Jak ustalany jest kurs waluty? Co wpływa na jej wartość? (MediaRoom)
Kursy walut są bardzo dynamiczne – zmieniają się każdego dnia, czasem nawet z sekundy na sekundę. Wpływ na nie mają decyzje banków centralnych, globalne wydarzenia gospodarcze i polityczne, a także czynniki lokalne związane z sytuacją ekonomiczną danego kraju. Dawniej wartość wielu walut była oparta na parytecie złota, jednak obecnie system jest bardziej złożony. Co dokładnie decyduje o tym, ile zapłacisz za dolara, euro czy franka?
Czym jest kurs waluty?
Kurs waluty to cena jednej waluty wyrażona w innej. Mówiąc inaczej - jest to kwota, którą musisz zapłacić, żeby kupić jednostkę innej waluty.
Na przykład, jeśli kurs EUR/PLN wynosi 4,25, oznacza to, że za jedno euro zapłacisz 4,25 zł. Kursy mogą różnić się od tego, gdzie dokonujesz transakcji - czy jest to bank, czy kantor walutowy, np. taki dostępny online: https://www.zen.com/pl/kantor-internetowy/.
Kursy walut na globalnym rynku są ustalane na bieżąco od poniedziałku do piątku, przez całą dobę. W weekendy rynek jest zamknięty, a kursy pozostają bez zmian aż do ponownego otwarcia handlu w poniedziałek.
Kursy można podzielić na płynne - zależne od mechanizmów rynkowych oraz sztywne - których wartość jest kształtowana przez państwo. Przykładem waluty o półsztywnym kursie przez lata był frank szwajcarski, jeszcze do niedawna powiązany z euro. Sztywną politykę walutową nadal prowadzi Dania - kurs korony duńskiej (DKK) zależy od euro, dzięki czemu jej wahania są minimalne.
Dlaczego kurs kupna i kurs sprzedaży nie są takie same?
Każdy kantor lub bank operuje dwoma rodzajami kursów:
kurs kupna (BID) to cena, po której instytucja jest gotowa kupić daną walutę;
kurs sprzedaży (ASK) to cena, po której instytucja sprzedaje walutę klientowi.
Różnica między tymi wartościami to tzw. spread walutowy - marża, na której zarabia kantor lub bank. Im niższy spread, tym korzystniejsza wymiana dla klienta.
Przykładowo, kiedy wyjeżdżasz na wakacje za granicę, kupujesz walutę po kursie sprzedaży, np. euro po 4,25 zł. Jeśli po powrocie zostanie ci część gotówki, możesz sprzedać ją w kantorze - jednak już po kursie kupna, np. 4,15 zł. Ta różnica to właśnie spread, czyli zysk kantoru lub banku. Wysokość spreadu ma duże znaczenie dla kredytobiorców posiadających zobowiązania w obcych walutach, a także dla firm działających na rynkach zagranicznych.
Jak zmieniały się kursy walut na przestrzeni lat?
Współczesny rynek walutowy wygląda zupełnie inaczej niż jeszcze kilkadziesiąt lat temu. Przez długi czas wiele walut było opartych na tzw. parytecie złota. Przykładowo, dolar amerykański miał stałą wartość wyrażoną w uncjach złota. System z Bretton Woods działał do początku lat 70., kiedy Stany Zjednoczone zrezygnowały z wymienialności dolara na złoto. Od tej pory dolar jest w pełni kształtowany przez mechanizmy rynkowe.
W historii rynku walutowego zdarzały się też gwałtowne wahania kursów walut, które miały realny wpływ na codzienne życie. Ostatni skok, który zelektryzował klientów posiadających kredyty hipoteczne, to nagła zwyżka kursu franka szwajcarskiego (CHF). Przez lata waluta była postrzegana jako bezpieczna i przewidywalna - stąd też często wybierana przez klientów chcących kupić nieruchomość na kredyt. Niestety w 2015 r. w wyniku działań Szwajcarskiego Banku Narodowego kurs CHF zaczął gwałtownie rosnąć wobec złotego, co bezpośrednio uderzyło w kredytobiorców i mocno wywindowało raty ich kredytów.
Co kształtuje kursy walut?
Kursy walut zmieniają się dynamicznie. Ich wartość zależy od wielu, często powiązanych ze sobą czynników. Jakich dokładnie?
Polityka banków centralnych - decyzje dotyczące podnoszenia stóp procentowych lub wprowadzanie programów stymulacyjnych wpływają na wartość waluty - mogą sprawić, że będzie bardziej lub mniej atrakcyjna dla inwestorów. Uwolnienie franka szwajcarskiego od powiązania z euro spowodowało niepokój na rynkach finansowych.
Inflacja - im wyższa inflacja, tym mniejsza siła nabywcza waluty, co skutkuje spadkiem jej wartości.
Stan gospodarki kraju - silna gospodarka narodowa o stabilnym tempie wzrostu przyciąga inwestorów, co wzmacnia kurs waluty. Kraj osłabiony ekonomicznie ma słabszą walutę.
Mechanizmy popytu i podaży waluty - kiedy inwestorzy wykazują zwiększone zainteresowanie walutą, jej kurs rośnie. Z kolei masowa sprzedaż waluty, np. w wyniku niepokojów społecznych, może spowodować spadek jej wartości.
Wydarzenia geopolityczne - zawirowania w globalnej gospodarce, konflikty zbrojne, przewroty polityczne wywołują niepewność na rynkach finansowych. W takiej sytuacji inwestorzy gromadzą tzw. bezpieczną walutę, np. dolary amerykańskie.
Ceny surowców - wzrost cen ropy naftowej, gazu czy metali bezpośrednio wpływa na wartość walut powiązanych z eksportem surowców, np. dolara kanadyjskiego.
Ceny złota - choć obecnie waluty nie są już formalnie oparte na złocie, to kruszec pozostaje lokatą kapitału w czasach kryzysu. W przypadku dolara amerykańskiego często obserwuje się odwrotną zależność (tzw. negatywna korelacja) - przy wzroście kursu USD, złoto tanieje, i odwrotnie.
Rynek walutowy jest żywy, a kursy zmieniają się, wpływając na naszą codzienność. Czasem decyzja jednej instytucji lub konflikt w odległym zakątku świata potrafi bezpośrednio wpłynąć na rynek. Można to porównać do efektu motyla - małe przyczyny w jednym miejscu mogą wywołać znaczące skutki gdzie indziej.
Artykuł powstał przy współpracy z ZEN.COM (https://www.zen.com/pl/).
Źródło informacji: zen.com
UWAGA: Za materiał opublikowany przez redakcję PAP MediaRoom odpowiedzialność ponosi jego nadawca, wskazany każdorazowo jako „źródło informacji”.