EBOiR gotowy do utrzymania wysokiego poziomu inwestycji w Polsce w najbliższych latach (wywiad)

Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOiR) jest gotowy do utrzymania wysokiego poziomu inwestycji w Polsce w najbliższych latach - powiedziała PAP Biznes dyrektorka regionalna EBOiR na Polskę i kraje bałtyckie, Andreea Moraru. Bank chce wspierać finansowanie projektów w różnych sektorach gospodarki i być partnerem w mobilizacji funduszy UE.

"EBOiR ma dobrą pozycję do utrzymania wysokiego poziomu inwestycji w Polsce w ciągu najbliższych kilku lat. W obecnym kontekście geopolitycznym widzimy, że możemy być bardzo pomocni. Niektórzy inwestorzy są nieco mniej chętni do inwestowania ze względu na ryzyko geopolityczne, więc postrzegamy siebie jako bardzo dobrego partnera przy wspieraniu naszych klientów na rynku" - powiedziała PAP Biznes Moraru.

"Jesteśmy bardzo zadowoleni widząc, że polskie firmy są zainteresowane innowacjami i ekspansją zagraniczną. Dzięki regionalnemu zasięgowi EBOiR jest w bardzo dobrej pozycji, aby je w tym wspierać" - dodała.

W ubiegłym roku EBOiR zainwestował w Polsce w ok. 1,3 mld euro, a dotychczasowy poziom wsparcia w 2024 r. przekroczył 1 mld euro.

"Ubiegły rok w Polsce mieliśmy rekordowy, zainwestowaliśmy w 32 projekty około 1,3 mld euro. W 2024 r. do tej pory zainwestowaliśmy już nieco ponad 1 mld euro w około 36 projektów, a mamy jeszcze wiele w trakcie realizacji. Oczekujemy, że ten rok zakończymy mniej więcej na tym samym poziomie co 2023 r., potencjalnie może to być nieco więcej, w zależności od daty realizacji niektórych projektów" - powiedziała PAP Biznes Moraru.

"W przyszłym roku chcemy wspierać morską energetykę wiatrową, pracujemy nad kilkoma projektami w tym obszarze, tam w grę wchodzą duże kwoty. W zależności od tego, kiedy projekty zmaterializują się, spodziewamy się utrzymać - jeśli nie zwiększyć - poziom inwestycji w 2025 r." - dodała.

W lipcu EBOiR przyjął nową strategię dla Polski, która obejmuje okres 2024-2028.

"Priorytety strategii koncentrują się na trzech obszarach. Jednym z nich jest przyspieszenie zielonej transformacji gospodarczej. Drugim jest wspieranie konkurencyjności polskich firm - staramy się to osiągnąć różnymi kanałami, poprzez wsparcie dla innowacji, cyfryzacji, ale także dobrego zarządzania. Trzeci filar dotyczy odporności i integracji gospodarczej. Tutaj skupiamy się na bezpieczeństwie energetycznym, które jest kluczowe w obecnym kontekście geopolitycznym, ale także na zwiększaniu odporności rynku kapitałowego" - powiedziała PAP Biznes dyrektorka regionalna EBOiR.

"EBOiR jest bardzo aktywnym inwestorem i zwolennikiem rynku kapitałowego, kontynuujemy wsparcie lokalnych banków, emitując różnego rodzaju instrumenty, zarówno w Polsce, jak i na rynkach międzynarodowych" - dodała.

W 2024 r. EBOiR zainwestował kapitał w cztery polskie spółki - Pfleiderer Polska, Bielenda, R-Gol, VeloBank, a także trzy fundusze - V4C Poland Plus Fund, ARX V Private Equity Fund, Digital East Fund III.

Moraru wskazała, że cele strategii EBOiR dla Polski są ściśle powiązane z celami Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu (KEPiK) polskiego rządu.

"Wsparcie transformacji energetycznej pozostaje jednym z naszych głównych priorytetów. Przyglądamy się inwestycjom w obszary odnawialnych źródeł energii, magazynowania energii, dekarbonizacji ciepłownictwa oraz w poprawy efektywności energetycznej budynków" - powiedziała Moraru.

"Kilka tygodni temu mieliśmy okazję spotkać się z wiceministrem klimatu Krzysztofem Bolestą, żeby omówić instrumenty finansowe, które możemy wdrożyć, aby przyspieszyć zieloną transformację w Polsce oraz różne sposoby współpracy z polskim rządem. Jesteśmy pod wrażeniem poziomu ambicji ministra, aby przenieść polską gospodarkę na bardziej zielone tory" - dodał.

Moraru poinformowała, że EBOiR jest gotowy wspierać finansowanie projektów w innowacyjnych segmentach sektora energetycznego, chce być też partnerem w mobilizacji funduszy unijnych.

"Wracając do drugiego filaru strategii, czyli wsparcia konkurencyjności, jesteśmy gotowi wspierać finansowanie projektów w innowacyjnych segmentach sektora energetycznego. Przyglądamy się magazynowaniu energii, patrzymy także na nowe obszary, które mają nieco niesprawdzoną technologię, takie jak biometan, zielony wodór oraz wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla. Uczestniczymy również w finansowaniu morskiej energetyki wiatrowej - w ubiegłym roku sfinansowaliśmy pierwszą morską farmę wiatrową w Polsce i planujemy zrobić więcej w tym obszarze" - powiedziała Moraru.

