Skrót wiadomości - poniedziałek, 9 grudnia, 21.00

MAKROEKONOMIA, WSKAŹNIKI

Warunki do obniżki stóp mogą pojawić się po lipcu '25, po ustaniu ryzyk wyborczych - poinformował radiu TOK FM, członek RPP Przemysław Litwiniuk.

Członek RPP Ireneusz Dąbrowski opowiada się za rozpoczęciem 9-miesięcznego cyklu obniżek stóp proc. w III kw. 2025 r., co sprowadziłoby stopę referencyjną NBP do ok. 3,5 proc. w pierwszej połowie lub w połowie 2026 r. - wynika z wypowiedzi Dąbrowskiego dla Rzeczpospolitej.

Polska gospodarka cały czas jest w ożywieniu, choć niezbyt dynamicznym, a wzrost PKB Polski utrzyma się co najmniej w okolicach 3 proc. - ocenia wiceprezes Polskiego Funduszu Rozwoju Mikołaj Raczyński.

Polski Fundusz Rozwoju na przełomie roku zaprezentuje aktualizację strategii i chce większy nacisk położyć na inwestycje w OZE, zwłaszcza offshore, infrastrukturę i niskoemisyjny transport, a także na ekspansję zagraniczną polskich firm - poinformował PAP Biznes wiceprezes PFR ds. inwestycji Mikołaj Raczyński.

Do 2 grudnia zawarto ponad 620 tys. umów na kwotę 40.894,6 mln zł, co stanowi 15,5 proc. środków z KPO - poinformowało w poniedziałek Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.

Do początku grudnia Polska wysłała do Komisji Europejskiej wnioski o płatność z funduszy polityki spójności na kwotę 2,6 mld euro, czyli ok. 11 mld zł - poinformował wiceminister funduszy i polityki regionalnej Jan Szyszko. Na koniec roku resort może osiągnąć ok. 5,6 proc. alokacji we wnioskach o płatność.

Ok. 90 proc. środków z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) jest już w naborach, a ok. 35 proc. alokacji grantowej z KPO została już zakontraktowana - poinformowała dziennikarzy minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Zapowiedziała też 2 rewizje KPO w '25.

We wnioskach od samorządów o wsparcie z funduszu dopłat na budownictwo społeczne jest 3 mld zł - poinformowała minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. W ramach budżetu na '25 przesunięto 1 mld zł na budownictwo społeczne.

Kwestia oskładkowania umów-zleceń to jedna z rzeczy, jaką Polska poruszy przy okazji tzw. małej rewizji KPO - poinformowała dziennikarzy minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. MFiPR przedstawi KE alternatywne rozwiązania, m.in. zmianę w liczeniu stażu pracy.

Ceny zbóż się stabilizują - poinformowała Izba Zbożowo-Paszowa.

Liczba cudzoziemców wykonujących w Polsce pracę w końcu czerwca 2024 roku wyniosła 1.032,6 tys. osób - podał GUS.

13 proc. badanych mieszkańców UE w 2023 roku kontynuowało pracę po przejściu na emeryturę - podał Eurostat.

Wskaźnik zaufania wśród inwestorów w strefie euro w grudniu wyniósł -17,5 pkt. wobec -12,8 pkt. miesiąc wcześniej - podała grupa badawcza Sentix w komunikacie. Analitycy spodziewali się wskaźnika -12,3 pkt.

Produkt Krajowy Brutto Japonii wzrósł w III kw. o 1,2 proc. w ujęciu zanualizowanym kdk - poinformowało w komunikacie biuro rządowe w II wyliczeniu. Wstępnie szacowano +0,9 proc.

Ceny konsumpcyjne w Chinach w listopadzie wzrosły o 0,2 proc. rdr - podało biuro statystyczne. Analitycy spodziewali się wzrostu o 0,4 proc., po wzroście o 0,3 proc. miesiąc wcześniej.

