Ukraińskie rolnictwo potrzebuje stabilności, by odbudować łańcuch dostaw - UCAB

"Ukraińskie rolnictwo potrzebuje stabilności, by odbudować łańcuch dostaw i transport przez Morze Czarne. Chcemy też gwarantować naszym inwestorom stabilne, transparentne otoczenie i warunki do inwestycji. Polska jest naszym dobrym partnerem, więc zakładamy, że będzie brać udział w inwestycjach w odbudowę Ukrainy. Ukraiński sektor rolno-spożywczy ma potencjał do wzrostu, gdy tylko wojna się zakończy, wróci stabilność i inwestorzy, którzy pomogą w odbudowie zapasów i zakładów" - powiedział PAP Biznes Nazar Bobitski.

Jak wskazał, z powodu trwającej wojny, ostrzeliwań, zakłóceń w logistyce, o kilkanaście procent spadł na Ukrainie obszar przeznaczony pod produkcję rolną, a osłabienie hrywny spowodowało wyższe koszty zakupów nawozów, ziarna, czy maszyn rolniczych z Europy.

"Nasza konkurencyjność spada, sytuacja się pogarsza, dlatego tak mocno liczymy na stabilizację i zakończenie wojny" - powiedział.

Poinformował, że w związku z wojną straty aktywów wyniosły 10 mld euro, a dodatkowo sektor utracił 9-10 mld euro dochodów z eksportu na światowe rynki.

"Eksport został ograniczony tylko do rynku europejskiego, co było częścią rosyjskiej strategii, by wprowadzić konflikt między rolnikami polskimi a ukraińskimi" - powiedział dyrektor ukraińskiego stowarzyszenia.

W połowie 2022 roku Unia Europejska zatwierdziła zniesienie ceł i kontyngentów na ukraiński eksport. Tzw. autonomiczne środki handlowe (ATM) wygasają w czerwcu tego roku i trwają prace nad nowymi rozwiązaniami dotyczącymi warunków handlu Unii Europejskiej z Ukrainą.

"Unia Europejska zgodziła się na początku wojny, by Ukraina mogła na zliberalizowanych zasadach handlować z Europą, by skompensować sobie brak przychodów ze sprzedaży na tradycyjne, południowe rynki. Uchroniło to w latach 2022-23 ukraińską branżę przed dużym spadkiem produkcji" - powiedział Nazar Bobitski.

"Naszym najważniejszym zadaniem jest znaleźć porozumienie na poziomie rządów ukraińskiego i polskiego w sprawie wzajemnego dostępu do rynków rolno-spożywczych. Chodzi o kwoty dla najważniejszych produktów: zboża, drobiu, cukru. Zależy nam, by ukraińska branża rolnicza miała wystarczające środki na odbudowę sektora i odzyskanie dostępu do tradycyjnych rynków międzynarodowych, a to nastąpi dopiero wraz z zakończeniem wojny, gdy przywrócone będą trasy logistyczne na Morzu Czarnym i bezpieczeństwo łańcuchów dostaw. Rosjanie ostrzeliwują duże agrokompleksy w Ukrainie, w tym elewatory i inną infrastrukturę potrzebną do produkcji spożywczej i jej transportu" - dodał.

Jak zauważył, zaczynają się bardzo ważne negocjacje na poziomie Komisji Europejskiej i rządu ukraińskiego pod kierunkiem polskiej prezydencji, żeby zastąpić systemy jednostronnych, europejskich preferencji przez umowy dwustronne.

"Europejscy eksporterzy otrzymają lepszy dostęp do rynku ukraińskiego, zwłaszcza jeśli chodzi o produkty rolno-spożywcze. Ten rynek jest ważny dla polskich eksporterów, np. producentów mleka, mięsa, produktów mięsnych. Liczymy na osiągnięcie kompromisu, który mógłby być mostem pomiędzy teraźniejszością a przyszłą akcesją Ukrainy do Unii Europejskiej" - ocenił Bobitski.

Jego zdaniem, jeśli Ukraina odzyska dostęp do swoich tradycyjnych rynków eksportowych, to presja produktów ukraińskich na europejski rynek znacząco spadnie.

"Chcemy więc uspokoić polskich rolników. Trzeba też pamiętać, że polski firmy przetwórstwa rolno-spożywczego mocno skorzystały na liberalizacji zasad handlu z Ukrainą. Jest tu duży potencjał do wzajemnej komplementarności eksportu" - powiedział dyrektor ukraińskiego stowarzyszenia rolnego.

Jak poinformował, jeśli chodzi o rozmowy przedakcesyjne między rządem ukraińskim a Komisją Europejską to trwa screening, czyli analiza stopnia przygotowania ukraińskiej legislacji do europejskiego prawodawstwa.

"Po zakończeniu tego etapu rozpoczną się negocjacje w sprawie terminów i umów dot. przyjęcia unijnej legislacji w całej ukraińskiej gospodarce. Zakładamy, że screening w branży rolno-spożywczej zakończy się w 2025 roku. Mamy informacje ze strony krajów UE, że ten sektor wyprzedza inne w adaptacji europejskiej legislacji. Wynika to z tego, że unijne standardy są kluczem do utrzymania dostępu do unijnego rynku. Ukraińskie przedsiębiorstwa rolno-spożywcze są najlepszymi adwokatami integracji europejskiej" - powiedział dyrektor Ukraińskiego Klubu Agrobiznesu.

"Z danych przedstawianych przez ukraiński rząd wynika, że sektor rolny jest w 85 proc. gotowy na unijną legislację. To kwestia bezpieczeństwa żywności, standardów produkcji, czy systemu dopłat do rolnictwa. Nadal jednak dużo trzeba zrobić w kwestii nowych standardów unijnych, związanych m.in. z polityką klimatyczną. Ukraińscy rolnicy mają w tym obszarze taką samą agendę jak polscy rolnicy. Przestrzegamy, że jeśli Unia Europejska chce zachować konkurencyjność, nie można zabijać kury znoszącej złote jajka" - dodał.

Ukraiński Klub Agrobiznesu (UCAB) jest stowarzyszeniem, które reprezentuje interesy wiodących firm ukraińskiego sektora rolno-spożywczego.

Anna Pełka (PAP Biznes)

pel/ pr/