Skrót wiadomości - wtorek, 14 stycznia, 17.00
Przegląd najważniejszych wiadomości gospodarczych, krajowych i ze świata.
MAKROEKONOMIA, WSKAŹNIKI
Nadwyżka w obrotach towarowych handlu zagranicznego po listopadzie wyniosła 1,5 mld euro - podał Główny Urząd Statystyczny.
Eksport z Polski do Niemiec po listopadzie spadł o 4,7 proc. do 87,6 mld euro - podał GUS.
WPI, prognozujący z wyprzedzeniem kierunek zmian cen towarów i usług, rośnie w styczniu, sugerując, że siły proinflacyjne nie słabną – poinformowało w raporcie Biuro Inwestycji i Cykli Ekonomicznych.
Wiceminister funduszy Jan Szyszko spodziewa się zakończenia rozmów z Komisją Europejską o oskładkowaniu umów cywilnoprawnych w ciągu miesiąca. W miejsce reformy zapisanej w Krajowym Planie Odbudowy rząd proponuje wzmocnienie Państwowej Inspekcji Pracy oraz wliczanie umów-zleceń do stażu pracy.
Nie jest jasne, czy Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego ponownie obniży stopy procentowe na posiedzeniu ws. polityki pieniężnej 30 stycznia – powiedział członek Rady Prezesów EBC i prezes banku centralnego Austrii Robert Holzmann.
Europa ściśle współpracuje z USA i stanowi dla Stanów szansę gospodarczą, a nie zagrożenie - oświadczyło dwoje komisarzy UE w reakcji na amerykańską zapowiedź ws. rozszerzenia ograniczeń w wywozie czipów AI.
Członkowie nowego zespołu ekonomicznego prezydenta-elekta Donalda Trumpa omawiają kwestię stopniowego, comiesięcznego podwyższania taryf – podała agencja Bloomberga, powołując się na źródła.
KE przyjęła zmiany w Funduszach Europejskich na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko, by zmobilizować środki na projekty związane z odbudową po powodzi - poinformował MFiPR. M.in. przeniesiono 120 mln euro z inteligentnych systemów energetycznych na infrastrukturę zaopatrzenia w wodę.
W USA wskaźnik optymizmu wśród drobnych przedsiębiorców wzrósł w grudniu do 105,1 pkt. z 101,7 pkt. miesiąc wcześniej - poinformowała Krajowa Federacja Niezależnej Przedsiębiorczości (NFIB) w komunikacie.
Ceny produkcji sprzedanej przemysłu PPI w USA w grudniu wyniosły 0,2 proc. w ujęciu miesiąc do miesiąca, rok do roku wzrosły o 3,3 proc. - poinformował Departament Pracy w komunikacie.
SPÓŁKI
Pepco planuje otworzyć 300 nowych sklepów do końca 2025 roku, w większości w Europie Środkowo-Wschodniej - podała spółka w komunikacie prasowym.
XTPL uzyskało ochronę patentową dla wynalazku "Methods of Dispensing a Metallic Nanoparticle Composition from a Nozzle onto a Substrate" od urzędu patentowego w Korei Południowej.
Synektik kupił 100 proc. udziałów w spółce IT4KAN, posiadającej oprogramowanie z zakresu informatyki medycznej - podał Synektik w komunikacie.
Wielton zarejestrował w 2024 roku 2.278 nowych przyczep i naczep, czyli o 43,2 proc. mniej rdr - podał Polski Związek Przemysłu Motorowego, powołując się na dane CEP.
W 2024 r. spółka Victoria Dom sprzedała 1.014 mieszkań i przekazała 1.648 gotowych mieszkań, wobec sprzedaży na poziomie 2.020 i przekazań w wysokości 1.814 w 2023 roku - podała spółka w komunikacie prasowym. Firma liczy na wyższą sprzedaż i planuje nowe inwestycje w 2025 r.
Urząd Regulacji Energetyki wszczął postępowanie w sprawie cofnięcia koncesji na obrót paliwami ciekłymi dla Onico - podało Onico w komunikacie. Publikacja informacji została opóźniona przez spółkę w dniu 27 września 2024 r.
YetiForce zakończył przegląd opcji strategicznych, którego celem było zdefiniowanie możliwych kierunków rozwoju działalności - podała spółka w komunikacie. Spółka zdecydowała o rozszerzeniu działalności operacyjnej o działalność na rynku ochrony zdrowia oraz przeprowadzeniu transakcji akwizycji podmiotu z rynku badań genetycznych.