Chiny w przyszłym roku przyjmą odpowiednio luźną politykę pieniężną, co będzie pierwszym złagodzeniem tego stanowiska od około 14 lat, a także wprowadzą bardziej proaktywną politykę fiskalną, mającą na celu pobudzenie wzrostu gospodarczego - podano w oświadczeniu Biura Politycznego Komunistycznej Partii Chin.

BUDŻET, DŁUG

Wydatki majątkowe budżetu państwa po październiku wyniosły 37,7 mld zł i obecnie wykorzystanie stanowi 50,8 proc. kwoty planowanej na 2024 rok - podał resort finansów.

Wydatki na inwestycje jednostek samorządu terytorialnego po III kwartale wyniosły 43,83 mld zł - wynika z danych Ministerstwa Finansów.

Kwota zobowiązań JST zaliczanych do długu publicznego na koniec III kw. wyniosła 101,49 mld zł - poinformowało Ministerstwo Finansów.

Wpływy z dywidend po październiku wyniosły 3,747 mld zł, 122 proc. planu na 2024 rok - podało MF w komunikacie.

Do 2 grudnia podpisano 10.359 umów na unijne dofinansowanie projektów, które wykorzystają 30,9 proc. dostępnej puli środków z polityki spójności UE na lata 2021-2027 - poinformowało na stronie Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.

BGK kontynuuje wypłaty z nowej perspektywy finansowej 2021-2027; do 6 grudnia wypłacił 17,56 mld zł - poinformował BGK.

SPÓŁKI

Allegro miało w listopadzie 2024 roku 22,74 mln użytkowników (Real Users) na wszystkich urządzeniach wobec 19,5 mln w październiku - wynika z badania Mediapanel, Polskiego Badania Internetu.

Allegro zakończyło program skupu akcji własnych. Łącznie w ramach programu nabyto 3.473.726 akcji, stanowiących 0,33 proc. kapitału zakładowego - podało Allegro w komunikacie.

Sąd w Luksemburgu wydał postanowienie oddalające roszczenia akcjonariuszy mniejszościowych dotyczące zawieszenia uchwał walnego zgromadzenia Kernel Holding z grudnia 2023 r. - poinformowała spółka w komunikacie.

Wartość portfela zamówień grupy Mirbud na koniec listopada wyniosła 7,69 mld zł netto - poinformował Mirbud w komunikacie.

Akcjonariusze Comarchu przegłosowali uchwałę o wycofaniu akcji spółki z obrotu giełdowego - podała spółka w komunikacie prasowym. Delisting jest jednym z planowanych kroków procesu, który ma umożliwić Comarchowi dalszy rozwój jako spółce prywatnej.

Wojciech Pawluś zrezygnował z pełnienia funkcji wiceprezesa Comarchu oraz członkostwa w zarządzie spółki z dniem 8 grudnia 2024 roku - podała spółka w komunikacie. Pawluś jako powód rezygnacji podał wyjście naprzeciw planom strategicznym spółki.

mBank planuje w grudniu udostępnić swoim klientom detalicznym dostęp do zakupów na platformie Morele z poziomu aplikacji bankowej. Funkcjonalność taką otrzyma 3,8 mln klientów banku, którym zaoferowane zostanie 1,5 mln produktów - poinformowali w poniedziałek przedstawiciele banku.

Zarząd Banku Ochrony Środowiska zdecydował o emisji niezabezpieczonych senioralnych obligacji nieuprzywilejowanych o maksymalnej łącznej wartości nominalnej do 200 mln zł - podał bank w komunikacie.

Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ) otrzymały od Export Development Canada (EDC) list intencyjny w sprawie potencjalnego wsparcia projektu pierwszej polskiej elektrowni jądrowej kwotą o równowartości prawie 6 mld zł (1,45 mld USD) - podały PEJ w komunikacie prasowym.

Dr. Miele Cosmed Group zaprasza do sprzedaży do 500 tys. akcji spółki, stanowiących do 0,57 proc. kapitału zakładowego i uprawniających do nie więcej niż 0,48 proc. ogólnej liczby głosów na walnym. Proponowana cena nabycia wynosi 5,4 zł za akcję - poinformowała spółka w komunikacie.

