Skrót wiadomości: sobota-niedziela, 17-18 maja

WIADOMOŚCI GOSPODARCZE KRAJ I ŚWIAT -----------------------------------

PKP Polskie Linie Kolejowe ogłosiły w tym roku przetargi o wartości 12 mld zł - poinformował PAP prezes PKP PLK Piotr Wyborski. Dodał, że w 2025 r. wartość ogłoszonych przetargów ma sięgnąć 16 mld zł.

Rośnie import cementu do krajów UE - alarmują jego producenci, obawiając się utraty konkurencyjności. Polskie cementownie zwróciły się do Komisji Europejskiej o wprowadzenie rocznego limitu importu cementu z Ukrainy na poziomie 360 tys. ton w ramach umowy handlowej UE z Ukrainą.

Import towarów z Chin w I kwartale 2025 r. osiągnął wartość 13,7 mld euro i wzrósł o 19 proc. w ujęciu rocznym – wynika z raportu Polskiego Funduszu Rozwoju. W efekcie udział Chin w imporcie towarów do Polski wyniósł 15,2 proc.

Mamy wreszcie bezpośrednie połączenie kolejowe z Polski do Chorwacji; ruszamy od czerwca, cztery dni w tygodniu - poinformował w niedzielę na portalu X premier Donald Tusk.

Agencja ratingowa Moody’s obniżyła w piątek rządowi USA najwyższą ocenę kredytową, powołując się na niepowodzenia kolejnych rządów w powstrzymaniu rosnącej fali zadłużenia - poinformowała agencja Associated Press.

Walmart powinien "pochłonąć" koszty ceł, a nie zrzucać na nie winę za podwyżkę cen - oświadczył w sobotę Donald Trump. Ta największa sieć supermarketów w USA zapowiedziała podwyżkę cen towarów ze względu na taryfy ogłoszone przez prezydenta USA.

Prezes Rezerwy Federalnej Jerome Powell powinien jak najszybciej obniżyć stopy procentowe - napisał w sobotę serwisie Truth Social Donald Trump. Prezydent USA już wcześniej wzywał do obniżki stóp i krytykował szefa Fedu.

Turcja odkryła na Morzu Czarnym złoża gazu wynoszące 75 mld metrów sześciennych - poinformował w sobotę w Stambule prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan.

Państwa Morza Bałtyckiego mają wspólny cel, jakim jest współpraca w zakresie bezpieczeństwa w regionie i ochrony podwodnej infrastruktury krytycznej, monitorowania jej i zapobiegania incydentom – głosi deklaracja szefów dyplomacji państw nadbałtyckich, w tym Polski, przyjęta w estońskim Vihula.

Grecki tankowiec pływający pod banderą Liberii został zatrzymany przez Rosję na jej wodach terytorialnych po wypłynięciu z estońskiego portu nad Morzem Bałtyckim - poinformowało w niedzielę MSZ Estonii. O sprawie powiadomiono sojuszników z NATO - napisał Reuters.

WYDARZENIA Z KRAJU-----------------

Rafał Trzaskowski w pierwszej turze wyborów prezydenckich uzyskał 30,8 proc. głosów, a Karol Nawrocki 29,1 proc. - wynika z badania exit poll przeprowadzonego przez Ipsos na zlecenie TVP, Polsatu i TVN. Obaj kandydaci przechodzą do drugiej tury wyborów, która odbędzie się 1 czerwca.

Według sondażowych wyników Ipsos, trzecie miejsce w pierwszej turze wyborów prezydenckich zajął Sławomir Mentzen, który uzyskał 15,4 proc. głosów. Czwarty jest - według Ipsos - Grzegorz Braun (6,2 proc.), piąty Adrian Zandberg (5,2 proc.), a szóste miejsce zajął Szymon Hołownia z 4,8 proc. głosów.

Według Ipsos, frekwencja w wyborach prezydenckich wyniosła 66,8 proc.

Rafał Trzaskowski w pierwszej turze wyborów prezydenckich uzyskał 31,6 proc., a Karol Nawrocki 29,8 proc. głosów - wynika z badania exit poll przeprowadzonego przez OGB na zlecenie TV Republika. Obaj kandydaci przechodzą do drugiej tury wyborów, która odbędzie się 1 czerwca.

