanie i Ukraińcy to ten sam lud i w tym sensie cała Ukraina należy do Rosji.

Strategiczna współpraca energetyczna Węgier z Rosją będzie utrzymana, pomimo prób Unii Europejskiej i Ukrainy jej podważenia - powiedział w czwartek szef węgierskiej dyplomacji Peter Szijjarto po spotkaniu w Petersburgu z przedstawicielami rosyjskich władz i sektora energetycznego.

Zaatakujemy wszystkie nuklearne instalacje Iranu; mamy takie możliwości - oświadczył w czwartek premier Izraela Benjamin Netanjahu. Zastrzegł, że trwa wojna i w tej sytuacji nie powie, czy istnieje przewidywany termin zakończenia operacji militarnych - relacjonuje CNN.

W ataku Izraela na Iran śmierć poniosło do tej pory co najmniej 657 osób - przekazała w piątek organizacja obrońców praw człowieka Human Rights Activists in Iran (HRAI). Informuje ona też o ponad 2 tys. rannych.

W czwartek, późnym wieczorem 65 polskich obywateli ewakuowanych z Izraela przez Jordanię przyleciało do Warszawy. Wiceszefowa MSZ Henryka Mościcka-Dendys powiedziała, że w piątek zostanie podjęta decyzja, czy zostanie zorganizowana kolejna akcja ewakuacyjna z Izraela.

Sprzeciw premiera Hiszpanii Pedro Sancheza wobec zobowiązania się przez jego kraj do wydawania 5 proc. PKB na obronność to „zły przykład braku jedności” przed zbliżającym się szczytem NATO w Hadze – skomentowała w piątek hiszpańska prasa.

Władze Indii ogłosiły w czwartek ograniczenie importu nanocząstek złota, zwanych "płynnym złotem", a także stopów niektórych metali z udziałem złota przekraczającym 1 proc. Według mediów złoto sprowadzano do kraju w takiej postaci, by uniknąć ceł.

Rozprzestrzenia się nowy wariant koronawirusa Covid-19 o nazwie Nimbus. Jak informuje amerykańskie Centrum Prewencji i Kontroli Chorób (CDC), występuje on już w Azji, USA i Europie. Powoduje głównie ostre bóle gardła, ale nie jest groźniejszy niż wcześniejsze warianty Omikrona.

Sąd Najwyższy Węgier podtrzymał w piątek wydany dzień wcześniej przez policję zakaz organizacji w Budapeszcie parady równości - wynika z komunikatu sądu. Od wyroku nie przysługuje odwołanie.

Idee skrajnej prawicy, w tym francuskiego Zjednoczenia Narodowego (RN) Marine Le Pen, powoli zatruwają Europę, zwłaszcza że po wnioskach wyciągniętych z brexitu tzw. suwereniści nie chcą już wyjść z UE. Chcą ją "okupować" - ocenia w piątek dziennik "Le Monde".

Włoski minister obrony Guido Crosetto powiedział w piątek, że "NATO nie ma już racji bytu". Wyraził też opinię, że Unia Europejska i ONZ "nie liczą się".

Brytyjska Izba Gmin przyjęła w piątek projekt ustawy o wspomaganym umieraniu, która umożliwi śmiertelnie chorym dorosłym w Anglii i Walii wybór zakończenia swojego życia – podała agencja AP. Za ustawą za głosowało 314 posłów, przeciwko było 291. Projekt ustawy trafi teraz do Izby Lordów.

(PAP Biznes)

ana/ asa/