KGHM będzie stawiać w nowej strategii na inwestycje – prezes (wywiad)

„KGHM jako firma górniczo-hutnicza ma w swoim DNA przede wszystkim minerał, zasoby i ich eksploatację. Cała reszta jest tylko dodatkiem optymalizacyjnym do eksploatacji złoża i produkcji metali” – powiedział PAP Biznes prezes KGHM Andrzej Szydło, który kieruje pracami zarządu od marca 2024 r.

„Po przyjściu do zarządu zauważyliśmy, że o ile tworzyło się plany produkcji górniczej, to strategia i jej ewentualne przełożenie na plany inwestycyjne nie wybiegały daleko w przyszłość. W obowiązującej jeszcze strategii Grupy KGHM nie wyeksponowano tego, by zabezpieczyć ciąg technologiczny w perspektywie 10-15-letniej. My postawiliśmy na pierwszym miejscu biznes podstawowy, w centrum są metale. Dopiero wokół tego można dobudowywać resztę, pracować nad transformacją energetyczną itd. KGHM nie jest koncernem multienergetycznym. To firma surowcowa, wydobywcza, produkująca metale” – dodał prezes.

Jak wskazał, KGHM ma ciąg technologiczny i łańcuch wartości o wiele dłuższy niż przeciętna firma górnicza, która wydobywa rudę metalu.

„KGHM nie tylko wydobywa miedź, ale i produkuje koncentrat, a następnie katody i walcówkę. Ten łańcuch wartości należy wydłużać jeszcze bardziej” – powiedział Szydło.

Prezes KGHM poinformował, że prace nad nową strategią grupy trwają. Spółka potrzebuje jeszcze jasności co do przepisów w sprawie podatku od kopalin.

„Nowa strategia Grupy KGHM jest na dalece zaawansowanym etapie i wstępnie została już przedstawiona radzie nadzorczej. Strategia jest ambitna, z dużym wyzwaniem inwestycyjnym i kosztowym. Prace nad strategią trwają i ciągle ją doskonalimy, aż będzie jasność co do regulacji dotyczących podatku od wydobycia niektórych kopalin. Nie podejmujemy żadnych decyzji, które byłyby niezgodne z naszymi zamierzeniami strategicznymi” – powiedział prezes Andrzej Szydło.

„Gdy przepisy w sprawie zmian podatkowych zostaną przyjęte i wszelkie wątpliwości rady nadzorczej odnośnie strategii zostaną rozwiane, a sam dokument zostanie zatwierdzony, to ogłosimy nową strategię” – dodał prezes.

Projekt nowelizacji ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin został we wtorek przyjęty przez Radę Ministrów.

Projekt przewiduje zmiany w zasadach naliczania podatku od wydobycia miedzi, a obecnie jego jedynym płatnikiem jest KGHM. Miedziowa spółka płaci w ostatnich latach ponad 3 mld zł podatku rocznie, a od początku jego wprowadzenia w 2012 roku – ponad 30 mld zł.

Rząd planuje obniżyć podatek miedziowy od 2026 r. poprzez zmianę formuły jego wyliczania, a koszt tego obniżenia dla budżetu to 500 mln zł w 2026 r., 750 mln zł w 2027 r. i 750 mln zł w 2028 r. Zmiany zakładają także wprowadzenie od 2029 r. mechanizmu odliczenia od podatku części nakładów inwestycyjnych.

„Z punktu widzenia akcjonariuszy i KGHM-u najlepsze byłoby zlikwidowanie podatku miedziowego, ale rozumiemy też, że budżet państwa potrzebuje wpływów w okresie ogromnych wydatków np. na obronność. Dlatego tak ważny jest kompromis” – powiedział prezes KGHM.

„Proponowane zmiany w podatku od kopalin to ewidentnie krok w dobrym kierunku. Pozwalają nam na realizację naszych zamierzeń w bardzo dużym stopniu, choć nie w pełni” – dodał Szydło.

Prezes KGHM jest pewien, że dialog, podjęty z Ministerstwem Finansów, będzie w przyszłości trwał, nawet jeśli ustawa wejdzie już w życie.

„Kiedy podjęliśmy poważne rozmowy na temat konieczności aktualizacji przepisów w podatku od wydobycia niektórych kopalin, wiedziałem, że nie będzie łatwo i że nie możemy oczekiwać zniesienia podatku czy głębokiej redukcji. Wiedzieliśmy też, że mamy swój realny harmonogram w realizacji inwestycji. Żeby realizować duży projekt, trzeba przejść przez fazę koncepcji, ścieżki administracyjnej, permittingu i przez okres realizacji. Przy projektach górniczych, np. budowie nowych szybów, mówimy o okresie rzędu od około 10 do 15 lat” – powiedział prezes.