Trzeba dokończyć to, co zapoczątkował rząd w 2023 r. i przyspieszyć zmiany; dopilnować rozliczenia PiS - przekonywał kandydat KO Rafał Trzaskowski po ogłoszeniu wyników exit poll. Zadeklarował, że jako prezydent zagwarantuje liberalizację prawa aborcyjnego, ustawę o języku śląskim, uporządkowanie sytuacji w sądownictwie, rozdział państwa od kościoła, a także podwyższenie kwoty wolnej od podatku, zgodnie z obietnicą wyborczą KO.

Musimy powstrzymać marsz Donalda Tuska do jednowładztwa - mówił popierany przez PiS kandydat na prezydenta Karol Nawrocki podczas wieczoru wyborczego. Na 25 maja zaprosił wszystkich, którym dobro Polski jest bliskie, do Warszawy na "wielki marsz za Polską".

W drugiej turze wyborów prezydenckich musimy dać szansę Rafałowi Trzaskowskiemu - zadeklarował kandydat Trzeciej Drogi na prezydenta, marszałek Sejmu Szymon Hołownia tuż po ogłoszeniu sondażowych wyników I tury wyborów prezydenckich.

Grzegorz Braun, który według sondażu Ipsos uzyskał w wyborach prezydenckich 6,2 proc. i czwarte miejsce powiedział, że werdykt ten to odczyt temperatury narodu polskiego. Dodał, że kolejny cel to wprowadzenie do następnego parlamentu silnej reprezentacji prawicy prawdziwie antysystemowej.

WYDARZENIA Z ZAGRANICY----------------------

Po przeliczeniu głosów z 89,6 proc. komisji w powtórzonych wyborach prezydenckich w Rumunii proeuropejski burmistrz Bukaresztu Nicusor Dan prowadzi z wynikiem 53,63 proc. Lider radykalnie prawicowej AUR George Simion uzyskał 46,37 proc. głosów.

Centroprawicowy blok wyborczy Sojusz Demokratyczny (AD) premiera Luisa Montenegro wygrał niedzielne wybory do jednoizbowego parlamentu Portugalii, tzw. Zgromadzenia Republiki - wynika z sondażu exit poll Uniwersytetu Katolickiego (UC).

Prezydent USA Donald Trump poinformował, że w poniedziałek będzie rozmawiał przez telefon z rosyjskim przywódcą Władimirem Putinem, a następnie z szefem ukraińskiego państwa Wołodymyrem Zełenskim.

Wraz z przywódcami Polski, Francji i Wielkiej Brytanii odbędziemy rozmowę z prezydentem USA Donaldem Trumpa zanim połączy się on z Putinem, a następnie prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim - przekazał kanclerz Niemiec Friedrich Merz, cytowany przez agencję Reutera.

Sekretarz stanu USA Marco Rubio odbył w sobotę rozmowę telefoniczną z szefem MSZ Rosji Siergiejem Ławrowem i przekazał apel prezydenta Donalda Trumpa o natychmiastowe wprowadzenie zawieszenia broni - poinformował Departament Stanu. Rubio rozmawiał też o Ukrainie z przedstawicielami Watykanu.

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski poinformował, że przeprowadził w niedzielę w Rzymie dobre spotkanie z wiceprezydentem USA J.D. Vance'em i sekretarzem stanu Markiem Rubio. Zełenski przekazał, że rozmawiano o niedawnym spotkaniu Ukrainy i Rosji w Stambule, "dokąd Rosjanie skierowali delegację niskiego szczebla, która nie była upoważniona do podejmowania decyzji".

Prezydent Rosji Władimir Putin mógłby spotkać się z przywódcą Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim, ale tylko wtedy, gdy państwa zgodzą się w kilku wybranych kwestiach - poinformował Kreml, cytowany przez agencję Reutera.

Naszym celem pozostaje wyeliminowanie przyczyny konfliktu (określenie Moskwy na wojnę na Ukrainie - PAP) i zapewnienie Rosji bezpieczeństwa - powiedział w niedzielę Władimir Putin, cytowany przez agencję AFP. Była to jego pierwsza publiczna wypowiedź po piątkowych rozmowach Ukraina - Rosja w Stambule.

Prezydent USA Donald Trump powiedział w wywiadzie dla Fox News, że wywrze presję na Rosję i nałoży na nią dodatkowe sankcje, jeśli będzie musiał i jeśli po rozmowach z Władimirem Putinem nie dojdzie do porozumienia. Mimo to wyraził przekonanie, że zawrze układ z Putinem.

