Skrót wiadomości - poniedziałek, 14 października, 17.00
Przegląd najważniejszych wiadomości gospodarczych, krajowych i ze świata.
MAKROEKONOMIA, WSKAŹNIKI
Nadwyżka w obrotach towarowych handlu zagranicznego po sierpniu 2024 r. wyniosła 2,4 mld euro - podał Główny Urząd Statystyczny.
Udział Niemiec w polskim eksporcie po sierpniu 2024 roku wyniósł 26,9 proc., wobec 28,2 proc. po sierpniu 2023 roku - podał GUS.
W sierpniu najmocniej spadł eksport dóbr inwestycyjnych, towarów zaopatrzeniowych i konsumpcyjnych - podaje NBP, komentując dane o bilansie płatniczym w sierpniu.
Deficyt na rachunku bieżącym w sierpniu 2024 r. wyniósł 2.827 mln euro wobec konsensusu deficytu na poziomie 968,9 mln euro - podał Narodowy Bank Polski. Eksport w sierpniu spadł o 3,3 proc. rdr wobec konsensusu spadku o 1,2 proc., a import wzrósł o 4,9 proc. wobec oczekiwanego wzrostu o 3,8 proc.
Przy obecnych trendach demograficznych liczba pracowników do 2035 roku zmniejszy się o 2,1 mln osób - podają w raporcie analitycy Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
Popyt na stal w Unii Europejskiej spadnie w 2024 roku o 1,5 proc. rdr do 136,6 mln ton, a na całym świecie spadnie o 0,9 proc. do 1.750.9 mln ton - wynika z wiosennych prognoz stowarzyszenia World Steel Association.
Na portalach rekrutacyjnych we wrześniu było o 12 proc. więcej ofert pracy rdr i jest to najwięcej od wybuchu wojny w Ukrainie - wynika z najnowszego raportu firmy doradczej Grant Thornton i firmy Element.
Ceny zbóż w kraju rosną w ślad za notowaniami na giełdach światowych - poinformowała Izba Zbożowo-Paszowa.
BUDŻET, DŁUG
Konsolidacja fiskalna może odejmować ze wzrostu gospodarczego począwszy od 2026 r. około 0,4 pkt. proc. - oceniają ekonomiści Citi Handlowego. To relatywnie duży efekt, ale przy potencjalnym wzroście przekraczającym 3 proc., nie powinien być kluczowy.
BGK kontynuuje wypłaty z nowej perspektywy finansowej 2021-2027; do 11 października wypłacił 13,77 mld zł - poinformował BGK.
Liczba opublikowanych ogłoszeń o zamówieniach publicznych we wrześniu spadła o 2,72 proc. rdr - wynika z biuletynu Urzędu Zamówień Publicznych.
Do 13 października podpisano 8.399 umów na unijne dofinansowanie projektów, które wykorzystają 25,8 proc. dostępnej puli środków z polityki spójności UE na lata 2021-2027 - poinformowało na stronie Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.
Commerzbank, ING, J.P. Morgan oraz Société Générale otrzymały mandat na zorganizowanie emisji obligacji nominowanych w euro - podał w komunikacie resort finansów. Jak wskazano, transakcja zostanie przeprowadzona w najbliższym czasie w zależności od warunków rynkowych.
SPÓŁKI
Priorytety Orange w Polsce to rozbudowa sieci 5G i budowa sieci światłowodowych w ramach projektów z dofinansowaniem ze środków UE. Na te cele chce do 2026 roku przeznaczyć ok. 1 mld zł - poinformował PAP Biznes Jacek Kunicki, członek zarządu Orange Polska. Spółka zgodnie z raportem SGH jest największym zagranicznym inwestorem w Polsce.
PKO TFI chce istotnie zwiększyć swój udział rynkowy w ciągu najbliższych trzech lat z 21 proc. obecnie - poinformował PAP Biznes prezes PKO TFI Rafał Madej. Ocenia, że otoczenie będzie sprzyjające dla konkurencji funduszy dłużnych z ofertą coraz mniej atrakcyjnych depozytów bankowych.
