Europejski program dozbrajania może zmobilizować do 800 mld euro - szefowa KE (opis)
Szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen ogłosiła we wtorek pięciopunktowy plan dozbrajania Europy, który ma zmobilizować do 800 mld euro na obronność. Zawiera on m.in. pakiet pożyczek o wartości 150 mld euro m.in. na obronę przeciwlotniczą oraz możliwość wykorzystania środków z polityki spójności.
Chodzi o długo zapowiadany przez KE program mający zmobilizować pieniądze na inwestycje w europejską obronność. Przywódcy "dwudziestki siódemki" będą o nim rozmawiać na nadzwyczajnym szczycie w czwartek w Brukseli.
Pierwszy punkt dotyczy poluzowania unijnych reguł wydatkowych.
"Zaproponujemy uruchomienie krajowej +klauzuli wyjścia+ z Paktu stabilności i wzrostu. Umożliwi to państwom członkowskim znaczne zwiększenie wydatków na obronę bez uruchamiania procedury nadmiernego deficytu" - powiedziała von der Leyen w oświadczeniu dla prasy.
Według niej, jeśli państwa członkowskie UE zwiększą wydatki na obronę średnio o 1,5 proc. PKB, to wyniosą one blisko 650 mld euro w okresie czterech lat.
Szefowa KE już w połowie lutego ogłosiła poluzowanie reguł fiskalnych, by dać krajom członkowskim możliwość zwiększenia wydatków na obronę. Nie było jednak jasne, którą z możliwości Komisja Europejska wybierze. Ścieżka krajowa umożliwia każdemu państwu członkowskiemu z osobna uruchomienie klauzuli wyjścia. Natomiast w trakcie pandemii Covid-19 KE uruchomiła tzw. klauzulę ogólną, która wyłączyła stosowanie reguł fiskalnych dla wszystkich państw; zgodnie z nimi deficyt krajów członkowskich powinien wynosić poniżej 3 proc. PKB, a dług publiczny nie może przekraczać 60 proc. PKB.
Drugi punkt dotyczy pakietu pożyczek o wartości 150 mld euro dla krajów członkowskich, które będą gwarantowane z unijnego budżetu. Von der Leyen podkreśliła, że pieniądze te będą mogły być wydawane na takie dziedziny, jak obrona powietrzna i przeciwrakietowa, systemy artyleryjskie, pociski i amunicja, drony i systemy antydronowe.
"Oczywiście, dzięki temu państwa członkowskie będą mogły znacznie zwiększyć swoje wsparcie dla Ukrainy" - powiedziała.
Trzeci punkt planu zakłada możliwość wykorzystania funduszy z polityki spójności z unijnego budżetu, o czym decydować będą kraje UE.
Kolejne dwa punkty dotyczą mobilizacji kapitału prywatnego poprzez przyspieszenie unii oszczędności i inwestycji, a także wykorzystania Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
"Europa jest gotowa wziąć na siebie odpowiedzialność. Europejski program dozbrajania ReArm Europe może zmobilizować blisko 800 mld euro na rzecz bezpiecznej i odpornej Europy. Będziemy nadal ściśle współpracować z naszymi partnerami w NATO. To czas Europy i jesteśmy gotowi do działania" - zadeklarowała.
Von der Leyen przedstawiła szczegóły swojego planu w liście do unijnych liderów, którzy w czwartek spotkają się w Brukseli na nadzwyczajnym szczycie.
"My w Europie bardzo doceniamy wsparcie Stanów Zjednoczonych i rolę, jaką odgrywały dla europejskiego bezpieczeństwa przez dekady" - podkreśliła w piśmie szefowa KE.
"Dla mnie jako dla przewodniczącej KE silne relacje z USA są jednym z najważniejszych celów - zarówno dwustronne, jak i w ramach formatu G7" - dodała.
Szefowa KE nie odniosła się w oświadczeniu dla prasy do wstrzymania pomocy wojskowej Stanów Zjednoczonych dla Ukrainy, ogłoszonego kilka godzin wcześniej przez Biały Dom.
Z Brukseli Magdalena Cedro (PAP)
mce/ szm/ asa/