Noctiluca, notowana na rynku NewConnect, zadebiutuje 16 grudnia na rynku podstawowym GPW - poinformowała giełda.

mPay rozpoczyna przegląd opcji strategicznych polegający na poszukiwaniu inwestora zainteresowanego objęciem mniejszościowego lub większościowego pakietu akcji - poinformowała spółka w komunikacie.

WALUTY

W najbliższych dniach możliwa jest presja kursu EUR/PLN na ruch w kierunku poziomu 4,24, zniżkować mogą też notowania USD/PLN - ocenia ekonomista Banku Millennium, Mateusz Sutowicz. Na krajowym rynku FI prawdopodobna jest względna stabilizacja wyceny długu, choć z okresowymi podbiciami zmienności.

Europejski Bank Centralny (EBC) ustalił kurs euro na 1,0568 USD i 159,40 JPY - podał bank na swojej stronie internetowej.

ENERGETYKA, PALIWA

W projekcie rozporządzenia resort klimatu proponuje dwie ceny maksymalne na energię elektryczną z morskich farm wiatrowych: 479,10 PLN/MWh i 512,32 PLN/MWh, w zależności od obszarów, gdzie będą one ulokowane.

Wypełnienie magazynów gazu w Polsce spadło i wg stanu na 8 grudnia wynosi 91 proc. - poinformował Gas Storage Poland.

Zapasy gazu ziemnego w europejskich magazynach wynoszą 82,4 proc. Znajduje się w nich 945,58 TWh gazu - wynika z wyliczeń firmy Gas Infrastructure Europe.

Dla zabezpieczenia dostaw LPG zimą najistotniejsze będzie optymalne wykorzystanie kolei - uważa dyrektor Polskiej Organizacji Gazu Płynnego Bartosz Kwiatkowski. Dodał, że mimo obowiązującego od 20 grudnia 2024 r. embarga na LPG z Rosji, paliwa tego w Polsce nie powinno zabraknąć.

Po wznowieniu przyjmowania wniosków w programie Czyste Powietrze nie będzie już można dostać dofinansowania do kotłów gazowych; zamiast audytów energetycznych będą oceny dokonywane przez eksperta na miejscu - poinformowało w poniedziałek kierownictwo NFOŚiGW.

POZOSTAŁE WIADOMOŚCI GOSPODARCZE

Oferowane krajom Mercosuru preferencje celne są w niektórych sektorach zbyt daleko idące, co powodować może ryzyko wypierania polskich produktów rolno-spożywczych z rynków UE przez produkty przywożone z krajów Mercosuru - napisało w poniedziałek Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Minister rolnictwa Czesław Siekierski ocenił, że wynegocjowana przez Komisję Europejską umowa z blokiem krajów Ameryki Południowej Mercosur za szeroko otwiera rynek na towary rolne z tych krajów. To by wymagało istotnych rekompensat dla rolników, by mogli sprostać tej konkurencji - oznajmił.

We wrześniu 2024 r. obroty najemców w centrach handlowych były o 0,2 proc. niższe niż rok wcześniej. Odwiedzalność była we wrześniu 6,1 proc. niższa rdr - poinformowała Polska Rada Centrów Handlowych w komunikacie prasowym.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) zaprasza do konsultacji społecznych i zgłaszania uwag do projektu zmian w programie "Czyste Powietrze". Drugi etap konsultacji potrwa do 27 grudnia 2024 r. - poinformował NFOŚiGW w komunikacie prasowym. Program w nowej odsłonie ma wrócić 31 marca 2025 r.

Na stronie internetowej ZUS dostępna jest ankieta, która pomaga ustalić zainteresowanej osobie, czy ma prawo do tzw. renty wdowiej. Wnioski o "rentę wdowią" będzie można składać od 1 stycznia 2025 r.

Całkowita podaż mieszkań dostępnych na rynku PRS (Private Rented Sector) w Polsce przekroczyła 20 tys., a kolejne 10 tys. jest w budowie - wynika z raportu CRIDO i Savills.

