Stopniowe zastępowanie jednostek węglowych przez niskoemisyjne zamiast NABE - projekt uchwały RM (opis)
Proponuje się, by mechanizm wspierający dalsze funkcjonowanie bloków węglowych zakładał stopniowe zastępowanie jednostek węglowych przez jednostki niskoemisyjne (1MW za 1MW) - napisał MAP w projekcie uchwały rządu uchylającej wydzielenie aktywów węglowych do NABE. Podstawą nowej koncepcji byłby mechanizm aukcyjny, ale wymaga on akceptacji KE.
"Koncepcja integracji wszystkich aktywów węglowych ze spółek energetycznych w ramach jednego podmiotu tj. NABE, przy obecnych uwarunkowaniach rynkowych, jest nieuzasadniona ekonomicznie ze względu na brak źródeł pokrycia skumulowanej luki finansowej za cały okres 2025 - 2040 sięgającej 53,8 mld zł" - napisano w projekcie uchwały rządu ws. uchylenia poprzedniej uchwały rządu przewidującej powstanie NABE.
Dodano, że jak wynika z analiz zespołu ds. wydzielenia aktywów węglowych ze spółek z udziałem SP, działalność bloków węglowych posiadanych przez grupy energetyczne z udziałem Skarbu Państwa, tj. PGE Polska Grupa Energetyczna SA, Tauron Polska Energia SA, Enea SA i Energa SA (jako podmiot zależny od Orlen SA) stanie się nierentowna zasadniczo już od 2028 r. (mierzona jako wynik EBITDA).
MAP zaznaczył, że model operacyjny zakładał, że NABE będzie zdolne do samodzielnego funkcjonowania bez konieczności subsydiowania: rentowne jednostki miałyby pokrywać lukę operacyjną nierentownych aktywów wytwórczych do czasu ich stopniowego wyłączania.
"Zmiana uwarunkowań rynkowych (niższe ceny energii elektrycznej oraz niższe od zakładanych w modelu finansowym NABE prognozowane wolumeny produkcji) skutkują dużym spadkiem prognozowanych przychodów i utratą rentowności podmiotu" - wskazano.
MAP zaznaczył, że także analiza doradcy zewnętrznego potwierdziła, że moc zainstalowana analizowanych węglowych bloków energetycznych będzie sukcesywnie spadać w horyzoncie prognozy, ze średnioroczną dynamiką na poziomie około –10 proc.
"Towarzyszyć temu będzie stopniowy spadek wolumenu produkcji energii elektrycznej netto – z poziomu 76 TWh w 2025 r. do około 16 TWh w 2040 r., co odpowiada średniorocznemu tempu spadku również rzędu –10 proc." - napisał resort aktywów państwowych.
Dodał, że koncepcja integracji wszystkich aktywów węglowych ze spółek energetycznych w ramach jednego podmiotu tj. NABE może zaburzać mechanizmy konkurencyjne, co nie zostało zbadane na etapie tworzenia NABE.
"W aktualnych uwarunkowaniach, w świetle przeprowadzonych konsultacji z grupami energetycznymi z udziałem Skarbu Państwa, nie wszystkie z nich są zainteresowane wydzieleniem aktywów węglowych. Z tego względu wśród rekomendacji z prac Zespołu znalazło się m.in. uchylenie uchwały nr 44/2022 z dnia 1 marca 2022 r. Rady Ministrów przyjmującej dokument pn. Transformacja sektora elektroenergetycznego w Polsce. Wydzielenie wytwórczych aktywów węglowych ze spółek z udziałem Skarbu Państwa" - zaznaczono.
W związku z tym MAP proponuje zintensyfikowanie działań dotyczących wypracowania mechanizmu wspierającego funkcjonowanie istniejących źródeł węglowych dla jednostek wytwórczych, aż do czasu ich odstawienia, co przyczyni się do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski, a także uniknięcia luki mocowej od 2029 r.
"Na poziomie koncepcyjnym proponuje się, by mechanizm ten zakładał stopniowe zastępowanie jednostek węglowych przez jednostki niskoemisyjne (1MW za 1MW). Podstawą byłby mechanizm aukcyjny, w którym zwycięski podmiot otrzymywałby płatności mocowe za nowe źródła nisko- lub zeroemisyjne (gazowe lub np. wodorowe) wraz z obowiązkiem utrzymania źródeł węglowych w takiej samej wielkości i gwarancją pokrycia kosztów ich utrzymania do czasu oddania do eksploatacji jednostek niskoemisyjnych o identycznej mocy zainstalowanej" - napisano.
Projekt MAP przewiduje utworzenie zespołu ds. transformacji polskiego systemu elektroenergetycznego pod przewodnictwem ministra energii oraz pełnomocnika rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej, z udziałem przedstawicieli resortu aktywów państwowych i finansów.
Zespół ma kontynuować prace nad nowym mechanizmem.
Zaznaczono jednocześnie, że mechanizm taki nie jest jednak przewidziany przez prawo UE, więc możliwość jego wdrożenia zależy od negocjacji z Komisją Europejską i notyfikacji pomocy publicznej.
"Z uwagi na fakt, iż rząd Rzeczypospolitej Polskiej odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego kraju niezbędne jest zatem bezzwłoczne podjęcie działań celem wypracowania najbardziej efektywnych mechanizmów przejściowych (w szczególności do momentu wejścia do krajowego systemu elektroenergetycznego mocy jądrowych) i uzgodnienia ich z Komisją Europejską" - napisano.
Dodano, że działania te są niezbędne, aby uniknąć kryzysu energetycznego oraz ograniczyć ryzyko powtórzenia scenariusza podobnego do tego, który doprowadził do blackoutu w Hiszpanii. (PAP Biznes)
jz/ ana/