Przedstawiciele Rosji zażądali od Ukrainy przyjęcia statusu neutralnego, oficjalnego zrzeczenia się roszczeń o reparacje i uznania nielegalnej aneksji Krymu i czterech innych okupowanych obwodów Ukrainy - przekazała w sobotę agencja Bloomberg.

W przyszłym tygodniu może dojść między Ukrainą a Rosją do wymiany jeńców w liczbie 1000 na 1000 - poinformował w sobotę szef ukraińskiego wywiadu wojskowego (HUR) Kyryło Budanow Telewizyjny Serwis Informacyjny (TSN).

W nocy z niedzieli na poniedziałek Rosja planuje przeprowadzić demonstracyjny "szkoleniowo-bojowy" start międzykontynentalnej rakiety balistycznej, aby zastraszyć Ukrainę i NATO - poinformował w niedzielę wywiad wojskowy Ukrainy (HUR).

Co najmniej dziewięć osób zginęło w rosyjskim ataku na autobus z cywilami w okolicy Sum w północno-wschodniej Ukrainie. Cztery osoby zostały ranne - poinformowały w sobotę lokalne władze. Wcześniej podawano informację o ośmiu zabitych i pięciorgu rannych.

W Katarze w sobotę rozpoczęła się nowa runda negocjacji w sprawie zawieszenia broni w Strefie Gazy między Hamasem i Izraelem - powiedział w sobotę agencji Reutera przedstawiciel Hamasu Taher al-Nono. Informację o rozmowach potwierdziła też strona izraelska.

Wiceprezydent USA J.D. Vance może odwiedzić we wtorek Izrael - poinformowały w niedzielę izraelskie media. Vance przebywa obecnie w Rzymie, gdzie bierze udział w inauguracji pontyfikatu Leona XIV. Prezydent USA Donald Trumpa odwiedził w zeszłym tygodniu Bliski Wschód, ale nie zatrzymał się w Izraelu.

Izrael jest otwarty na "wszelkie możliwości" zawarcia porozumienia z Hamasem, w tym zakończenie wojny - poinformowało w niedzielę biuro premiera Izraela Benjamina Netanjahu. Izraelski rząd opowiadał się wcześniej za rozejmem, który gwarantowałby mu prawo powrotu do walk.

Ciało Mohameda Sinwara, dowódcy zbrojnego skrzydła Hamasu, odnaleziono w tunelu w pobliżu Chan Junus, gdzie armia Izraela przeprowadziła wcześniej w tym tygodniu wymierzone w niego naloty - poinformował portal Times of Israel, powołując się na źródła saudyjskie.

W przeprowadzonych w niedzielę w nocy i nad ranem nalotach Izraela na cele w Strefie Gazy zginęło ponad 100 osób. Wśród ostrzelanych miejsc znalazł się namiotowy obóz dla uchodźców wewnętrznych na południu obszaru - poinformowała agencja Reutera.

Iran będzie kontynuować rozmowy z USA na temat nowej umowy nuklearnej, ale nie boi się gróźb i nie dąży do wojny - powiedział w sobotę prezydent Iranu Masud Pezeszkian.

Rząd prezydent Peru Diny Boluarte ogłosił w sobotę przedłużenie o 30 dni stanu wyjątkowego wprowadzonego 17 marca tego roku w stolicy kraju, Limie, oraz pobliskim porcie Callao - zamieszkanych łącznie przez 10 milionów ludzi.

Przewodniczącym partii Republikanie we Francji został w niedzielę minister spraw wewnętrznych Bruno Retailleau - przekazano po ogłoszeniu wyników prawyborów. Retailleau zdobył ponad 74 proc. głosów, pokonując swojego przeciwnika Laurenta Wauquieza, który otrzymał niecałe 26 proc.

Meksykański żaglowiec szkoleniowy z 277 osobami na pokładzie zahaczył w sobotę o nowojorski zabytkowy Most Brookliński na Wschodniej Rzece. W wypadku zginęły dwie osoby, a 19 innych zostało rannych - poinformował w poście na X burmistrz Nowego Jorku Eric Adams.

W Kościele katolickim rozpoczęła się epoka Leona XIV, pierwszego w historii papieża pochodzącego ze Stanów Zjednoczonych. W niedzielnej inauguracji jego pontyfikatu na placu Świętego Piotra uczestniczyło około 200 tysięcy osób - podał Watykan. Po mszy papież spotkał się z przywódcami z wielu krajów, m.in. przyjął prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego.

(PAP Biznes)

pel/