Domański liczy na szybkie porozumienie w zakresie pożyczek na inwestycje w obronność
Minister finansów Andrzej Domański liczy na szybkie porozumienie w sprawie instrumentu SAFE, który umożliwiałby udzielanie pożyczek na wydatki na obronność w kwocie do 150 mld euro. Jak powiedział, być może porozumienie uda się osiągnąć w maju.
„Dzisiaj koncentrowaliśmy się na bezpieczeństwie, Polska i inne kraje Europy Wschodniej inwestują bardzo dużo w obronę i bezpieczeństwo. W tym roku wydamy prawie 5 proc. PKB na obronę. Uważamy, że bezpieczeństwo jest wspólnym europejskim dobrem i że nadszedł czas, aby wziąć na siebie większą odpowiedzialność za bezpieczeństwo Europy” – powiedział w sobotę podczas konferencji prasowej minister finansów Andrzej Domański.
W sobotę zakończyło się dwudniowe, nieformalne posiedzenie Rady UE ds. Gospodarczych i Finansowych, czyli Ecofinu, ciała gromadzącego ministrów finansów krajów Unii Europejskiej.
Domański podkreślił, że Polska z zadowoleniem przyjęła inicjatywę Komisji Europejskiej pod nazwą ReArm Europe, w ramach których KE chce zmobilizować do 800 mld euro z przeznaczeniem na inwestycje w obronność. W ramach programu KE proponuje instrument SAFE, w ramach którego do uzyskania byłoby do 150 mld euro w ramach pożyczek.
„Dziękujemy za największy pakiet tego typu w historii, ale naszym celem jest pilne sfinalizowanie prac” – powiedział Domański. „Jeśli chodzi o instrument SAFE, to prezydencja chce szybkiego porozumienia, być może jeszcze w maju” – dodał.
Unijny komisarz ds. handlu Valdis Dombrovskis stwierdził podczas konferencji, że „w obecnej sytuacji geopolitycznej UE jest gotowa wziąć większą odpowiedzialność za bezpieczeństwo”. Dodał, że konieczna jest mobilizacja większych inwestycji w bezpieczeństwo i przemysł zbrojeniowy. Podkreślił, że kraje sąsiadujące z Rosją i jej satelitą Białorusią lepiej rozumieją zagrożenie - padają one ofiarami „instrumentalizacji migracji” czy też kampanii dezinformacyjnych ze strony Rosji.
„Zwiększenie obronności wymaga inwestycji i o tym była mowa. Chcemy zwiększyć wydatki na obronność o 800 mld euro, co może zmienić sytuację w zakresie zdolności obronnych UE, chcemy też wspierać inwestycje w obronność do 2030 r.” – powiedział Dombrovskis. „Zaproponowaliśmy krajom członkowskim możliwość składnia wniosków o krajowe klauzule wyjścia, co pozwoli na szybkie zwiększenie wydatków na obronność. Państwa, które takie wnioski złożą, będą mogły odejść od standardowych reguł fiskalnych, ale jednocześnie będą musiały utrzymać stabilność fiskalną. Proponujemy szybkie składanie takich wniosków, jeszcze w kwietniu, tak aby KE mogła wydać rozporządzenie w czerwcu i żeby w lipcu trafiło to na radę” – dodał.
Na mocy klauzuli krajowej wyjścia kraje członkowskie nie musiałyby utrzymywać wynikających z unijnych traktatów reguły fiskalnych, według których deficyt państwa członkowskiego nie powinien przekraczać 3 proc. PKB a dług publiczny – 60 proc.
Jak powiedział minister Domański, w przyszłym tygodniu będzie rozmawiał z przedstawicielami kilku krajów zainteresowanych „tą opcją”. „Dla nas jest kluczowa koordynacja” – powiedział.
W trakcie posiedzenia Hiszpania zaproponowała wykorzystanie rosyjskich aktywów do sfinansowania wydatków na obronność, co pozwoliłoby na oferowanie krajom członkowskim bezzwrotnych grantów. Jak powiedział Dombrovskis, „KE jest otwarta na wszelkie propozycje”, jednak dodał, że odsetki od rosyjskich aktywów już są wykorzystywane na wsparcie Ukrainy.
„Teraz skupiamy się na ReArm, ale widzimy otwartość Komisji. Bo wyraźnie zgłaszana jest propozycja, aby pójść dalej i wygospodarować większe środki” – stwierdził Domański.
W trakcie posiedzenia został przedstawiony raport brukselskiego think tanku Breugel, który proponuje stworzenie instrumentu opartego na porozumieniach międzyrządowych. Pozwoliłoby to na wsparcie nakładów na obronność w porozumieniu z krajami także spoza UE.
„Jesteśmy otwarci na rozważenie wszelkich opcji” – stwierdził Dombrovskis. „W przypadku instrumentu opartego na porozumieniach międzyrządowych pojawia się pytanie, jaka byłaby rola Komisji Europejskiej” - dodał.
Stwierdził także, że takie rozwiązanie nie wymagałoby jednomyślności i że umożliwiłoby porozumienie z podobnie myślącymi krajami spoza UE.
„Dzisiaj koncentrowaliśmy się na propozycji Komisji Europejskiej. Jeśli mowa o dalszych instrumentach finansowych, to inne kraje mogłyby wnieść swój udział, ale za wcześnie mówić, kto i jaki ” – dodał Andrzej Domański. (PAP)
ms/ mmu/ pel/
