Banki w Europie Środkowo-Wschodniej nie straciły apetytu na finansowanie nieruchomości komercyjnych - KPMG
Banki w Europie Środkowo-Wschodniej nie straciły apetytu na finansowanie nieruchomości komercyjnych, zwłaszcza projektów magazynowych i logistycznych - wynika z raportu „Property Lending Barometer 2024”, opracowanego przez KPMG. Podano, że Polska nadal pozostaje liderem CEE pod względem obrotów na rynku inwestycyjnym.
"Polska nadal pozostaje liderem CEE pod względem obrotów na rynku inwestycyjnym, a finansowanie nieruchomości ma najbardziej strategiczne znaczenie dla banków w Polsce spośród całego regionu" - napisano.
Podano, że druga połowa 2024 roku przyniosła poprawę nastrojów na rynku inwestycyjnym i ożywienie aktywności we wszystkich sektorach, ale również wzrost zainteresowania inwestorów aktywami biurowymi w miastach regionalnych, jak i centrami handlowymi. Zmianę sentymentu inwestycyjnego odzwierciedlają też stopy kapitalizacji, które po znaczących wzrostach w ubiegłym roku, pozostają na stabilnym poziomie. Mimo tych pozytywnych informacji, na tle inwestycji w nieruchomości w całej Europie Polska wciąż pozostaje rynkiem o relatywnie małej skali – w okresie I-III kw. 2024 roku z 2-procentowym udziałem w całkowitym wolumenie transakcji inwestycyjnych.
"Pomimo utrzymującej się ograniczonej aktywności inwestycyjnej w Europie, w Polsce wyraźnie widać poprawę nastrojów inwestorów i rosnący popyt na nieruchomości komercyjne. Ze względu na duże nasycenie rynku banki pozostają ostrożne w udzielaniu finansowania dla nowych inwestycji, kładąc coraz większy nacisk na ocenę projektów pod kątem kryteriów ESG" - powiedziała cytowana w raporcie Katarzyna Nosal, partner w dziale doradztwa podatkowego, lider doradztwa dla sektora budownictwa i nieruchomości w KPMG w Polsce.
"Instytucje finansowe systematycznie zmieniają swoje modele oceny ryzyka kredytowego, aby dostosować się do wymogów Bazylei IV i zmian w prawodawstwie UE. Perspektywy na 2025 r. są pozytywne, napędzane spodziewanym wzrost aktywności inwestycyjnej w następstwie obniżek stóp procentowych przez EBC i FED" - dodała.
Podano, że wskaźnik nastrojów gospodarczych dla większości krajów Europy Środkowo-Wschodniej w bieżącym roku utrzymywał się powyżej średniej dla całej UE, odzwierciedlając bardziej pozytywne perspektywy gospodarcze dla regionu. I choć to wciąż ostrożny optymizm, związany z ryzykami dotyczącymi m.in. sytuacji geopolitycznej i trwającej wojny w Ukrainie, to w ciągu trzech pierwszych kwartałów 2024 r. w CEE zainwestowano ponad 5 mld euro w nieruchomości komercyjne, co daje wynik o 25 proc. wyższy rdr.
Wskazano, że banki w regionie są nadal zainteresowane finansowaniem nieruchomości komercyjnych – niemal 60 proc. ankietowanych nie zmieniło w ciągu ostatniego roku podejścia do finansowania nieruchomości, jednocześnie wg 25 proc. respondentów zainteresowanie jest wyższe niż w ubiegłym roku. Na tym tle szczególnie pozytywnie wyróżnia się Polska. Wśród ankietowanych przedstawicieli banków, respondenci z Polski uznali finansowanie nieruchomości za obszar o najwyższym znaczeniu strategicznym.
Badanie wskazuje, że aktualnie kluczowy wpływ na podejście banków do finansowania nieruchomości komercyjnych mają warunki makroekonomiczne na lokalnych rynkach, a drugim istotnym czynnikiem jest sytuacja makroekonomiczna w Europie, ze względu na mało optymistyczne prognozy dla gospodarki europejskiej.
Największą zmianą w porównaniu z rokiem ubiegłym jest zmniejszenie znaczenia rosnących kosztów finansowania. Czynnik, który w 2023 roku był uznawany za najważniejszy, nie jest już tak dużym priorytetem, ponieważ wraz ze stabilizacją inflacji w 2024 roku na wielu rynkach w Europie stopy procentowe zaczęły spadać. W rezultacie, działania banków centralnych mają obecnie mniejszy wpływ na decyzje banków niż w ubiegłym roku.
Kwestie związane z ESG oraz wdrażanie nowych priorytetów w strategiach zajmują w tym roku ważne miejsce w agendach banków. Oba te czynniki zyskały na znaczeniu w porównaniu z poprzednim rokiem ze względu na zbliżające się terminy obowiązywania regulacji.
"Banki są zobowiązane do przyjęcia bardziej rygorystycznych środków zgodności ESG w swoich politykach kredytowych ze względu na zmieniające się przepisy. Choć analizując wyniki dla całego regionu Europy Środkowo-Wschodniej w ciągu ostatniego roku nie nastąpiła znacząca zmiana w liczbie banków odmawiających finansowania z powodu niezgodności z ESG (samodzielnie lub w połączeniu z innymi czynnikami), to postawa lokalnych banków centralnych w Europie Środkowej i Wschodniej jest ważnym czynnikiem wpływającym na wdrażanie zrównoważonych praktyk finansowych" - powiedziała Monika Dębska-Pastakia, Partner Associate, szefowa zespołu Real Estate w dziale Deal Advisory w KPMG w Polsce.
"Niemniej jednak widoczne są wyraźne różnice regionalne. Wyniki ankiety wskazują, że inwestorzy w Polsce, Czechach i na Węgrzech coraz częściej spotykają się z odmową finansowania, gdy nie spełniają oczekiwań banku w zakresie ESG" - dodała.
W tym roku po raz pierwszy zbadano wpływ nowych technologii i sztucznej inteligencji na obszar finansowania nieruchomości. Badanie KPMG wykazało, że obecnie tylko 7 proc. banków częściowo digitalizuje procesy kredytowe, a 8 proc. jest w fazie wdrażania. Nowe technologie są wykorzystywane w najmniejszym stopniu w procesie due diligence (weryfikacja możliwości inwestycyjnych przed udzieleniem finansowania), a 56 proc. respondentów polega głównie na tradycyjnych metodach.
Raport KPMG pt. "Property Lending Barometer 2024" powstał na podstawie badania dot. finansowania nieruchomości komercyjnych przez banki w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. W tym roku w badaniu wzięły udział 43 banki z Bułgarii, Chorwacji, Czech, Polski, Rumunii, Serbii, Słowacji, Słowenii i Węgrzech. Badanie zostało przeprowadzone w listopadzie 2024 roku i obejmowało kwestionariusz online oraz pogłębione wywiady z przedstawicielami banków. (PAP Biznes)
alk/ asa/