Sytuacja finansowa Cyfrowego Polsatu jest stabilna, grupa jest w bezpiecznej sytuacji, jeśli chodzi o kowenanty finansowe - poinformowała spółka w komunikacie prasowym.
Transition Technologies MS (TTMS), spółka IT specjalizująca się w outsourcingu opartym o tzw. usługi zarządzane, potwierdza plany przeprowadzenia oferty publicznej i debiutu na GPW. Ostateczna decyzja będzie zależała od warunków rynkowych - poinformowała spółka w komunikacie prasowym.
Roy Perticucci ustąpi ze stanowisk zajmowanych w Grupie Allegro, w tym dyrektora wykonawczego i CEO Allegro. eu oraz prezesa Allegro sp. z o.o - podało Allegro w komunikacie. Planowana zmiana nastąpić ma 26 czerwca 2025 roku, kiedy to powinno odbyć się WZ Grupy Allegro.
Spółka energetyczna Respect Energy rozpoczyna sprzedaż zielonej energii do klientów indywidualnych (B2C) - poinformowała firma w komunikacie prasowym.
UOKiK nałożył na spółkę Dell 6 mln zł kary za udzielenie nieprawdziwych informacji w trakcie trwania postępowania wyjaśniającego i wprowadzenie urzędu w błąd - poinformował urząd w komunikacie prasowym. UOKiK zobowiązał również firmę do zmiany modelu sprzedaży.Dell w oświadczeniu przesłanym PAP Biznes poinformował, że analizuje uzasadnienie decyzji UOKiK.
Chorwacka sieć handlowa Studenac rusza z publiczną ofertą akcji na giełdach w Warszawie i Zagrzebiu zaraz po zakończeniu IPO Żabki - poinformował regionalny portal gospodarczy Seebiz.
Projekt Tauron Dystrybucja jest rekomendowany do otrzymania wsparcia w wysokości 39,6 mln zł z jednego z programów KPO - podał resort aktywów państwowych.
Dwa projekty PGE Dystrybucja rekomendowane do otrzymania łącznie ok. 183,46 mln zł wsparcia z KPO - podał resort aktywów państwowych.
InPost, operator paczkomatów, jest bliski zawarcia umowy przejęcia pełnej kontroli nad brytyjską firmą logistyczną Menzies Distribution Group. Mowa o 70 proc. udziałów, których jeszcze nie posiada InPost - podał portal Sky News, powołując się na źródła.
Pięć projektów Enea Operator rekomendowanych zostało do otrzymania łącznie ok. 44,62 mln zł wsparcia z KPO - podał resort aktywów państwowych.
Rada nadzorcza JSW udzieliła zgody na zwiększenie limitu przyjętego na 2024 rok na umorzenia certyfikatów inwestycyjnych JSW Stabilizacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego do 1,8 mld zł z kwoty 1,3 mld zł - podała JSW w komunikacie. Uwzględniając wcześniej udzielone zgody limit umorzeń FIZ na rok 2024 wynosi łącznie 2 mld zł.
WALUTY
W poniedziałek po południu krajowa waluta zachowuje się raczej stabilnie, utrzymując kurs 4,29 względem euro, a zdaniem analityków w ciągu tygodnia para EUR/PLN może wrócić do 4,27-4,28. Z kolei rentowności krajowych obligacji nadal rosną, choć niektórzy ekonomiści wskazują, że w kolejnych dniach presja na wzrost dochodowości polskiego długu powinna wygasać.
Europejski Bank Centralny (EBC) ustalił kurs euro na 1,0915 USD i 163,39 JPY - podał bank na swojej stronie internetowej.