GOG z grupy CD Projekt dołączył do European Federation of Game Archives, Museums and Preservation Projects (EFGAMP), tym samym rozszerzając swoją działalność na rzecz ochrony gier wideo - poinformował GOG w komunikacie prasowym.
WALUTY
Europejski Bank Centralny (EBC) ustalił kurs euro na 1,0245 USD i 161,63 JPY - podał bank na swojej stronie internetowej.
We wtorek kursy EUR/PLN i USD/PLN niemal nie zmieniają się, a rentowności 10-letnich papierów skarbowych utrzymują się powyżej 6 proc. Zdaniem ekonomistów, w najbliższych tygodniach złoty będzie oscylował wokół 4,265/EUR. Jak oceniają, potencjał wzrostu rentowności SPW prawdopodobnie wyczerpuje się, ale spadki nie rozpoczną się szybko.
ENERGETYKA, PALIWA
PSE od stycznia do końca IV kwartału 2025 r. planują ogłosić przetargi o wartości do 3,5 mld zł - podały PSE w komunikacie.
Libia zwiększa produkcję ropy naftowej i planuje przyciągnąć takie firmy jak Repsol, ENI, BP i OMV. Ale rząd w Trypolisie niepokoi rosnąca w kraju obecność wojskowa Rosji, która będzie chciała zakłócić eksport libijskiej ropy do Europy.
OPINIE, PROGNOZY
Z powodu uporczywości inflacji bazowej związanej z dynamiką cen usług, ostatnia mila dezinflacji i osiągnięcie celu NBP będzie trudne i czasochłonne, szczególnie dla RPP - oceniają ekonomiści Pekao. Przy coraz większym udziale usług w PKB będzie to cecha także przyszłych szoków inflacyjnych.
Powrót Donalda Trumpa na stanowisko prezydenta Stanów Zjednoczonych stwarza duże wyzwanie dla polityki handlowej Unii Europejskiej. Jego groźby podniesienia ceł na import towarów z UE za ocean to zapowiedź potencjalnej wojny handlowej między Brukselą i Waszyngtonem - oceniają eksperci.
Słabszy juan w stosunku do dolara może jedynie nieznacznie zwiększyć eksport Chin, a Pekin będzie się starał, by złagodzić osłabianie się chińskiej waluty – oceniają analitycy.
POZOSTAŁE WIADOMOŚCI GOSPODARCZE
W grudniu 2024 r. aktywa krajowych funduszy inwestycyjnych powiększyły się o prawie 4,4 mld zł, czyli o 1,2 proc. mdm, do niemal 379,5 mld zł. To najwyższa wartość w historii - wynika z danych IZFiA. W całym 2024 r. aktywa krajowych TFI powiększyły
się łącznie o 59,1 mld zł (+18,5 proc.), co również jest rekordem.
Wartość zobowiązań Polaków w firmach zarządzających wierzytelnościami na koniec III kwartału sięgnęła 181,5 mld zł, co oznacza wzrost o 11,3 proc. rdr - poinformował Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (ZPF).
Plany rekrutacyjne na 2025 r. deklaruje 88 proc. firm IT, co stanowi wynik o 6 pkt. proc. niższy niż przed rokiem - wynika z „Raportu płacowego IT Contracting 2025”, opracowanego przez agencję doradztwa personalnego Hays Poland. Podano, że 76 proc. firm z sektora technologicznego planuje podwyżki, jednak zaledwie 16 proc. z nich przewiduje, że przekroczą one poziom 10 proc.
Chińskie władze prowadzą wstępne rozmowy na temat sprzedaży chińskiej aplikacji TikTok miliarderowi Elonowi Muskowi – podał we wtorek Bloomberg. Sąd Najwyższy USA ogłosił w piątek, że decyzja o sprzedaży amerykańskiego oddziału TikToka lub zakazie używania aplikacji w kraju zapadnie do 19 stycznia.
Wskaźnik ROE sektora bankowego na koniec listopada wyniósł 15,29 proc. wobec 14,93 proc. miesiąc wcześniej i 13,02 proc. rok wcześniej - podała Komisja Nadzoru Finansowego w opracowaniu.
W toku negocjacji KPO resort cyfryzacji oraz funduszy i polityki regionalnej wynegocjowały 830 mln zł w ramach KPO na budowę trzech polskich centrów przetwarzania danych, ponadto 2 mld zł trafi na cyfryzację małych i średnich przedsiębiorstw - poinformował na platformie X wiceminister funduszy i polityki regionalnej, Jan Szyszko.
Liczba klientów Revolut w Polsce aktywnie dokonujących transakcji na rachunkach inwestycyjnych wzrosła w 2024 roku o 153 proc., a średnia wartość aktywów na koncie inwestycyjnym tych klientów wyniosła 11.764 zł. Polscy inwestorzy zwiększają zróżnicowanie klas aktywów w portfelu - poinformował Revolut w komunikacie prasowym.
