Szara strefa tytoniowa w Polsce stanowi 4,3 proc.; jest to wzrost o 0,65 pkt. proc. rdr
Szara strefa tytoniowa w Polsce stanowi 4,3 proc., co oznacza wzrost o 0,65 pkt. proc. rdr - wynika z raportu KPMG "Szara strefa tytoniowa w UE I w Polsce w 2024 r. Podano, że szara strefa tytoniowa w UE stanowi 9,2 proc., co oznacza wzrost o 0,9 pkt. proc. w porównaniu do 2023 r.
Podano, że szara strefa tytoniowa w Polsce wynosi 4,3 proc. – 1 na 25 papierosów wypalanych w Polsce pochodzi z nielegalnych źródeł. Oznacza to 1,85 mld sztuk papierosów z nielegalnych źródeł (wzrost o 23,3 proc. rdr, czyli o 0,35 mld sztuk).
Dodano, że szara strefa tytoniowa nad Wisłą wykazuje silną tendencję wzrostową: w IV kw. 2024 r. udział nielegalnych papierosów w polskim rynku tytoniowym wyniósł 6,6 proc. – co 15. papieros pochodził z nielegalnych źródeł.
Szara strefa tytoniowa w UE stanowi 9,2 proc. – co 11. papieros wypalany w UE pochodzi z nielegalnych źródeł. Oznacza to 38,9 mld sztuk papierosów z nielegalnych źródeł na rynku UE w 2024 r. (wzrost o 10,8 proc. rdr, czyli o 3,8 mld sztuk).
Straty budżetowe wynikające z funkcjonowania szarej strefy tytoniowej w UE to 14,9 mld euro (wzrost o 3,3 mld euro rdr; wzrost o 28,4 proc. rdr), a w Polsce to 312 mln euro (wzrost o 114 mln euro rdr; wzrost 57,6 proc. rdr).
Z raportu KPMG wynika, że państwa UE z najwyższym udziałem szarej strefy w rynku tytoniowym to Francja - z udziałem na poziomie 38 proc. (wzrost o 4,4 pkt. proc. rdr), Irlandia - z udziałem 32 proc. (wzrost o 3,7 pkt. proc. rdr), a także Finlandia - z udziałem na poziomie 20 proc. (wzrost o 4,4 pkt. proc. rdr).
Państwa UE z najwyższym wzrostem szarej strefy tytoniowej rdr: Holandia - wzrost o 10,2 pkt. proc. rdr rekordowy wzrost w UE: skutek wysokich podwyżek akcyzy na wyroby tytoniowe; (szara strefa tytoniowa obecnie: 18 proc.; udział akcyzy w cenie paczki papierosów: 7,66 euro – najwyższy wynik w UE); Węgry - wzrost o 5,6 pkt. proc. rdr (szara strefa tytoniowa obecnie: 13 proc.); Łotwa - wzrost o 4,5 pkt. proc rdr (szara strefa tytoniowa obecnie: 18 proc.); Francja - wzrost o +4,4 pkt. proc. rdr (szara strefa tytoniowa obecnie: 38 proc.); Finlandia: wzrost o +4,4 pkt. proc. rdr (szara strefa tytoniowa obecnie: 20 proc.).
Podano, że Polska jest obecnie 4. co do wielkości rynkiem w UE pod względem wolumenu nielegalnych wyrobów tytoniowych w rynku (1,65 mld). Nad Wisłą rośnie konsumpcja wyrobów tytoniowych kupowanych w szarej strefie, legalny rynek maleje.
W Polsce obserwowane jest załamanie legalnej sprzedaży wyrobów tytoniowych: w I kw. 2025 r. w porównaniu do I kw. 2024 spadki są dwucyfrowe i dotyczą wszystkich kategorii wyrobów: papierosy - spadek sprzedaży o 15,7 proc.; tytoń do samodzielnego skręcania - spadek o 19,2 proc.; podgrzewane wyroby tytoniowe - spadek o 18,75 proc.
Wskazano, że liczba nielegalnych wyrobów tytoniowych przejętych przez organy ścigania w UE w 2023 r. wyniosła 239,9 mln sztuk, a w 2024 r. wyniosła 472,6 mln sztuk.
"Najwyższy udział szarej strefy tytoniowej oraz najwyższe jej wzrosty rdr notowane są w państwach UE stosujących wysokie stawki podatkowe (akcyzowe) na wyroby tytoniowe lub w tych, które w ostatnich latach skokowo podnosiły akcyzę na takie wyroby, jak np. Francja, Holandia czy Irlandia" - napisano w raporcie.
"Zapowiadana przez Komisję Europejską nowelizacja akcyzowej dyrektywy tytoniowej (tzw. Tobacco Excise Directive, TED) i skokowy wzrost podatków może doprowadzić do skokowego wzrostu szarej strefy tytoniowej w UE i pogłębienia strat budżetowych" - dodano.
Z raportu KPMG wynika, że w I kw. 2025 r. legalny rynek wyrobów tytoniowych w Polsce notuje dwucyfrowe spadki w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku. Wzrastają zakupy w szarej strefie tytoniowej. Spadki na legalnym rynku są związane z zapowiedzianą w II poł. 2024 r. podwyżką stawek w tzw. mapie akcyzowej na wyroby tytoniowe: pierwotnie podwyżki wynosiły 10 proc. dla wszystkich kategorii wyrobów, ale od 1 marca 2025 akcyza wzrosła: na papierosy – o 25 proc., na tytoń do samodzielnego skręcania – o 38 proc., na tytoń do podgrzewania – o 50 proc. To spowodowało ożywienie szarej strefy (wzrost przemytu), a konsumenci zaczęli poszukiwać wyrobów „spod lady”. (PAP Biznes)
alk/ osz/