Polska ma trzykrotnie mniej odnawialnych zasobów wody niż inne kraje Unii Europejskiej – powiedział PAP hydrolog prof. Paweł Rowiński. W związku ze zmianami klimatu wydłużają się okresy bezdeszczowe. Susze jednak nie wykluczają powodzi. Obniża się poziom wód podziemnych, z których pochodzi 70 proc. wody pitnej.

W listopadzie na rynku wtórnym, wśród 7 najważniejszych rynków, największa podwyżka cen mieszkań mdm nastąpiła w Katowicach. W pozostałych miastach zmiany nie przekroczyły 10 proc.- wynika z danych Otodom Analytics.

WYDARZENIA Z KRAJU

Prezydent Andrzej Duda powołał w poniedziałek Bogdana Święczkowskiego na prezesa Trybunału Konstytucyjnego.

Po przeprowadzonych w 2024 r. audytach służby specjalne skierowały do prokuratury 24 zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstw w działalności służb w latach 2016-2023 – poinformował w poniedziałek szef MSWiA i minister koordynator służb specjalnych Tomasz Siemoniak.

Jeszcze w grudniu zakończą się prace nad nowym Programem Rozwoju Sił Zbrojnych na lata 2025-2039; program będzie miał 7 priorytetów, w tym zwiększanie liczebności i rezerw, "dronizacja" wojska czy rozwój obrony powietrznej - powiedział szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego gen. Wiesław Kukuła.

Siedmiu na dziesięciu pytanych Polaków uważa, że Karol Nawrocki jest kandydatem Prawa i Sprawiedliwości – wynika z opublikowanego w poniedziałek sondażu pracowni IBRiS dla Radia ZET.

Do Izby Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego skierowany został w poniedziałek wniosek o uchylenie immunitetu członka Krajowej Rady Sądownictwa i sędziego Sądu Rejonowego w Olsztynie Macieja Nawackiego - poinformowała rzeczniczka Prokuratora Generalnego Anna Adamiak.

Dane demograficzne wskazują, że starzenie się społeczeństwa jest i będzie wyzwaniem dla woj. śląskiego. Jego populacja do 2050 r. ma zmniejszyć się o 25 proc. – ostrzegła minister ds. polityki senioralnej Marzena Okła-Drewnowicz.

Na pewno nie ma środków na 15-proc. podwyżki dla policjantów. Natomiast pracujemy nad tym, żeby były środki na kwestie mieszkaniowe, które przez samych funkcjonariuszy, komendantów czy związki zawodowe są podnoszone jako absolutnie temat numer jeden - powiedział w poniedziałek szef MSWiA Tomasz Siemoniak.

Polskie społeczeństwo jest gotowe, by wydawać ogromne pieniądze na zbrojenia, jeśli wiąże się to z dostawami nowych czołgów czy rakiet; trudno jest jednak wyjaśnić społeczeństwu koszty wiążące się chociażby z przechowaniem amunicji czy szkoleniami - ocenił w poniedziałek szef BBN Jacek Siewiera.

Gdyby w drugiej turze wyborów prezydenckich zmierzyli się ze sobą Rafał Trzaskowski oraz Karol Nawrocki, pierwszy z nich mógłby liczyć na 46 proc. poparcia, a drugi na 34 proc. 17 proc. badanych nie zagłosowałoby na żadnego z nich - wynika z najnowszego sondażu CBOS.

Mimo nieograniczonego dostępu do środków higieny jamy ustnej problem próchnicy zębów w Polsce się nie zmniejsza - alarmują stomatolodzy.

Poseł PiS, b. wiceszef MS Marcin Romanowski nie stawił się w poniedziałek w Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Mokotowa. Obrońca polityka mec. Bartosz Lewandowski poinformował, że Romanowski przeszedł bardzo poważną operację.

