NBP negatywnie o obowiązku przekazywania planów finansowych i prognozy wyniku do MF
Narodowy Bank Polski negatywnie odnosi się do propozycji MF, która zobowiązałaby Bank do przekazywania MF m.in. planów finansowych oraz co miesiąc prognozy wyniku rocznego - podał bank centralny w opinii do projektu ustawy. Wg NBP, resort finansów powinien za każdym razem zakładać w projekcie budżetu brak wpłaty z zysku NBP.
Chodzi o projekt noweli ustawy o NBP, na mocy której NBP miałby rozpocząć przekazywanie MF planów finansowych począwszy od 2026 roku wraz z trzyletnią prognozą na lata 2027-2029.
W projekcie zapisano też, że minister finansów będzie dysponował (począwszy od 2025 r.) co miesiąc, zatwierdzonymi przez RPP aktualnymi informacjami dotyczącymi przewidywanego wykonania planu finansowego NBP na cały rok.
"(...) Narodowy Bank Polski negatywnie odnosi się do proponowanych przez Ministra Finansów zmian w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim" - napisano.
W ocenie NBP, dotychczasowy, oparty na wieloletniej praktyce, sposób współpracy między MF a NBP w zakresie sporządzania planów finansowych państwa jest odpowiedni i nie wymaga zmiany przepisów powszechnie obowiązujących.
"Incydentalny charakter niezachowania przez MF należytej staranności w zakresie aktualizowania informacji wykorzystywanych przy przygotowywaniu projektu ustawy budżetowej w grudniu 2023 r., potwierdzony ustaleniami Najwyższej Izby Kontroli, nie może skutkować obarczaniem NBP dodatkowymi obowiązkami, w szczególności obowiązkami określonymi dla MF i sektora publicznego. Takie rozwiązanie utrudniać może realizowanie innych ustawowych zadań NBP szczególnie w zakresie zarządzania rezerwami dewizowymi, jak też w zakresie realizacji polityki pieniężnej (...)" - napisano w opinii NBP.
Bank centralny uważa, że propozycje zawarte w projekcie odbiegają od właściwości przedmiotu regulacji, bowiem pomijają istnienie probabilistycznych czynników wpływających na ostateczny wynik finansowy banku centralnego. W związku z tym bardziej zasadnym rozwiązaniem wg NBP jest przyjmowanie przez MF w projekcie budżetu za każdym razem ostrożnego założenia o braku wpłaty z zysku NBP.
"Proponowane rozwiązania nie uwzględniają zatem ryzyka, jakie niesie ze sobą projekcja wyniku finansowego banku centralnego. Co więcej, nałożenie na NBP obowiązku comiesięcznego przekazywania do MF przewidywanego wykonania planu finansowego NBP na dany rok może rodzić wrażenie wywierania na organy NBP nacisku osiągania wskazanego zysku. Dlatego też zdecydowanie bardziej zasadnym rozwiązaniem jest przyjmowanie przez MF za każdym razem ostrożnego założenia o braku wpłaty z zysku NBP" - wskazano.
Opiniowany projekt ustawy pomija w ocenie NBP rzeczywiste potrzeby banku centralnego, gdyż nie wprowadza przepisów dających możliwość podejmowania działań w zakresie pokrywania strat NBP, które według uzasadnienia projektu wzbudziły niepokój Rady Ministrów.
"Również brakuje przepisów dających NBP możliwość tworzenia rezerw na ryzyko inne niż kursowe, co pozwoliłoby ograniczać ponoszenie przez NBP strat w przyszłości" - dodano.
Ponadto projekt ustawy zawiera wg NBP nadmiarowe oczekiwania MF w zakresie przekazywania informacji o wszystkich pozycjach aktualizowanego planu finansowego NBP, ponieważ jedyną zmienną potrzebną MF jest informacja o ewentualnej wpłacie z zysku banku centralnego.
Wątpliwa jest w ocenie NBP także teza MF, że wieloletnie prognozy wyniku finansowego NBP są niezbędne do przygotowania wieloletniego scenariusza makroekonomicznego, czy też średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego.
"Od ponad 20 lat rząd przygotowuje wieloletnie prognozy makroekonomiczne oraz prognozy budżetowe na potrzeby zarządzania gospodarczego w UE bez korzystania przy tym z wieloletnich prognoz wyniku finansowego NBP. Mając na uwadze niepewność prognozy tego wyniku, która zwiększa się wraz z wydłużaniem horyzontu prognozowania, uzasadnione jest (...) przyjmowanie w prognozach budżetowych ostrożnego założenia o braku wpłaty z zysku NBP" - podaje NBP.
Wg NBP projekt zakłada wprowadzenie takich zmian w ustawie o NBP, które można uznać za ograniczenie niezależności banku centralnego i jego autonomii informacyjnej, jak i operacyjnej.
"Proponowane zmiany, nakładające w nieproporcjonalny sposób jednostronne obowiązki na NBP, mogą być również postrzegane jako narzędzie nadzoru rządu nad bankiem centralnym, co jest niezgodne z konstytucyjnymi i gwarantowanymi w prawie pierwotnym Unii Europejskiej standardami niezależności banku centralnego. Swoboda podejmowania decyzji przez bank centralny wymaga, aby bank centralny miał kontrolę nad tym, jakie informacje, w jakim zakresie i kiedy udostępnia innym podmiotom" - ocenia NBP.
"Proponowany obowiązek comiesięcznego raportowania w określonym zakresie ogranicza tę autonomię, ponieważ narzuca zewnętrzne ramy informacyjne i może wymuszać wcześniejsze ujawnianie strategii lub planów inwestycyjnych banku, co osłabia pozycję i niezależność banku centralnego, a także może istotnie negatywnie wpływać na skuteczność realizacji tej strategii i planów" - dodano. (PAP Biznes)
tus/ ana/
