DEBATA: Trzeba aktywować oszczędności gospodarstw domowych, by finansowały innowacje

"Mamy w Polsce bardzo duże oszczędności, które trzeba w jakiś sposób zaprząc do tego, żeby one finansowały innowacje i wzrost lepiej niż do tej pory” – powiedział prezes GPW Tomasz Bardziłowski.

Jak wskazał, w ciągu ostatnich trzech lat depozyty bankowe i gotówka zwiększyły się o 400 mld zł, a wartość obligacji skarbowych w portfelach gospodarstw domowych wzrosła o prawie 100 mld zł. W tym czasie finansowanie bezpośrednich udziałów w spółkach notowanych na giełdzie spadło o 1 mld zł do 100 mld zł.

Maciej Trybuchowski, prezes Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, ocenił, że sytuacja rynku kapitałowego w Polsce nie różni się od Europy, gdzie też jest problem z przesunięciem oszczędności na rynek kapitałowy, by finansować nowoczesną gospodarkę.

Małgorzata Rusewicz, prezes Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami, zauważyła, że na tle krajów regionu Polska wyróżnia się wielkością aktywów zgromadzonych w funduszach inwestycyjnych (blisko 90 mld euro).

„Jesteśmy jednak ciągle za Finlandią, daleko od Włoch, od Hiszpanii. To jest dobry punkt startowy” – powiedziała.

Jak wskazała, sektor jest zależny od regulatora, ale jest dużo pomysłów, które miałyby służyć rozwojowi branży.

„To są pomysły od kwestii związanych z ulgami podatkowymi po impulsy, które mają budować kulturę oszczędności. (…) Wbrew pozorom mamy bardzo mało czasu na to, aby ruszyć ze wszystkimi zmianami, nad którymi pracowaliśmy przez ostatni rok” – powiedziała prezes.

IZFIA wskazuje, że choć oszczędności Polaków wynoszą około 1,3 bln zł, to większość tych środków pozostaje na nisko oprocentowanych rachunkach. Stopa oszczędności gospodarstw domowych w Polsce wynosi 4,9 proc. wobec średniej strefy euro na poziomie 15,4 proc. 4,87 proc. gospodarstw domowych w Polsce inwestuje swoje oszczędności.

Zdaniem uczestników panelu polska gospodarka jest ciągle w dobrym miejscu, ale jednym z wyzwań jest dostęp do kapitału.

"Przez najbliższe kilka lat pewnie to nasze +growth story+ będzie nadal aktualne. Jesteśmy postrzegani jako bardzo dynamiczna gospodarka, generalnie z brakiem jakichś poważnych nierównowag, oprócz tej fiskalnej” – powiedział Ludwik Kotecki, członek Rady Polityki Pieniężnej.

Jego zdaniem ten okres może potrwać około pięciu lat, ale coraz mocniej będą się pojawiać problemy.

"To jest związane chociażby ze starzeniem się społeczeństwa, to presje na finanse publiczne, ale też na rynek pracy. Musimy zmienić strukturę wydatków, pewnie też strukturę podatków, albo strukturę strony dochodowej budżetu” – powiedział.

Pytany, czy trzeba podwyższyć podatki, odpowiedział: „Moim zdaniem to jest nieuniknione w średnim okresie”.

Mikołaj Raczyński, wiceprezes Polskiego Funduszu Rozwoju, także ocenia, że obecny stan gospodarki jest bardzo dobry.

"Jednym z wyzwań jest dostęp do kapitału, który jest niezbędny do tego, żeby rozwijać te najbardziej innowacyjne biznesy. (...) Pozostaję jednak optymistyczny” – dodał.

Tomasz Bardziłowski wskazał, że w przeszłości źródłem wzrostu polskiej gospodarki była m.in. wzrastająca wydajność pracy, otwarcie na rynek europejski, napływ funduszy unijnych.

„Jeżeli chodzi o te czynniki, to w wielu z nich motory się wyczerpują. Chodzi przede wszystkim o kwestię demografii, o fundusze unijne, które będą napływały jeszcze kilka lat. (…) Mamy jedne z najwyższych kosztów energii w Europie, najniższy wskaźnik inwestycji w Europie i jeden z najniższych wskaźników innowacji. Co trzeba zrobić? Poprawić dywidendę demograficzną, jeżeli możemy, obniżyć koszty energii, poprawić innowacje” – powiedział Bardziłowski.

Małgorzata Rusewicz oceniła, że w napływie kapitału na rynek mogłyby pomóc zmiany w PPK, np. zwiększenie częstotliwości autozapisu.

"PPK jest coraz lepiej postrzegane, część pracodawców i związki zawodowe oswoiły się z tym projektem, a przynosi świetne stopy zwrotu dla klienta. Jest bardzo tani i atrakcyjny. Warto dokonać takiej weryfikacji i poprawy, usprawnienia funkcjonowania, ale i przyspieszyć proces napływu kapitału na rynek. Autozapis powinien być częściej niż co cztery lata, optymalne byłoby co dwa lata" - powiedziała prezes.

Jak wskazała, trzeba się też przygotować do powrotu do dyskusji o zmianach w OFE.

"One ciągle stanowią niezwykle istotną część tego, co mamy na na giełdzie. Nie można zaprzepaścić tych aktywów, a suwak trochę psuje te działania. (...) Myślę, że powinniśmy po prostu śmiało porozmawiać o likwidacji suwaka" - powiedziała prezes IZFiA.

Jak dodała, przez inwestorów oczekiwane są również zmiany w podatku od zysków kapitałowych.

Jak poinformował prezes GPW Tomasz Bardziłowski, 45 proc. free floatu na warszawskiej giełdzie jest w posiadaniu OFE, około 10 proc. w posiadaniu TFI, a 3 proc. jest w PPK.

"PPK zajmie jakieś 30 lat, by urosnąć do skali OFE" - powiedział.

Maciej Trybuchowski, prezes KDPW, ocenił, że dla rynku kapitałowego najważniejsze byłoby dokończenie reformy OFE.

"Nie ma w tej chwili przeciwwagi dla instytucjonalnego klienta krajowego, jak z OFE. PPK będą rosły bardzo długo i nim PPK, PPE, IKE, IKZE razem wzięte zrekompensują suwak, to wcześniej polski rynek kapitałowy stanie się taki jak na Słowacji albo w Czechach. To fundamentalna sprawa, nawet ważniejsza niż podatek od zysków kapitałowych" - powiedział.

Jego zdaniem już sama zapowiedź rozwiązania kwestii OFE byłaby bardzo pozytywna dla rynku.

Prezes GPW Tomasz Bardziłowski poinformował, że są spółki chętne do przeprowadzenia IPO i wejścia na giełdę, ale wielkość ofert jest za mała dla funduszy. Jak wskazał, funduszy jest za mało i są za duże, by inwestować w IPO na 50 mln zł, gdyż to nic nie waży w ich aktywach.

"Jeżeli chcecie mieć większą liczbę IPO na giełdzie, a nie tylko od czasu do czasu sprzedaż przez private equity firmy o wartości 5 miliardów złotych, to należy porozmawiać o kwestii otwartej architektury" - powiedział Bardziłowski.

Prezes GPW zapowiedział też w najbliższych miesiącach działania promujące giełdę.

XIX Forum Funduszy odbywało się w dniach 23-24 czerwca w Nałęczowie pod hasłem "Od oszczędności do Inwestycji".

PAP Biznes był patronem medialnym wydarzenia. (PAP Biznes)

pel/ pr/