Zakup broni w USA mógłby odblokować 6,6 mld euro zwrotów za broń dla Ukrainy - Kallas
Szefowa unijnej dyplomacji Kaja Kallas ma nadzieję, że uda się odblokować 6,6 mld euro zwrotu dla państw UE za pomoc udzieloną Ukrainie. Wypłatę środków nadal blokują Węgry. Zdaniem Kallas, rozwiązaniem może być koncepcja przeznaczenia tych pieniędzy na zakup uzbrojenia w USA.
W piątek ministrowie obrony państw UE dyskutowali w Kopenhadze m.in. o wojnie na Ukrainie i obronności państw UE.
Po posiedzeniu Kallas na konferencji prasowej podkreśliła, że Rosja na działania podejmowane w celu wypracowania pokoju w wojnie cały czas reaguje atakami rakietowymi.
"Środowy atak na Kijów pokazuje, jak świadomie Rosja zdecydowała się na eskalację konfliktu i jednocześnie ośmieszyła wysiłki pokojowe. Prezydent Zełenski już kilka miesięcy temu jasno wyraził gotowość do rozmów, ale Putin wszelkimi możliwymi sposobami je blokuje" - powiedziała.
Przypomniała, że UE i jej państwa członkowskie udzieliły już Ukrainie ponad 63 mld euro wsparcia wojskowego od początku wojny, a w 2025 roku będzie to 25 mld euro. Jej zdaniem tę pomoc z uwagi na postawę Rosji trzeba kontynuować.
Ministrowie obrony 26 państw UE, bez Węgier, poparli też w piątek oświadczenie, że celowe ataki Rosji na ludność cywilną i cele niemilitarne na Ukrainie są zbrodniami wojennymi.
Tematem rozmów w stolicy Danii był Europejski Mechanizm na rzecz Pokoju (EPF). To fundusz, którego założeniem jest zwrot przez Brukselę państwom członkowskim kosztów poniesionych na zakup broni dla Ukrainy. Od wielu miesięcy wypłata tych środków - obecnie ok. 6,6 mld euro - jest jednak blokowana przez Węgry.
Kallas wyraziła jednak nadzieję, że można to zmienić. W jej opinii, rozwiązaniem mogłaby być np. rezygnacja Budapesztu z udziału w inicjatywie, czy też przeznaczenie zablokowanych środków na zakup broni w USA.
Obecnie trwają prace nad mechanizmem NATO–USA, mającym umożliwić szybsze zakupy amerykańskiej broni przez państwa sojuszników.
Jedna z koncepcji zakłada, że państwa NATO finansowałyby zakup amerykańskiej broni dla Ukrainy, wpłacając środki bezpośrednio do amerykańskiego budżetu. Pomysł zakłada ominięcie czasochłonnych procedur.
Kallas przekazała też, że ministrowie na spotkaniu w Kopenhadze wyrazili szerokie poparcie dla rozszerzenia mandatu unijnej misji wojskowej służącej szkoleniu wojsk Ukrainy po ewentualnym zawieszeniu broni.
"Jesteśmy największym dostawcą szkoleń dla ukraińskiego wojska. Do tej pory przeszkoliliśmy ponad 80.000 żołnierzy i musimy być gotowi na więcej. Mogłoby to obejmować umieszczenie instruktorów UE w ukraińskich akademiach wojskowych i instytucjach" - podkreśliła szefowa unijnej dyplomacji.
Tematem rozmów była też współpraca Ukrainy i państw UE w sektorze przemysłu zbrojeniowego.
Minister obrony Danii Troels Lund Poulsen powiedział na konferencji, że ma nadzieję, iż za kilka tygodni jego kraj zaprosi pierwszą ukraińską firmę zbrojeniową do rozpoczęcia produkcji w Danii.
"Spodziewam się również, że kolejne ukraińskie firmy zbrojeniowe pójdą w ich ślady jeszcze w tym roku, i myślę, że będzie to również sposób na zapewnienie Ukrainie jeszcze większego wsparcia" - powiedział.
Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)
luo/ kar/ asa/