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa zastosował wobec Marcina Romanowskiego areszt na okres 3 miesięcy - poinformował pełnomocnik posła PiS mec. Bartosz Lewandowski. Romanowski jest podejrzany w śledztwie do. Funduszu Sprawiedliwości.

W centrum stolicy 48-letni pułkownik Służby Ochrony Państwa zaatakował i pobił ratowników medycznych wezwanych, by mu pomóc. Sprawa została zgłoszona na policję. Mężczyzna usłyszał dwa zarzuty. Jeszcze w poniedziałek dokumenty trafią do prokuratury. O ataku na ratowników medycznych poinformowała w mediach społecznościowych Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego Meditrans.

WYDARZENIA Z ZAGRANICY

Unia Europejska nie prowadzi obecnie rozmów z rebeliantami w Syrii, którzy wyzwolili Damaszek i obalili reżim Baszara al-Asada - poinformował w poniedziałek rzecznik Komisji Europejskiej Anouar El Anouni. Przypomniał, że islamistyczna grupa HTS i jej lider są objęci unijnymi sankcjami.

Iran nawiązał bezpośredni kontakt z rebeliantami, którzy wyzwolili Damaszek i obalili syryjskiego przywódcę Baszara al-Asada – powiedział w poniedziałek agencji Reutera wysokiej rangi irański urzędnik. Jak zaznaczył, ma to "zapobiec niekorzystnemu kierunkowi" działań w relacjach między Syrią a Iranem.

Władze rosyjskie przyznały azyl polityczny syryjskiemu przywódcy Baszarowi al-Asadowi i jego rodzinie - poinformował w poniedziałek rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow, cytowany przez agencję AP. W niedzielę rebelianci zdobyli Damaszek i ogłosili obalenie reżimu Asada.

W związku z wprowadzonym na krótko stanem wojennym i wynikłym z tego chaosem w Korei Południowej nie ma pewności, czy umowa na eksport 820 czołgów K2 do Polski zostanie sfinalizowana przed końcem 2024 roku - pisze w poniedziałek agencja Yonhap.

Jeszcze w grudniu oczekiwane jest spotkanie nowej grupy kontaktowej na rzecz wzmocnienia Ukrainy w wojnie z Rosją, złożonej z kluczowych partnerów Kijowa, wśród których jest Polska – zapowiedziano w poniedziałek w ukraińskiej stolicy.

Dwa tygodnie po zapowiedzi amerykańskiego prezydenta elekta Donalda Trumpa, dotyczącej nałożenia 25-procentowych ceł na towary z Kanady i Meksyku i tydzień po rozmowach z premierem Kanady Justinem Trudeau, Trump znów zagroził Ottawie cłami.

Władze Tajwanu podały w poniedziałek, że postawiły siły zbrojne w stan wysokiej gotowości w związku z ogłoszeniem przez Chiny rozległych ograniczeń w przestrzeni powietrznej w pobliżu wschodniego wybrzeża wyspy. Chińska armia niemal podwoiła liczbę okrętów w Cieśninie Tajwańskiej - przekazano.

Zbiegły z Damaszku syryjski dyktator Baszar al-Asad i członkowie jego rodziny są w Rosji, gdzie udzielono im azylu na podstawie przesłanek humanitarnych - poinformowały w niedzielę rosyjskie media, powołując się na źródła na Kremlu. Rebelianci w niedzielę nad ranem zdobyli Damaszek, obalając reżim Asada.

Upadek reżimu Baszara al-Asada w Syrii podważy ambicje Moskwy w Afryce, nadszarpnie na kontynencie jej wizerunek i osłabi zaufanie rodzimych dyktatur uzależnionych od pomocy rosyjskich najemników, przewiduje amerykański think tank Instytut Studiów nad Wojną (ISW).

Upadek reżimu Baszara al-Asada jest fundamentalnym aktem sprawiedliwości i nie doszłoby do niego bez wsparcia USA dla działań Izraela i Ukrainy - ocenił w niedzielę prezydent USA Joe Biden. Zapowiedział wsparcie dla Syryjczyków w tworzeniu nowego państwa.