W 2024 r. decyzję o zmianie rachunku bankowego, z wykorzystaniem systemu Ognivo, podjęło 15,2 tys. osób, podczas gdy w 2023 roku 25,2 tys. osób - poinformowała we wtorek Krajowa Izba Rozliczeniowa.
Portal Cen Mieszkań podniósłby przejrzystość całego rynku - ocenił Polski Związek Firm Deweloperskich, zachęcając polityków do wznowienia prac nad tym portalem zamiast tworzenia nowych projektów m.in. w sprawie ujawniania cen ofertowych przez deweloperów.
Dziesięć nowych autobusów elektrycznych kupuje przy wsparciu środków KPO Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej w Tychach. W poniedziałek otwarto oferty w przetargu, do którego zgłosili się dystrybutorzy autobusów Solaris oraz Yutong.
63 proc. badanych firm planuje zatrudnić pracowników tymczasowych w pierwszym kwartale 2025 r., o 12 pkt proc. więcej niż w tym samym okresie rok temu - wynika z badania agencji pracy natychmiastowej Tikrow. Największe zapotrzebowanie odnotowano w branży produkcyjnej - dodano.
W ciągu dekady Polska wyprzedziła wszystkie unijne kraje pod względem przeładunków na Bałtyku. Dzięki temu Gdańsk awansował z piątej do pierwszej dziesiątki najważniejszych portów w całej UE - informuje we wtorek "Puls Biznesu".
Z Lotniska Chopina w Warszawie w zeszłym roku skorzystała rekordowa liczba podróżnych - prawie 21,3 mln - poinformował we wtorek port. Dodał, że w grudniu 2024 r. ruch pasażerski wzrósł o 17 proc. w ujęciu rocznym, a podróżni najczęściej latali m.in. do Londynu.
Samorząd Elbląga oszacował koszt infrastruktury w porcie i wokół niego na 200 mln zł - przekazał prezydent Elbląga Michał Missan. Dodał, że samorząd przygotował analizy do renegocjacji funduszy europejskich; w planach są budowa nowych terminali przeładunkowych i modernizacja dróg.
Sąd okręgowy w Moskwie ukarał firmę Alphabet Google grzywną w wysokości 8 mld rubli (78 mln USD) za niestosowanie się do krajowego prawa. Rosja od kilku lat usiłuje wymusić na zachodnich firmach technologicznych wycofywanie treści niezgodnych z polityka Moskwy.
WYDARZENIA Z KRAJU
Premier Donald Tusk podkreślił we wtorek, że bezpieczeństwo na Bałtyku musi być wzmocnione i wskazał, że Polska zaproponowała formę patrolowania przy użyciu jednostek NATO-wskich i narodowych. Dodał, że do aktów dywersji na Bałtyku zniechęcić może gotowość do podejmowania "radykalnych" decyzji.
W I turze wyborów prezydenckich na kandydata KO Rafała Trzaskowskiego głos oddałoby 35 proc. badanych, a na popieranego przez PiS Karola Nawrockiego - 31 proc.; trzecie miejsce zająłby kandydat Konfederacji Sławomir Mentzen z 12 proc. poparcia - wynika z najnowszego sondażu CBOS.
Z sondażu United Surveys dla Wirtualnej Polski wynika, że w I turze wyborów prezydenckich Rafał Trzaskowski utrzymuje pozycję lidera z 34,2 proc. poparciem, drugie miejsce z 29 proc. zajmuje Karol Nawrocki. W II turze Trzaskowski może liczyć na 50,3 proc. poparcia, a Nawrocki - 44,5 proc.
Gdyby wybory do Sejmu odbywały się w najbliższą niedzielę, wygrałaby je Koalicja Obywatelska z poparciem 31,9 proc. - wynika z sondażu firmy badawczej Opinia24 dla RMF FM. Na drugim miejscu znalazłoby się Prawo i Sprawiedliwość z poparciem 30,7 proc.
Jest embargo na rosyjski gaz; w grudniu wprowadzono też embargo na gaz LPG. Nie ma rosyjskiego gazu w warszawskich autobusach - podkreślił we wtorek szef MSWiA Tomasz Siemoniak.
Posłowie PiS oświadczyli we wtorek, że żądają by kierownictwo MSWiA oraz prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski pojawili się na posiedzeniu sejmowej komisji spraw wewnętrznych i przedstawili konkretne wyjaśnienia ws. doniesień wp .pl dotyczących Miejskich Zakładów Autobusowych.