Jak poinformował, pod kątem realizacji inwestycji zapotrzebowanie na kapitał w KGHM będzie szczytowe po 2027 roku.

„Wiele projektów jest bowiem jeszcze w opracowaniu, a na fazę koncepcyjno-dokumentacyjną nie potrzebujemy stosunkowo dużo środków. Dlatego degresywna stawka podatku od kopalin nie jest dla nas zła, a potrzebujemy stabilności przepisów, by podejmować decyzje inwestycyjne” – powiedział Szydło.

„Być może krzywa przy tej degresji mogłaby wyglądać inaczej, ale nigdy nie ma rozwiązań dobrych na zawsze. Błędem było, że przez lata podatek był niezmieniany, być może konieczne decyzje inwestycyjne można byłoby podjąć dużo wcześniej” – dodał prezes KGHM.

INWESTYCJE GŁÓWNYM PUNKTEM STRATEGII

Prezes Andrzej Szydło ocenił, że w ostatnich latach KGHM nie kładł wystarczającego nacisku na działalność górniczą, w tym udostępnianie nowych złóż. Brakowało projektów rozwojowych.

„Przez ostatnie 13 lat KGHM wpłacił do budżetu państwa ponad 30 miliardów złotych z tytułu podatku od wydobycia niektórych kopalin. W ubiegłych latach zdarzało się również, że KGHM wypłacał dywidendę. Tymczasem jedyne duże projekty inwestycyjne grupy w ostatnich 15 latach to szyb GG1 i modernizacja technologii w Hucie Miedzi Głogów. Reszta to projekty dużo mniejsze, a wiele z nich jedynie inwestycje odtworzeniowe. To wszystko trzeba odpowiedzialnie modelować” – powiedział prezes.

W nowej strategii inwestycje mają być priorytetem.

„Najważniejsze w nowej strategii KGHM będą inwestycje, w tym w główny ciąg technologiczny, który musi być efektywny” – powiedział prezes.

Jak poinformował, KGHM musi zintensyfikować eksplorację przyszłych zasobów w swoich obszarach koncesyjnych.

„Przy obecnym otoczeniu makroekonomicznym i fiskalnym budowa tzw. KGHM 2.0, czy zagospodarowanie perspektywicznych złóż na północ od Odry mogłyby zostać uznane za nieopłacalne, co wcale nie oznacza, że nie należy eksplorować tych zasobów. Nie możemy marnować czasu” – powiedział Szydło.

„Każda firma górnicza musi prowadzić eksplorację, podejmując ryzyko, że zasoby okażą się mieć np. mniejszą zawartość metalu. W ostatnich latach tej eksploracji było za mało, firma oderwała się od korzeni, kładąc nacisk na tematy niezwiązane z działalnością górniczą” - dodał.

Prezes wskazał, że miedź jest metalem krytycznym, na rynku będzie jej deficyt i ważne jest, by zagwarantować bezpieczeństwo surowcowe i Polski, i Unii Europejskiej.

Prezes jest optymistyczny co do cen miedzi.

„Zasoby naturalne się kończą, cały świat sięga coraz głębiej, po coraz trudniejsze do eksploatacji zasoby metali. Będzie malała podaż metali, tzw. pierwotnych, będzie się zwiększał udział recyklingu. Zapotrzebowanie na metale będzie znacznie przekraczać ich podaż, a tempo wzrostu podaży metali z recyklingu nie będzie aż tak duże i na rynku miedzi będziemy mieli do czynienia z deficytem. Tymczasem bez miedzi transformacja energetyczna nie będzie możliwa” – powiedział Szydło.

Na terenie Zagłębia Miedziowego KGHM chce wybudować trzy szyby górnicze. Rozpoczęto już prace w zakresie rozpoznania geologiczno-hydrogeologicznego dla projektów: GG-2 „Odra”, Retków oraz Gaworzyce. Szacunkowy koszt inwestycji to minimum 9 mld zł.

„Byłoby idealnie, gdybyśmy mogli zwiększyć wydobycie, ale na razie staramy się utrzymać stabilną podaż. Trzy nowe szyby, które powstaną w ciągu kolejnych 10 lat, pozwolą na utrzymanie określonego poziomu wydobycia. Są one absolutnie niezbędne i powinny były być wybudowane wcześniej. Przystępujemy teraz do budowy” – powiedział prezes.

Jak poinformował Szydło, grupa myśli też o inwestycjach w wydłużenie łańcucha wartości.