"Z innych krajów mamy bardzo dobre doświadczenia we wdrażaniu funduszy unijnych. W Grecji jesteśmy jednym z partnerów wdrażających KPO i staramy się zobaczyć, jak możemy współpracować z polskim rządem, aby wspierać mobilizację funduszy UE" - dodała.

Dyrektorka regionalna EBOiR wskazała, że choć zaktualizowany KEPiK stawia ambitne cele w zakresie wykorzystania OZE, wciąż znaczna część energii w Polsce pochodzi z paliw kopalnych.

"Cieszy, że opublikowany we wrześniu, zaktualizowany plan klimatyczny rządu ma bardziej ambitne cele. Choć widzimy, że istnieje w nim większe uznanie dla wykorzystania energii odnawialnej, to wiemy, że wciąż dość duża część energii w Polsce pochodzi z paliw kopalnych. Pod koniec 2023 r. 63 proc. energii w Polsce pochodziło z węgla, co jest dość wysoką wartością" - powiedziała Moraru.

"Potrzeby finansowe w segmencie odnawialnych źródeł energii są ogromne, ale także w zakresie efektywności energetycznej, zwłaszcza w budynkach - jeśli chodzi o ciepłownictwo to około 70 proc. ogrzewania jest wytwarzana z węgla, co jest najwyższym wynikiem w Europie. Jest więc wiele do zrobienia" - dodała.

W rozmowie z PAP Biznes Moraru wskazała, że potrzeby finansowe w zakresie inwestycji w energię odnawialną i sieci są ogromne - do 2040 r. to ok. 280 mld euro.

"Potrzeby są ogromne, według niektórych szacunków mówimy o 280 mld euro do 2040 r. na inwestycje w energię odnawialną i sieci. Dzieląc to na różne obszary - sama morska energetyka wiatrowa to około 51 mld euro, lądowa: 22 mld euro, słoneczna: 25 mld euro, jądrowa: 33 mld euro, 115 mld euro na przesył i dystrybucję" - wskazała Moraru.

"To są ogromne potrzeby i jasne jest, że nie może ich pokryć tylko sektor bankowy. Dlatego każde źródło finansowania musi być brane pod uwagę i wykorzystywane" - dodała.

EBOiR chce wspierać w Polsce inwestycje w sieci przesyłowe i dystrybucyjne.

"Potrzebne są ogromne inwestycje w sieci przesyłowe i dystrybucyjne energii elektrycznej, omawiamy z naszymi partnerami różne sposoby wsparcia tego obszaru. Jesteśmy jednak instytucją napędzaną popytem, więc zazwyczaj reagujemy na potrzeby rynku i klientów, nie mamy przydzielonej puli pieniędzy na inwestycje w danym kraju" - powiedziała PAP Biznes dyrektorka regionalna EBOiR.

"Jako że zielona transformacja jest jednym z naszych priorytetów, będziemy również priorytetowo traktować inwestycje w tym obszarze w ciągu najbliższych kilku lat, ze względu na duże potrzeby" - dodała.

Moraru zaznaczyła, że EBOiR stara się wykorzystywać swoje narzędzia nie tylko w sektorze energetycznym, ale we wszystkich sektorach polskiej gospodarki, aby wspierać zieloną transformację.

"Na innych rynkach widzimy, że wiele firm stoi przed wyzwaniami związanymi z dekarbonizacją ich działalności i przejściem na zrównoważone modele biznesowe. Jest to ważny aspekt dla firm, które chcą uzyskać dostęp do rynków kapitałowych, ale wiele z nich nie ma pojęcia, od czego zacząć, dla wielu z nich jest to zupełnie nowy obszar. Jest to zatem nie tylko konieczne, ale wręcz kluczowe, aby je wspierać. W tym kontekście nasza rola jest nie tylko finansowa, ale także techniczna" - powiedziała Moraru.

"Przyglądamy się zatem projektom zwiększającym wykorzystanie odnawialnych źródeł energii i efektywność energetyczną, współpracujemy z firmami w celu dekarbonizacji ich działalności, pracując również z sektorem bankowym - jesteśmy jednym z pionierów w pracy z bankami nad ścieżkami niskoemisyjnymi, co wiąże się na przykład z wdrażaniem oceny ryzyka klimatycznego. Zasadniczo jako instytucja staramy się wykorzystywać nasze narzędzia do pracy nie tylko w sektorze energetycznym, ale we wszystkich sektorach polskiej gospodarki" - dodała.

Jak zaznaczyła Moraru, kwota wymagana do sfinansowania transformacji energetycznej jest ogromna i wymaga mobilizacji instrumentów w całej strukturze kapitałowej.

"Wykorzystujemy wszystko, co mamy do dyspozycji, aby zaspokoić potrzeby klientów, ponieważ niektórzy z nich posiadają kapitał własny, ale nie mają dostępu do długu. Jesteśmy bardzo elastyczni i nie powiedziałbym, że ograniczamy się do tego czy innego instrumentu, po prostu staramy się zaspokoić potrzeby rynku" - zaznaczyła dyrektorka regionalna banku.

EBOiR deklaruje, że jest zainteresowany inwestycjami zarówno w instrumenty dłużne, jak i udziałowe. Jak podkreśliła Moraru, w tym celu bank może wykorzystywać wiele instrumentów, od tych najbardziej podstawowych, jak nabywanie akcji, po bardziej złożone, jak obligacje zielone czy związane ze zrównoważonym rozwojem.

Patrycja Sikora(PAP Biznes)

pat/ gor/