Siły USA na Bliskim Wschodzie przeprowadziły uderzenia na ponad 75 celów związanych z Państwem Islamskim w centralnej Syrii, w tym na obozy i przywódców grupy - poinformowało w niedzielę Centralne Dowództwo USA (CENTCOM). USA przestrzegły też syryjskie grupy przed współpracą z terrorystami.

Szef MSZ Francji Jean-Noel Barrot oświadczył w poniedziałek, że wsparcie Paryża dla przemian politycznych w Syrii zależeć będzie od poszanowania przez nowych rządzących praw kobiet i mniejszości narodowych, a także respektowania prawa międzynarodowego.

Unia Europejska jest słaba, a prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan coraz silniejszy - tak sytuację po obaleniu przywódcy Syrii Baszara al-Asada opisał włoski minister obrony Guido Crosetto w wywiadzie dla dziennika "La Stampa". UE nazwał "śpiącą królewną", "zmęczoną i mało atrakcyjną".

Dziesiątki izraelskich samolotów przeprowadziły w niedzielę naloty na liczne cele w Syrii, by zniszczyć "strategiczną broń", która po upadku reżimu Baszara al-Asada mogłaby się dostać w ręce nieprzyjaznych Izraelowi sił - napisał portal Times of Israel.

Południowokoreańska policja oświadczyła w poniedziałek, że rozważa objęcie prezydenta Jun Suk Jeola zakazem opuszczania kraju w związku z ogłoszeniem przez niego w ubiegłym tygodniu stanu wojennego, który zniósł po sześciu godzinach. Środkiem tym zostali objęci już m.in. minister spraw wewnętrznych i były dowódca stanu wojennego.

Władze holenderskie oświadczyły w niedzielę, że podejrzewają, iż przyczyną eksplozji, która w sobotę spowodowała zawalenie się budynku w Hadze, było działanie o charakterze przestępczym. W wyniku eksplozji zginęło co najmniej pięć osób.

Kraje członkowskie w Radzie UE zgodziły się w poniedziałek na wypłacenie drugiej transzy pieniędzy z opiewającego na 50 mld euro instrumentu na rzecz wsparcia Ukrainy. Kijów otrzyma 4,1 mld euro na pokrycie bieżących wydatków państwa. Komisja Europejska wkrótce przeleje pieniądze.

W okupowanym Doniecku eksplodował samochód, w którymi znajdowali się komendant rosyjskiej kolonii karnej w Ołeniwce Siergiej Jewsiukow i jego żona - powiadomił portal Ukrainska Prawda, powołując się na rosyjskie media i sieci społecznościowe. W 2022 r. w tym więzieniu zginęło kilkudziesięciu ukraińskich jeńców wojennych.

Trzy czwarte powierzchni Ziemi stało się suchsze w ciągu ostatnich trzech dziesięcioleci. Do roku 2100 może to mieć wpływ na życie pięciu miliardów ludzi – wynika z raportu Konwencji ONZ w sprawie Zwalczania Pustynnienia (UNCCD).

Australia zawarła w poniedziałek umowę gospodarczą i dotyczącą bezpieczeństwa z wyspiarskim krajem Nauru na Pacyfiku; przyjęcie porozumienia służy powstrzymywaniu rosnących wpływów Chin w tym regionie – podała agencja Reutera.

Premier Australii Anthony Albanese ogłosił w poniedziałek utworzenie jednostki policji odpowiedzialnej za zwalczanie antysemityzmu – podała agencja AFP. To reakcja na podpalenie w piątek synagogi na przedmieściach Melbourne, które uznano za atak terrorystyczny.

Dwie strony pierwszego, odręcznego wydania "Boskiej komedii" Dantego z XIV wieku znaleziono podczas przenosin dokumentów w państwowym archiwum w mieście La Spezia we włoskiej Ligurii - poinformował burmistrz Pierluigi Peracchini. "To jedyny taki skarb na świecie o bezcennej wartości" - podkreślił. (PAP Biznes)

asa/ gor/ ana/