Polski przemysł energochłonny potrzebuje specjalnej taryfy na energię (wywiad)
Polski przemysł energochłonny powinien mieć specjalną taryfę na energię, żeby zrównać się konkurencyjnością z firmami w Unii Europejskiej – uważa Mikołaj Budzanowski, prezes EIT InnoEnergy na CEE. Promuje on koncepcję utworzenia Zielonych Stref Przemysłowych na terenie dużych zakładów
Strefy te miałyby ułatwiać budowę farm fotowoltaicznych czy wiatrowych oraz instalacji magazynów energii w tzw. kolokacji.
Mikołaj Budzanowski, który od początku 2025 roku jest prezesem EIT InnoEnergy na CEE, a wcześniej był członkiem zarządu Grupy Boryszew i ministrem Skarbu Państwa, zwraca uwagę, że przemysł w Europie zmaga się z wyzwaniami, które coraz bardziej ograniczają jego rozwój, a ceny energii na Starym Kontynencie są znacznie wyższe niż u globalnych konkurentów, co utrudnia rywalizację na rynkach międzynarodowych.
Budzanowski zwraca uwagę, że w niektórych krajach zachodniej Europy funkcjonują tzw. taryfy przemysłowe. Segmenty energochłonne, gdzie komponent energii stanowi istotny koszt wytworzenia i które przez to są narażone na konkurencję wewnątrzwspólnotową, są stosowane specjalne taryfy przemysłowe, dzięki czemu mają one niskie ceny energii.
"Taryfy dla przemysłu energochłonnego są potrzebne, żeby zrównać ich poziom konkurencyjności z firmami z Unii Europejskiej” – powiedział w rozmowie z PAP Biznes Mikołaj Budzanowski.
Zdaniem prezesa EIT InnoEnergy na CEE, specjalne stawki mogłyby być uzależnione od inwestycji w energooszczędność procesów produkcyjnych lub budowę własnej generacji energii.
Zastrzega, że nowe stawki nie muszą obejmować wszystkich odbiorców. Budzanowski wskazuje bowiem, że dla mniej energochłonnych odbiorców cena finalna rachunku za energię nie jest wcale droższa niż w wielu krajach Unii Europejskiej.
„Bazowa, hurtowa cena energii w rachunku energetycznego jest droga. Ale mamy bardzo niskie podatki oraz opłaty dystrybucyjne i przesyłowe. W Niemczech są dwukrotnie wyższe” – powiedział.
„Koszt dystrybucji i opłaty rynku mocy, powoduje, że do ceny energii dochodzi w Polsce 40-50 euro/MWh, a w Niemczech jest to 83 euro/MWh. Finalnie przedsiębiorcę interesuje rachunek końcowy, a nie tylko cena hurtowa energii. Ten sam producent części motoryzacyjnych może więc liczyć na porównywalną cenę energii za MWh w Polsce i Niemczech. Odmienna sytuacja występuje często w przemyśle energochłonnym. Na Zachodzie sektory energochłonne mogą liczyć na znacznie lepsze ceny energii - między 20- 50 euro/MWh” – dodał.
Prezes EIT InnoEnergy na CEE pytany o źródła finansowania niższych taryf przemysłowych, wskazuje m.in. na istniejący mechanizm wsparcia w formie rekompensat dla przemysłu energochłonnego. Zastrzega, że mechanizm nie może zaburzać wolnego rynku obrotem energią i powinien mieć charakter tymczasowy.
Drugim jego postulatem jest wprowadzenie Zielonych Stref Przemysłowych na terenach należących do dużych zakładów.
Dodaje, że własna generacja OZE oraz magazynowanie energii obniżyć może ceny energii i uczynić produkcję bardziej rentowną.
„Żeby przedsiębiorca z sektora energochłonnego mógł obniżyć koszty energii, musi mieć możliwość postawienia u siebie fotowoltaiki i elektrowni wiatrowej połączonej z magazynami energii. A dzisiaj jej nie ma lub procedury trwają od 12 do 24 miesięcy" - powiedział Mikołaj Budzanowski.
Jego zdaniem, można rozważyć o koncepcję Zielonych Stref Przemysłowych na wzór Specjalnych Stref Ekonomicznych, które by dawały możliwość przemysłowi uzyskanie szybszych decyzji administracyjnych dla budowy nowego systemu zasilania w energię zakładów oraz zwolnień podatkowych lub mechanizmu dotacyjnego.
„Chodzi o to, żeby przedsiębiorca nie musiał czekać 5 lat, tylko mógł przyspieszoną ścieżką stawiać fotowoltaikę czy elektrownię wiatrową i magazyn energii. W wielu rozmowach większość przemysłu popiera pomysł Zielonych Stref Przemysłowych" - powiedział.
W opinii prezesa EIT InnoEnergy na CEE, firmy będą produkować zieloną energię u siebie na terenie zakładu, a jednocześnie nie będą ponosiły opłat dystrybucyjno-przesyłowych.
„Własna generacja energii na zamkniętych obszarach przemysłowych odciąży sieć dystrybucyjną i poprawi jakość przesyłu energii w kraju. Zielone Strefy Przemysłowe mogłyby poprawić funkcjonowanie przemysłu dzisiaj, a jednocześnie przyciągnąć nowych inwestorów” – powiedział.
Docelowo nowa produkcja przemysłowa powinna być lokalizowana w miejscu wytwarzania energii z OZE, której przybędzie w Polsce wraz z uruchomieniem morskich elektrowni wiatrowych.
W ocenie Mikołaja Budzanowskiego nie będzie w Europie odejścia od wprowadzanych wymogów dotyczących transformacji energetycznej i ESG.
„Jeśli klient w Europie Zachodniej wymaga 100 proc. energii zielonej, to firma musi mu wykazać, że tę energię produkuje albo że ma dowód na to, że w 100 proc. ma zieloną energię. Dzisiaj nie wszyscy jeszcze tego wymagają, ale wymóg raportowania wobec klientów już istnieje i będzie tylko narastać” - powiedział.
„Bardzo często OEM, czyli producenci aut, wymagają, aby zazielenić produkcję w 100 proc., niezależnie od regulacji unijnych” – dodał.
Dobrze, że Unia Europejska ma świadomość problemu cen energii dla przemysłu, jednocześnie stał się on jednym z kluczowych filarów polskiej Prezydencji w UE.
"W kontekście 2025 r. mamy zatem uwarunkowania, które zdeterminują kierunek wsparcia dla przemysłu: początek kadencji Komisji Europejskiej, Polska Prezydencja w UE i wyraźnie dostrzeżona w Brukseli silna pozycja polskiego rządu oraz nowa polityka handlowa Donalda Trumpa" - powiedział Mikołaj Budzanowski.
EIT InnoEnergy to jeden z największych funduszy inwestycyjnych sektora Climatech w Europie, którego udziałowcami są m.in. VW; Siemens, Renault, Schneider Electric; ING; Santander Bank; EDF; ENGIE; Total Energy.
Piotr Rożek (PAP Biznes)
pr/