Wkrótce e-podpis stanie się standardem w relacjach finansowych i biznesowych - Alicki, KIR (wywiad)

W Polsce szczególnie dynamicznie rosnąć będzie zainteresowanie zdalną weryfikacją tożsamości oraz kwalifikowanym podpisem elektronicznym i e-pieczęcią, a sam e-podpis stanie się w niedalekiej przyszłości standardem w relacjach finansowych i biznesowych - poinformował PAP Biznes prezes Krajowej Izby Rozliczeniowej Piotr Alicki.
"W oparciu o nasze doświadczenia z działalności i współpracy z sektorem finansowym i publicznym, możemy prognozować szczególnie dynamiczny wzrost wykorzystania zdalnej weryfikacji tożsamości oraz usług zaufania: kwalifikowanego podpisu elektronicznego i e-pieczęci" - powiedział PAP Biznes Alicki.
"Jest to bezpośredni efekt rosnącej potrzeby szybkiej i bezpiecznej identyfikacji we wszelkiego rodzaju procesach online – od prostych zgłoszeń po złożone procedury bankowe, ubezpieczeniowe czy w ogóle biznesowe i administracyjne. W tle mamy oczywiście zmiany w regulacjach na poziomie Unii Europejskiej (m.in. prace nad eIDAS2.0), które stawiają bezpieczeństwo i interoperacyjność takich rozwiązań na pierwszym planie" - dodał.
Pieczęć elektroniczna to cyfrowy certyfikat, który potwierdza, że doręczony dokument pochodzi z danej instytucji. E-pieczęć jest wydawana podmiotom posiadającym osobowość prawną, m.in. firmom, organizacjom, jednostkom samorządu terytorialnego i innym urzędom administracji publicznej. Podobnie jak podpis elektroniczny, e-pieczęć potwierdza formalny charakter dokumentów i gwarantuje ich skutki prawne.
"Zabezpieczanie e-dokumentów chroni przedsiębiorstwa przed fałszerstwami, które mają na celu wyłudzenia, podszywanie się pod firmę czy defraudacje, co może wiązać się z poważnymi stratami finansowymi i wizerunkowymi. Zabezpieczenia, takie jak certyfikaty kryptograficzne (e-pieczęcie) czy znaczniki czasu, zwiększają bezpieczeństwo dokumentów, chroniąc je przed niepożądanymi zmianami" - powiedział Alicki.
"Istotne znaczenie ma także zgodność z przepisami prawa – regulacje krajowe i unijne, w tym rozporządzenie eIDAS, wymagają zapewnienia autentyczności dokumentów elektronicznych. Oznacza to, że kwalifikowane e-podpisy i pieczęcie elektroniczne stają się rozwiązaniami niezbędnymi dla nowoczesnych organizacji, działającymi w obiegu cyfrowym. Dlatego w ostatnich latach obserwujemy wzrost wykorzystania podpisów elektronicznych i cyfrowego potwierdzania tożsamości w bankowości. Ten trend będzie się z pewnością nasilał. Widzimy jak szybko rozwija się mobilny e-podpis mSzafir" - dodał.
Jego zdaniem postępująca cyfryzacja zmienia modele biznesowe i sposób funkcjonowania firm i sektora publicznego.
"Klienci i obywatele oczekują coraz powszechniejszej dostępności usług zdalnych, a firmy i instytucje starają się dostosować do nowych realiów, jednocześnie mierząc się z cyberzagrożeniami" - powiedział Alicki.
Zdaniem prezesa w niedalekiej przyszłości e-podpis stanie się standardem w relacjach finansowych i biznesowych.
"Rosnące zapotrzebowanie na narzędzia do potwierdzania tożsamości i podpisywania dokumentów cyfrowo to z jednej strony odpowiedź na oczekiwania klientów, którzy chcą mieć możliwość załatwienia formalności w sposób zdalny, a z drugiej – realizacja coraz bardziej rygorystycznych wymogów prawnych i bezpieczeństwa" - powiedział Alicki.
"W przyszłości e-podpis będzie jeszcze bardziej powszechny w użyciu, a także zintegrowany z innymi technologiami, takimi jak płatności mobilne czy cyfrowy obieg dokumentów" - dodał.
Zwrócił uwagę, że w pełni zdalne procesy kredytowe – zwłaszcza hipoteczne, gdzie liczba dokumentów i formalności jest duża - wymagają narzędzi gwarantujących, że umowa zawarta online będzie miała moc prawną równoważną z podpisaną na papierze.
Ocenił, że banki coraz chętniej wdrażają takie rozwiązania, bo przynoszą im duże oszczędności czasu i kosztów, a klienci cenią sobie wygodę i brak konieczności wielokrotnych wizyt w oddziale. Pierwszym bankiem w Polsce, który udostępnił swoim klientom możliwość dopełnienia formalności związanych z kredytem na zakup nieruchomości bez konieczności wizyty w oddziale banku był PKO BP.
"Tutaj kluczowy staje się właśnie kwalifikowany podpis elektroniczny, który zapewnia niepodważalną identyfikację stron oraz integralność dokumentów. Dzięki zastosowaniu e-podpisu można nie tylko zdalnie sygnować umowę kredytową, ale też dołączyć dodatkowe dokumenty i potwierdzić ich autentyczność" - powiedział Alicki.
KIR obsługuje Elixir, czyli elektroniczny system rozliczeń międzybankowych, który jest kluczowy dla funkcjonowania polskiego sektora bankowego.
"Elixir jest podstawowym systemem zapewniającym sprawny obieg pieniądza w gospodarce i ta funkcja w najbliższym czasie się nie zmieni. Nieustannie jednak rośnie znaczenie płatności natychmiastowych – w systemie Express Elixir, który obsługuje m.in. płatności BLIK, przetwarzamy już ponad 20 proc. wszystkich przelewów międzybankowych w Polsce" - powiedział Alicki.
Prezes podał, że system Express Elixir nieustannie zyskuje na popularności i w okresie trzech kwartałów 2024 roku zrealizowanych zostało ponad 30 proc. wszystkich transakcji rozliczonych w systemie od jego uruchomienia w czerwcu 2012 r.
Od początku funkcjonowania do końca stycznia 2025 r., w systemie Express Elixir rozliczono 1,4 mld transakcji na kwotę blisko biliona złotych.
"Duże nadzieje wiążemy także z rozwojem Euro Express Elixira. Z punktu widzenia gospodarki działającej w trybie „always on”, narzędzia umożliwiające ciągłe rozliczanie transakcji w czasie rzeczywistym, stają się wymogiem rynku" - powiedział Alicki.
KIR działa jako izba rozliczeniowa i hub technologiczny usług wspólnych sektora bankowego w Polsce. Jako kluczowy podmiot infrastruktury polskiego systemu płatniczego, KIR jest odpowiedzialny za rozliczanie płatności międzybankowych w Polsce.
Oferuje narzędzia z zakresu identyfikacji elektronicznej i usług zaufania: zdalne potwierdzanie tożsamości mojeID oraz mobilny, kwalifikowany e-podpis mSzafir i pieczęć elektroniczną. Świadczone przez KIR usługi, oparte o algorytmy big data, wykorzystywane są w analizach operacji finansowych na potrzeby administracji publicznej oraz w przeciwdziałaniu cyberprzestępczości i wyłudzeniom VAT (STIR, Sektorowe Centrum Usług AML).
Sebastian Karbarczyk (PAP Biznes)
seb/ osz/