80 proc. polskich firm chce inwestować więcej w innowacje w 2026 roku

Podano, że na 2026 rok polskie firmy zapowiadają wyraźny wzrost nakładów na innowacje – 80 proc. planuje zwiększenie budżetów (w tym 25 proc. znacząco), a 18 proc. utrzymanie obecnego poziomu. To niemal dokładnie tyle samo, co w ujęciu globalnym.

W hierarchii priorytetów biznesowych innowacje zajmują w Polsce drugie miejsce (34 proc.), co odpowiada globalnemu układowi – również tam znajdują się ex aequo na 2. pozycji wraz ze wzrostem udziału w rynku, ustępując jedynie efektywności operacyjnej, która pozostaje liderem.

Jak wskazano, w Polsce nie ma jednego dominującego poziomu inwestycji – firmy deklarują bardzo różne udziały budżetów, przy czym najczęściej pojawiająca się wartość to 5 proc. (24 proc.), a zaraz za nią 10 proc. (20 proc.), typowa dla organizacji nastawionych na szybki rozwój. Średnia utrzymuje się na poziomie ok. 7 proc.

W skali globalnej obraz wygląda bardzo podobnie – średnia nakładów wynosi 6,7 proc., co oznacza, że polskie firmy nie odstają poziomem intensywności inwestycyjnej od międzynarodowych konkurentów.

"Choć polskie firmy deklarują dziś nakłady na innowacje zbliżone do średniej globalnej w ujęciu procentowym, samo porównanie udziału w przychodach to za mało, by mówić o równych warunkach rozwoju. Punkt odniesienia – czyli sama wielkość tych przychodów – pozostaje nieporównywalny z największymi gospodarkami. Najlepiej zobrazuje to fakt, że w 2023 roku całkowite nakłady sektora prywatnego na działalność B+R (BERD) wyniosły w Polsce ok. 34,3 mld zł, podczas gdy w Wielkiej Brytanii była to równowartość prawie 250 mld zł" - powiedział cytowany w komunikacie prasowym Piotr Frankowski, dyrektor zarządzający Ayming Polska.

"Z tego powodu sam udział inwestycji w przychodach nie odzwierciedla jeszcze zdolności firm do prowadzenia zaawansowanych projektów innowacyjnych, szczególnie tych wymagających większego kapitału, dłuższego czasu realizacji czy zespołów eksperckich. Jeśli polskie firmy chcą realnie doganiać większych graczy pod względem wartości nominalnej inwestycji muszą łączyć środki własne z ulgami podatkowymi i dobrze dobranymi programami dotacyjnymi, bo tylko taki miks daje szansę na skalowanie działań" - dodał.

Jak podano w raporcie, większość polskich firm podchodzi do innowacji w sposób uporządkowany – 84 proc. deklaruje, że posiada strategię i roadmapę dedykowaną temu obszarowi. To wynik nieco wyższy niż średnia globalna (82 proc.), co sugeruje, że pod względem planowania Polska znajduje się na porównywalnym, a miejscami bardziej zaawansowanym etapie niż inne rynki.

Wskazano, że różnica pojawia się jednak w horyzoncie planowania: szczegółową, długoterminową strategię (np. na 10 lat) ma 41 proc. firm w Polsce wobec 44 proc. globalnie. Rodzime organizacje częściej wybierają rozwiązania krótsze i bardziej taktyczne – 43 proc. wskazuje, że ich strategia ma formę mniej rozbudowanej roadmapy.

Wśród barier wewnętrznych, które najczęściej utrudniają polskim firmom realizację strategii innowacyjnych, na pierwszy plan wysuwają się kwestie organizacyjne i finansowe. Firmy najczęściej wskazują nieefektywny proces i biurokrację (39 proc.), a zaraz za nimi brak dostępnych umiejętności lub talentów (37 proc.) oraz niestabilność budżetu B+R (36 proc.). Ta ostatnia bariera – wraz z brakiem zasobów finansowych (32 proc.) – pokazuje, że nawet przy rosnącym optymizmie inwestycyjnym wiele organizacji wciąż nie dysponuje przewidywalnym zapleczem do prowadzenia projektów rozwojowych w sposób ciągły.

Podano, że utrudnia to planowanie, wydłuża cykle wdrożeniowe i zwiększa podatność na presję krótkoterminowych wyników, którą jako barierę wskazało 35 proc. firm. Wspólnym mianownikiem wielu z tych wyzwań jest brak stabilności – zarówno finansowej, jak i decyzyjnej – która utrudnia firmom przekształcanie ambitnych planów innowacyjnych w konkretne rezultaty.

Niedobór talentów jest barierą wysoko plasującą się również w ujęciu globalnym - wskazało go 44 proc. firm biorących udział w badaniu. W przypadku firm z zagranicy silniej akcentowane są z kolei przeszkody, takie jak krótkoterminowe podejście czy niedostateczne wsparcie ze strony kadry zarządzającej.

W 2025 roku jako źródła finansowania innowacji w polskich firmach najczęściej wykorzystywane były dotacje (51 proc.), wyraźnie dominując nad środkami własnymi (35 proc.), finansowaniem kapitałowym (34 proc.), ulgą B+R (28 proc.), finansowaniem dłużnym (22 proc.) i crowdfundingiem (15 proc.).

Odnośnie dotacji największą popularnością cieszą się programy krajowe – wskazuje je 73 proc. organizacji. Na dalszych pozycjach znajdują się granty międzynarodowe (41 proc.) oraz regionalne (22 proc.).

Globalnie firmy częściej sięgają po samofinansowanie (48 proc.) i equity (40 proc.), a granty są mniej powszechne (38 proc.).

W Polsce najwyżej wśród priorytetów innowacyjnych znajduje się wdrażanie nowych narzędzi i technologii (41 proc.), dalej badanie i zrozumienie potrzeb klientów (37 proc.) oraz optymalizacja operacji i usprawnienie procesów (35 proc.). Wdrożenie sztucznej inteligencji wskazało 30 proc. firm, co plasuje ten obszar dopiero na czwartej pozycji. W przypadku wyników globalnych układ jest inny: to właśnie AI dominuje jako priorytet, wyprzedzając wdrażanie nowych technologii i usprawnienia operacyjne.

Raport "Międzynarodowy Barometr Innowacji 2026" to 7. edycja globalnego badania Ayming, opartego na analizie trendów w obszarze badań i rozwoju. W czerwcu 2025 roku przeprowadzono ankietę wśród 850 przedstawicieli wyższej kadry zarządzającej – dyrektorów ds. badań, rozwoju i innowacji, CFO, CEO oraz CTO – pochodzących z 17 krajów. Dla Polski grupa respondentów wyniosła 200 osób, obejmując przedstawicieli firm o różnej skali. (PAP Biznes)

alk/ asa/