Senacka komisja budżetu proponuje zmianę sposobu wyboru członków Rady Fiskalnej

We wtorek senacka Komisja Budżetu i Finansów Publicznych omawiała ustawę o Radzie Fiskalnej. Podczas obrad przedstawiciele OPZZ i Solidarności apelowali o przywrócenie zasady, że strona społeczna otrzymuje założenia do projektu budżetu, tymczasem wiceminister finansów Jurand Drop odpowiedział, że strona społeczna nie będzie otrzymywać założeń, bo taki dokument nie będzie już opracowywany, ponieważ teraz rząd będzie przygotowywać plan budżetowo-strukturalny. Ma być on przygotowywany raz na 4 lata, a ewentualne zmiany mają następować w razie nagłej potrzeby lub po zmianie rządu.

Przedstawiciele strony społecznej zwracali uwagę, że w ustawie nie ma zapisów o przekazywaniu planu do opiniowania Radzie Dialogu Społecznego, wiceminister tłumaczył, że RDS będzie powoływać swoich członków Rady Fiskalnej i będzie mieć wpływ na opiniowanie wskaźników. Efektem tej dyskusji była zaproponowana przez senatorów poprawka do ustawy, na mocy której rząd będzie musiał stronie społecznej przekazywać plan budżetowo-strukturalny lub jego nowelizację, a RDS będzie musiała niezwłocznie taki dokument zaopiniować.

Inna zmiana zaproponowana przez komisję dotyczy wyboru członków Rady Fiskalnej. Zgodnie z nią członków RF miałby wybierać Sejm za zgodą Senatu, po uprzednim przesłuchaniu kandydatów przez odpowiednie komisje sejmowe. Wcześniejsze zapisy głosiły, że wyboru członków ma dokonywać minister finansów po uzyskaniu pozytywnej opinii właściwiej komisji sejmowej. Poza tym senatorowie ujednolicili zasady wyboru członków RF przez wszystkie instytucje, które mają prawo wyboru. Dodatkowo każda instytucja będzie mogła zaproponować kilku kandydatów, a komisje będą mogły zaakceptować jednego z nich – albo żadnego.

„Rada musi zostać ukonstytuowana do maja 2026 r., inaczej trzeba będzie zmienić ustawę, bo proces budżetowy nie będzie mógł funkcjonować” – tak wiceminister Drop wyjaśniał senatorom, co się wydarzy, jeśli Sejm odrzuci wszystkich zaproponowanych kandydatów.

Senatorowie zmienili także okres karencji – czyli czas, kiedy dana osoba nie może zostać członkiem RF. W obecnych przepisach ten okres wynosi 5 lat, a KBiFP chce, aby były to 4 lata. Jednocześnie komisja proponuje poszerzenie grona osób, których ten okres karencji będzie dotyczyć. Przepisy, które wyszły z Sejmu, przewidują, że taki okres karencji obejmuje członków partii politycznych, posłów i senatorów. KBiFP proponuje, aby tą zasadą objąć też radnych, burmistrzów i prezydentów miast oraz członków zarządów powiatów i województw.

Senatorowie sporo uwagi poświęcili wynagrodzeniom członków RF. Zgodnie z obecnymi zapisami, wynagrodzenia te mają wynosić wielokrotność kwoty bazowej – a mnożnik ma mieścić się w granicach 7,86-12 (plus 2,1-krotność kwoty bazowej jako dodatek funkcyjny dla przewodniczącego RF oraz 1,1-krotność dla zastępcy przewodniczącego).

„Założenie jest takie, że mamy widełki, a Rada Ministrów określi wysokość wynagrodzenia w drodze rozporządzenia. Jeśli okaże się, że wynagrodzenie ustalone rozporządzeniem jest zbyt niskie w stosunku do tego, co oferuje rynek, będzie je można podwyższyć rozporządzeniem” – powiedział Jurand Drop.

„Po przeliczeniu daje to kwotę 20,6 tys. przy dolnej granicy i 31,54 przy górnej” – dodał.

Komisja odrzuciła poprawkę, która miała na celu zrównanie wynagrodzeń członków RF z wynagrodzeniem podsekretarza stanu. Ustawa wróci teraz pod obrady plenarne Senatu.

Celem działalności Rady ma być realizowanie zadań określonych dyrektywą Rady Unii Europejskiej z 8 listopada 2011 r. ws. wymogów dla ram budżetowych państw członkowskich. Chodzi głównie o ocenę prognoz makroekonomicznych wykorzystywanych na potrzeby ustawy budżetowej oraz średniookresowych planów budżetowo-strukturalnych, opiniowanie zgodności ustawy budżetowej z krajowymi i unijnymi regułami fiskalnymi, a także ocenę spójności i efektywności krajowych ram budżetowych.

W ustawie przewidziano, że Rada Fiskalna będzie liczyć siedem osób. Na jej czele stać ma przewodniczący, mający jednego zastępcę. Po jednym członku Rady będą wyznaczać: Prezydent RP, kolegium NIK, sejmowa komisja właściwa do spraw budżetu, Minister Finansów, przedstawiciele organizacji związkowych, przedstawiciele organizacji pracodawców oraz przedstawiciele organizacji jednostek samorządu terytorialnego.

W ustawie o Radzie Fiskalnej są zapisy, dotyczące klauzuli wyjścia i powrotu stabilizującej reguły wydatkowej (SRW). W określonych przypadkach Minister Finansów będzie mógł wystąpić do Rady Fiskalnej z wnioskiem o wydanie opinii dotyczącej zasadności zastosowania do projektu ustawy budżetowej klauzuli wyjścia (zawieszenia stosowania SRW). Ustawa zakłada też wprowadzenie możliwości – po zasięgnięciu opinii Rady Fiskalnej – przekroczenia limitu wydatków w przypadku wystąpienia zdarzeń nadzwyczajnych, będących poza kontrolą rządu, powodujących znaczące skutki gospodarcze, ekonomiczne lub społeczne. (PAP)

ms/ malk/ osz/