W czwartek zbierze się Państwowa Komisja Wyborcza. Jak poinformował PAP jej szef Sylwester Marciniak, podczas obrad poruszony zostanie temat pisma ministra finansów oraz spotkania Komisji z I prezes Sądu Najwyższego, które - wbrew pierwotnym ustaleniom - nie odbędzie się w tym tygodniu.
51,9 proc. badanych negatywnie ocenia uchwałę rządu, która gwarantuje wolny i bezpieczny udział najwyższym przedstawicielom państwa Izrael w 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz – wynika z sondażu IBRiS dla "Rzeczpospolitej”.
Szwajcarski dziennik "Neue Zuercher Zeitung" ocenił we wtorek, że może dojść do napięć między UE a rządem Austrii, jeśli na jego czele stanie lider prorosyjskiej partii FPOe Herbert Kickl. Połączenie sił przez Kickla i Viktora Orbana może utrudnić UE przedłużenie sankcji wobec Rosji - dodał.
We wtorek nad ranem w wieku 101 lat zmarła w Lublinie Marianna Krasnodębska, ps. „Wiochna” - potwierdziła PAP. W 2001 r. została uhonorowana - wraz z rodziną - tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata za uratowanie podczas niemieckiej okupacji w Piaskach 13 Żydów.
Rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie prok. Piotr Antoni Skiba przekazał, że w sprawie pobicia ratowników medycznych w Żółwinie dwóch mężczyzn usłyszało zarzut naruszenia nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego. Grozi im do trzech lat więzienia.
WYDARZENIA Z ZAGRANICY
NATO powoła Straż Bałtycką, której celem będzie wzmocnienie bezpieczeństwa na Bałtyku z wykorzystaniem fregat, samolotów patrolowych oraz innych rodzajów uzbrojenia - poinformował we wtorek sekretarz generalny Sojuszu Mark Rutte na konferencji w Helsinkach, podczas szczytu z udziałem ośmiu krajów regionu oraz KE.
Kryzysy wokół Morza Bałtyckiego nasiliły się, ale kraje regionu, należące zarówno do UE, jak i do NATO, są zjednoczone; wspólny wróg wzmacnia – powiedział prezydent Finlandii Alexander Stubb przed szczytem w Helsinkach z udziałem przedstawicieli ośmiu krajów nadbałtyckich, w tym Polski, oraz NATO i KE.
W wyniku zmasowanego ataku ukraińskich dronów w kilku miastach Rosji wybuchły pożary i wstrzymano ruch na lotniskach. Media doniosły we wtorek o ponad 200 strąconych maszynach. W ataku miały uczestniczyć m.in. najnowsze ukraińskie drony rakietowe i amerykańskie pociski ATACMS.
Ukraińska obrona przeciwlotnicza zestrzeliła 58 dronów różnego typu, którymi rosyjskie wojska zaatakowały Ukrainę w nocy z poniedziałku na wtorek - poinformowało dowództwo sił powietrznych. Ponadto z 21 bezzałogowcami utracono łączność w wyniku skutecznego zastosowania środków walki elektronicznej.
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski wydał w poniedziałek dekret o nałożeniu sankcji na 140 podmiotów sektora finansowego Rosji, a także przedłożył projekt ustawy o odpowiedzialności karnej za próby obejścia sankcji.
Prezydent Wołodymyr Zełenski poinformował w poniedziałek, że rozmawiał z prezydentem Francji Emmanuelem Macronem na temat wsparcia dla Ukrainy i możliwego - jak to ujął - "rozmieszczenia kontyngentów" partnerskiego personelu wojskowego w Ukrainie.
We wtorek wieczorem na orbitę ma trafić norweski satelita przeznaczony do śledzenia ruchu morskiego i nadzoru nad bezpieczeństwem podmorskich instalacji. Dzięki eksperymentalnej kamerze nie ukryje się przed nim żaden statek.
Do partii Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (EKR), do której należy PiS, we wtorek dołączą nowe ugrupowania: rumuński AUR i francuska IDL – dowiedziała się PAP. Partnerem EKR jest Partia Republikańska w USA, zdaniem jej polityków zwycięstwo Donalda Trumpa wzmocni partię na arenie międzynarodowej.
Premier Francji Francois Bayrou poinformował we wtorek, że deficyt budżetowy kraju sięgnie w 2025 roku 5,4 proc. PKB, a wzrost gospodarczy wyniesie 0,9 proc. Poprzedni rząd, którym kierował Michel Barnier, przewidywał niższy deficyt, na poziomie 5 procent PKB.
