41,3 proc. pracowników w Polsce obawia się obniżek płac wraz z rozwojem Gen AI - NASK, ILO
41,3 proc. pracowników w Polsce obawia się, że wraz z rozwojem generatywnej sztucznej inteligencji dojdzie do obniżki płac w ich sektorach, z kolei 29,3 proc. obawia się redukcji zatrudnienia ze względu na automatyzację pracy - wynika z raportu NASK i International Labour Organization.
Jednocześnie, respondenci, odpowiadając na pytanie, jak Gen AI będzie oddziaływać na ich zawód w ciągu najbliższych pięciu lat, twierdzą, że ten wpływ będzie umiarkowany lub niewielki (kolejno 31,2 proc. i 26,1 proc.).
"Oznacza to, że wizja przejęcia naszej pracy przez sztuczną inteligencję pozostaje dla badanych raczej problemem dalszej przyszłości" - napisano.
Ponadto jedna czwarta respondentów uważa, że wpływ Gen AI będzie znaczny (16,5 proc.) lub całkowity (5,5 proc.).
Z badań wynika, że ponad 5 mln stanowisk (30,3 proc.) może zostać częściowo zautomatyzowanych z wykorzystaniem Gen AI.
Ponad 800 tys. osób (co stanowi 4,9 proc. zatrudnionych) pracuje w zawodach o najwyższej podatności na AI, czyli tych, w których większość zadań może przejąć sztuczna inteligencja.
Najbardziej podatną na wpływ Gen Al grupą są pracownicy biurowi. Wśród nich aż 71,6 proc. wykonuje zadania możliwe do zautomatyzowania, a niemal połowa (47,2 proc.) znajduje się w grupie najwyższego ryzyka.
"Nie oznacza to jednak, że te zawody znikną. Po prostu pojawią się nowe zadania, których Al nie wykona" - powiedział cytowany w dokumencie dyrektor Biura i Analiz w NASK i współautor raportu, Filip Konopczyński.
"Wykorzystanie Gen AI w pracy zależy tylko od nas. Jej możliwości są ogromne, ale pamiętajmy, że to wciąż tylko narzędzie. Nie będzie w stanie całkowicie zastąpić ludzi" - dodał.
Dane z badań NASK i ILO wskazują nie tylko na technologiczną rewolucję, ale także głębokie nierówności strukturalne - wpływ Gen AI najbardziej dotyczy tych miejsc pracy, w których większość pracowników stanowią kobiety. 39,1 proc. z nich pracuje w zawodach, które mogą zostać zmienione przez automatyzację, podczas gdy wśród mężczyzn - w tym samym przedziale wiekowym 15-24 lata - odsetek wynosi zaledwie 22,7 proc. Ta dysproporcja utrzymuje się we wszystkich grupach wiekowych.
"To wyzwanie, ale i sygnał, że cyfrowa transformacja musi iść w parze z polityką równości i wsparciem dla najbardziej zagrożonych grup" - wskazał Konopczyński.
Wskazano również, że najmłodsza grupa pracowników w wieku 15-24 lata - tym razem obu płci - najbardziej ze wszystkich badanych grup obawia się wpływu sztucznej inteligencji na ich zatrudnienie. Jedna czwarta z nich przewiduje konieczność przebranżowienia.
Dodano, że wraz z wiekiem świadomość wpływu Gen AI maleje.
Jednocześnie pracownicy widzą szansę na przyspieszenie pracy z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, lecz obawiają się utraty kontroli.
Raport pokazuje także, czy i jak pracownicy korzystają ze sztucznej inteligencji. Najczęściej odpowiedź twierdząca padała w najmłodszej grupie badanych - 15-24 lata.
Tylko 9,4 proc. respondentów deklaruje, że w ich miejscu pracy narzędzia Gen AI zostały już wdrożone (stan na grudzień 2024). Niemal połowa (44,5 proc.) twierdzi, że pracodawca nie planuje korzystania z Gen AI, a 27,2 proc. nie ma wiedzy na ten temat.
Jedynie 19 proc. respondentów mówiło o planach implementacji narzędzi sztucznej inteligencji.
W raporcie wskazano, że 63 proc. pracujących nie wie, jak Gen AI wpłynie na ich pozycję na rynku pracy.
Autorzy raportu opracowali narzędzie, które pozwala na oszacowanie, w jakim stopniu zawód może zostać zautomatyzowany przez sztuczną inteligencję.
Global Index of Occupational Exposure (ILO-NASK Index) jest już stosowany m.in. w pracach Banku Światowego przy modelowaniu wpływu Al na gospodarkę oraz przez ILO w badaniach „Observatory on Al and Work".
Dzięki tym danym można sprawdzić, jak bardzo konkretny zawód jest podatny na automatyzację przez Gen AI. Polska klasyfikacja zawodów zawiera ponad 2.500 zawodów i niemal 30.000 zadań - to pozwala na bardzo precyzyjną ocenę ryzyka automatyzacji. (PAP Biznes)
mcb/ ana/
