Polska z jednego z głównych emitentów CO2 w UE może stać się liderem w jego wychwytywaniu i magazynowaniu (MediaRoom)
Czy możliwe jest stworzenie całkowicie nowej, zrównoważonej gałęzi gospodarki związanej z ograniczeniem emisji dwutlenku węgla, łączącej ambicje osiągnięcia neutralności klimatycznej z utrzymaniem konkurencyjności przemysłu? Okazuje się, że tak, a Polska ma wszelkie predyspozycje, by odegrać rolę europejskiego lidera w jej wdrażaniu. Potencjałowi technologii CCS, czyli wychwytywania i magazynowania CO2 poświęcony będzie CCS & CCU CONGRESS, organizowany w dniach 2-3 grudnia w Warszawie przez powermeetings.eu.
Zacznijmy od podstawowych definicji: CCS (ang. Carbon, Capture and Storage) jest procesem obejmującym wychwycenie dwutlenku węgla emitowanego przez przemysł, następnie transport skroplonego gazu do wyznaczonego miejsca magazynowania oraz wtłoczenie CO2 do głębokich warstw geologicznych (czyli jego trwałe, bezpieczne zmagazynowanie). Z kolei technologia CCU (ang. Carbon, Capture and Utilization) umożliwia późniejsze wykorzystanie dwutlenku węgla jako surowca w różnych procesach przemysłowych.
CCS i CCU mają dla naszej gospodarki znaczenie kluczowe, gdyż Polska jest dziś czwartym największym emitentem CO2 w Unii Europejskiej. Jednocześnie trwa już proces stopniowego wygaszania wspólnotowego systemu darmowych uprawnień do emisji w ramach EU ETS. Dla Polski, gdzie emisje przemysłowe sięgają 40,6 mln ton CO2 rocznie, oznacza to konieczność ponoszenia coraz wyższych kosztów regulacyjnych lub podjęcia szybkich działań inwestycyjnych w technologie niskoemisyjne.
Tymczasem w 2024 roku Komisja Europejska przyjęła strategię zarządzania emisjami przemysłowymi, zakładającą m.in. obowiązek budowy infrastruktury składowania dla koncernów paliwowych oraz wsparcie dla projektów wychwytu i wykorzystania dwutlenku węgla. Równocześnie unijny Net Zero Industry Act klasyfikuje właśnie CCS jako technologię o strategicznym znaczeniu - na równi z ogniwami paliwowymi, elektrolizerami czy technologiami OZE. Także Bank Światowy i Ministerstwo Finansów, w opublikowanym rok temu „Krajowym raporcie klimatycznym i rozwojowym dla Polski”, uznają technologię CCS za kluczowy element scenariusza osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Splot tych okoliczności, czyli „presji regulacyjnej”, motywacji i zachęt ze strony instytucji unijnych oraz coraz większej dostępności technologii CCS i CCU, stanowi dla Polski potencjalnie olbrzymi impuls rozwojowy. Nasz kraj dysponuje bowiem unikalnymi atutami, pozwalającymi na stworzenie zintegrowanego systemu wychwytywania, transportu, składowania, a także dalszego wykorzystania CO2. Eksperci Fundacji Instrat wskazują, że zaledwie cztery sektory (produkcja metali, produkcja cementu, sektor chemiczny oraz rafinacja ropy i produkcji koksu) odpowiadają łącznie za 15 proc. krajowych emisji. Wdrożenie technologii CCS w tych obszarach może przynieść wymierny efekt środowiskowy, a przy tym stworzyć nowy segment gospodarki, oparty na technologii, wiedzy inżynierskiej i współpracy międzysektorowej.
Polska posiada również jeden z największych potencjałów geologicznych do składowania CO2 w Europie - szacowany na kilkaset milionów ton. To oznacza nie tylko możliwość dekarbonizacji własnego przemysłu, ale także świadczenia usług składowania dla sąsiednich państw.
„To nie tylko kwestia środowiskowa, ale również bezpieczeństwa energetycznego i przemysłowego. Inwestując w CCS, Polska nie tylko chroni klimat, ale również tworzy miejsca pracy - zarówno w sektorze badań i innowacji, jak i w obszarach związanych z budową oraz eksploatacją infrastruktury” - tłumaczy Radosław Gnutek, dyrektor Projektów ds. Wychwytu i Magazynowania CO2 w Holcim Polska.
Szczególnym atutem Polski jest również geograficzne rozmieszczenie zakładów przemysłowych, rozproszonych wzdłuż krajowej infrastruktury energetycznej i transportowej. Stwarza to możliwość tworzenia regionalnych klastrów CCS i współdziałania w ramach konsorcjów branżowych, które mogą stać się lokalnymi centrami innowacji i wdrażania nowych modeli gospodarki niskoemisyjnej.
Przykładem wdrożenia technologii CCS w polskim przemyśle (a jednocześnie pierwszą tego typu inicjatywą w sektorze cementowym w Europie Środkowo-Wschodniej) jest projekt Kujawy Go4ECOPlanet, realizowany przez Holcim Polska. W jego ramach planowane jest wychwytywanie nawet miliona ton CO2 rocznie. Jest to istotne o tyle, że cement pozostaje jednym z najbardziej emisyjnych materiałów budowlanych - jego produkcja generuje znaczne ilości emisji procesowych, które są niemożliwe do wyeliminowania bez zastosowania przełomowych innowacji.
„To nie tylko nowatorska inwestycja technologiczna, ale także odpowiedź na potrzeby przemysłu stojącego w obliczu coraz bardziej wymagających regulacji środowiskowych i oczekiwań społecznych. Wychwytywanie CO2 umożliwia kontynuację działalności produkcyjnej przy równoczesnym ograniczeniu śladu węglowego: a to realna przyszłość dla przemysłu ciężkiego” - mówi Radosław Gnutek.
Przedstawiciel Holcim Polska dodaje, że jeśli Polska chce utrzymać miejsca pracy, zachować suwerenność przemysłową i nie wypaść z unijnego rynku, musi postawić na rozwój CCS.
„Niezbędne jest jednak wsparcie regulacyjne oraz stworzenie ram finansowych, w tym inwestycji w infrastrukturę przesyłową, magazynową i badawczo-rozwojową” - podkreśla.
Transformacji przemysłu ciężkiego w kierunku neutralności klimatycznej przy jednoczesnej budowie nowego, innowacyjnego sektora gospodarki poświęcona będzie konferencja CCS & CCU CONGRESS, organizowana w dniach 2-3 grudnia w Warszawie. Podczas tego wydarzenia przedstawiciele kluczowych ministerstw, świata biznesu oraz organizacji branżowych i stowarzyszeń przemysłowych podzielą się swoimi doświadczeniami oraz pomysłami na wzmocnienie potencjału Polski w kontekście rozwoju technologii CCS i CCU.
Szczegóły wydarzenia dostępne są pod linkiem: https://powermeetings.eu/ccs-ccu-congress/
Źródło informacji: PAP MediaRoom
UWAGA: Za materiał opublikowany przez redakcję PAP MediaRoom odpowiedzialność ponosi jego nadawca, wskazany każdorazowo jako „źródło informacji”.