Były premier Mateusz Morawiecki we wtorek został wybrany przez aklamację na przewodniczącego partii Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (EKR) - przekazało PAP źródło w ugrupowaniu. Kandydaturę Morawieckiego zgłosiła premierka Włoch Giorgia Meloni.
W całej Europie Środkowo-Wschodniej widać wzrost poparcia dla ugrupowań, sprzeciwiających się wspieraniu Ukrainy w walce z agresją Rosji - zauważył w poniedziałek "Le Monde", oceniając, że jest to najpoważniejszy problem dla Kijowa, którego wysiłek wojenny opiera się w dużej mierze na pomocy sąsiadów.
Rząd Norwegii przedstawił w poniedziałek w Oslo koncepcję przygotowania kraju na wypadek zaistnienia sytuacji nadzwyczajnych, w tym konfliktu zbrojnego. Jej podstawą jest zasada “kompleksowej gotowości”, w myśl której plany obronne dotyczą każdego sektora - społeczeństwa, administracji publicznej i gospodarki.
Umowa o uwolnieniu zakładników, przetrzymywanych od 2023 r. przez Hamas, może zostać podpisana do końca tygodnia – zapowiedział prezydent elekt USA Donald Trump w wywiadzie dla stacji Newsmax. Według BBC, w pierwszym dniu obowiązywania porozumienia wolność odzyskają trzy osoby.
W USA FBI i Ministerstwo Bezpieczeństwa Krajowego (DHS) wydały w poniedziałek ostrzeżenie dotyczące możliwych zamachów terrorystycznych z użyciem pojazdów, inspirowanych przykładem zamachu w Nowym Orleanie. Agencje apelują do Amerykanów o czujność i zgłaszanie podejrzeń.
Prezydent USA Joe Biden w poniedziłkowym przemówieniu, podsumowującym jego politykę zagraniczną stwierdził, że sojusze kraju są obecnie silniejsze niż cztery lata temu, wrogowie słabsi, a pozycja Ameryki względem Chin mocniejsza. Biden przekazał, że zostawia swojemu następcy "silne karty do gry".
Donald Trump zostałby skazany za bezprawne próby zmienienia wyniku wyborów prezydenckich w USA z 2020 r., które przegrał, gdyby nie został ponownie wybrany na szefa państwa w 2024 r. - wynika z raportu resortu sprawiedliwości, który został przesłany we wtorek do Kongresu.
Wypowiedzi Donalda Trumpa na temat chęci przyłączenia Kanady i Grenlandii do Stanów Zjednoczonych powodują na zachodzie napięcia i'wszystko to gra na naszą korzyść" – powiedział dziennikowi „Moscow Times” rosyjski dyplomata.
Szef MSZ Rosji Siergiej Ławrow we wtorek pochwalił niemiecką Alternatywę dla Niemiec (AfD). Ocenił też, że Donald Trump przejmie "trudny spadek" po poprzedniku, m.in. w związku z sytuacją w ogarniętej pożarami Kalifornii. "To jest horror, co tam się dzieje z ludźmi" - oświadczył.
Trzeba wsłuchać się najpierw w głos mieszkańców Grenlandii - tak szef MSZ Rosji Siergiej Ławrow skomentował we wtorek roszczenia prezydenta elekta USA Donalda Trumpa wobec tego terytorium, będącego częścią Danii.
Silne wiatry w Kalifornii przyczyniają się nie tylko do rozprzestrzenienia pożarów lasów, które zabiły co najmniej 24 osoby, spowodowały ewakuację tysięcy ludzi i zniszczyły ponad 12 000 budynków. Utrudniają też pracę ekip samolotów gaśniczych. Do Los Angeles wybiera się Donald Trump.
Król Karol III przyjął w poniedziałek ocalałego z Holokaustu 94-letniego Manfreda Goldberga. Pałac Buckingham, który przekazał tę wiadomość, potwierdził też, że pod koniec miesiąca brytyjski monarcha przyjedzie do Polski na uroczystości 80. rocznicy wyzwolenia byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.
Korea Północna wystrzeliła we wtorek kilka pocisków balistycznych w kierunku Morza Japońskiego - powiadomiły południowokoreańskie siły zbrojne. Była to druga prowokacja ze strony Pjongjangu w ciągu tygodnia, dokonana na kilka dni przed zaprzysiężeniem Donalda Trumpa na prezydenta USA.
21-letnia Norweżka Karen Kyllesoe zdobyła biegun południowy, stając się najmłodszą kobietą, która dokonała tego wyczynu samotnie. O zdobyciu bieguna poinformowała w nocy z poniedziałku na wtorek. (PAP Biznes)
asa/ ana/