„Ubiegły rok był dla nas rekordowy, jeżeli chodzi o produkcję walcówki. Myślimy o dalszym rozwoju w tym obszarze tak, żeby nie kończyć na katodzie. Najlepiej byłoby, gdybyśmy przetwarzali w KGHM prawie 100 proc. miedzi. Priorytetem zawsze jednak będzie udostępnianie złóż” – powiedział Szydło.

Grupa planuje też udoskonalić ciąg technologiczny, myśli o optymalizacji kosztowej.

„W 2024 roku po raz pierwszy od wielu lat udało się zahamować tendencję wzrostową kosztów i będziemy walczyć, by nastąpił trend odwrotny. Musimy myśleć o wielu aspektach efektywności wykorzystania czasu pracy, o pewnych modyfikacjach w obszarze hutnictwa, o przygotowaniu Huty Miedzi Legnica tak, aby stała się w pełni hybrydowa w pierwszym etapie, a następnie być może w pełni złomowa” – powiedział Andrzej Szydło.

„W Hucie Miedzi Głogów myślimy o możliwościach automatyzacji pewnych procesów, również z wykorzystaniem AI” – dodał.

Szydło ocenił, że strategia energetyczna grupy KGHM musi być uszyta do potrzeb głównego ciągu technologicznego.

„Trzeba się zastanowić, jak wypracować optymalny miks, żeby energetyka nie była ciężarem dla realizacji podstawowych potrzeb produkcyjnych, tylko żeby stanowiła wsparcie i była optymalna kosztowo” – powiedział prezes.

„Od dużego źródła OZE gdzieś na północy kraju, czy udziałów w dużym projekcie jądrowym lepsze wydają się inwestycje w energetykę przy zakładach KGHM, dostosowane do lokalizacji, profilu odbioru energii” - dodał.

Przykładowo, w rejonie Huty Miedzi Głogów prezes Szydło wyobrażałby sobie źródła PV, CCGT czy SMR, w odpowiednich proporcjach.

„Myślę, że małe reaktory jądrowe, ze swoją skalowalnością, mogłyby z powodzeniem być stosowane w lokalizacjach KGHM, bo oprócz energii elektrycznej potrzebujemy bardzo dużych ilości zarówno ciepła, jak również chłodu. Będziemy się tej technologii mocno przyglądać, ale nie będziemy na razie podejmować jakichkolwiek decyzji i w sposób nieprzemyślany ponosić kosztów” – powiedział prezes KGHM.

Pytany o perspektywę dzielenia się zyskami z inwestorami, prezes odpowiedział: „Obecny zarząd KGHM skupia się na tym, żeby firmę rozwinąć, zwiększyć jej wartość poprzez projekty inwestycyjne, rozwojowe i efektywne. Czy dla inwestorów długoterminowych nie jest to dobra propozycja?”.

„Polityka dywidendowa KGHM się nie zmienia. Nie wiem, jakie będą rekomendacje zarządu w sprawie dywidendy w przyszłości, decyzje są podejmowane każdego roku. Jeżeli jednak patrzy się na skalę inwestycji w górnictwie i na to, że przez lata te inwestycje, szczególnie w obszarze rozwoju, były niewystarczające, to należy zdać sobie sprawę z tego jak trudne są decyzje dotyczące sposobu podziału zysku, alokacji kapitału w te dwa obszary tj. obszaru potrzeb inwestycyjnych oraz oczekiwań właścicieli KGHM” – powiedział Szydło, dodając, że zadaniem zarządu jest szukanie i proponowanie najlepszego kompromisu.

„Być może przyszedł taki moment, że trzeba nadgonić inwestycje i skupić się na tym, żeby KGHM ciągle był spółką bardzo cenną, z wysoką wartością dla wszystkich jej interesariuszy” – powiedział Andrzej Szydło.

Grupa KGHM Polska Miedź znajduje się w dziesiątce największych producentów miedzi górniczej na świecie i jest drugim co do wielkości producentem srebra. Posiada aktywa górnicze (kopalnie rud miedzi oraz pierwiastków towarzyszących, takich jak srebro, molibden, nikiel, złoto i innych metali) zlokalizowane w Polsce, USA, Chile i Kanadzie oraz huty miedzi w Polsce.

W pierwszym półroczu 2025 roku grupa KGHM miała 17,556 mld zł przychodów, co oznacza wzrost o 0,4 proc. rdr. Skorygowana EBITDA wzrosła o 15,6 proc. rdr do 4,863 mld zł. Zysk netto przypisany akcjonariuszom jednostki dominującej wyniósł 579 mln zł wobec 1.073 mln zł rok wcześniej.

Anna Pełka (PAP Biznes)

pel/ pr/