ENERGETYKA, PALIWA
Zapasy gazu ziemnego w europejskich magazynach wynoszą obecnie 94,9 proc. Znajduje się w nich 1.089,04 TWh gazu - wynika z wyliczeń firmy Gas Infrastructure Europe.
Dwa projekty Polskiej Spółki Gazownictwa (PSG) są rekomendowane do otrzymania wsparcia w łącznej wysokości 381,98 mln zł z programu KPO wspierającego robotyzację i cyfryzację w przedsiębiorstwach - podał resort aktywów państwowych.
W perspektywie 2030 roku prognozowany jest słabnący popyt na węgiel kamienny do ok. 22,5 mln ton - przewiduje scenariusz aktywnej transformacji (WAM) w KPEiK do 2030 r. Odejście od wykorzystania węgla kamiennego w gospodarstwach domowych planowane jest według tego scenariusza najpóźniej do 2040 r.
Państwa członkowskie, w tym Polska, przyjęły w poniedziałek nowe normy jakości powietrza w Unii Europejskiej. Zaostrzone limity zanieczyszczeń powietrza, które mają zostać osiągnięte do 2030 roku, pomogą zapobiegać przedwczesnym zgonom w UE.
OPINIE, PROGNOZY
Mimo rosnących kosztów pracy Polska pozostaje atrakcyjnym celem inwestycji zagranicznych związanych ze skracaniem łańcuchów dostaw (nearshoring) - uważają eksperci DLA Piper. W ich ocenie wysoko wykwalifikowani pracownicy, rosnąca pula nieruchomości spełniających kryteria środowiskowe i rozwinięty rynek usług IT wspierają konkurencyjność kraju.
Wyzwaniem dla polskiego eksportu pozostaje słabość popytu na głównych rynkach - wskazuje starszy ekonomista ING, Adam Antoniak. Pogorszenie salda handlowego może być umiarkowanie negatywne dla złotego, choć powinno być rekompensowane przez oczekiwany wzrost dysparytetu stóp procentowych.
Można się spodziewać dwucyfrowego zwrotu z rynku akcji Indii w dłuższej perspektywie – podał Anand Gupta, zarządzający funduszem Allianz India Equity z Allianz Global Investors. W ocenie Allianz rynek indyjski jest zróżnicowany.
POZOSTAŁE WIADOMOŚCI GOSPODARCZE
W środę rozpoczną się konsultacje ws. pierwszej ustawy regulującej obszar sztucznej inteligencji w Polsce - poinformował w poniedziałek wiceminister cyfryzacji Dariusz Standerski.
Do rozwoju wskaźnika referencyjnego opartego o rynek repo niezbędne są zmiany instytucjonalno-regulacyjne, ale gdy taki rynek będzie właściwie ukształtowany to nie można wykluczyć wprowadzenia drugiego wskaźnika referencyjnego w Polsce - poinformował PAP Biznes prezes Związku Banków Polski Tadeusz Białek.
W pierwszej dekadzie października w Polsce zarejestrowano o 28,4 proc. więcej rdr nowych samochodów osobowych i dostawczych - podał Polski Związek Przemysłu Motorowego.
Państwa członkowskie UE przyjęły w poniedziałek dyrektywę mającą poprawić warunki zatrudnienia osób pracujących dla platform cyfrowych, jak Uber czy Glovo, w tym określić ich status pracowniczy oraz lepiej chronić przed zautomatyzowanymi decyzjami.
Afryka staje się głównym rynkiem zbytu dla rosyjskiego zboża, od którego Rosja uzależniła wiele krajów kontynentu, nawet tych, które wcześniej pszenicy nigdy nie używały.
Ministerstwo Przemysłu przesłało w ostatnich dniach do Komisji Europejskiej trzeci już wniosek notyfikacyjny dot. umowy społecznej dla górnictwa węgla kamiennego – poinformowała w poniedziałek szefowa resortu prof. Marzena Czarnecka.
We wrześniu 2024 r. aktywa krajowych funduszy inwestycyjnych powiększyły się o 2,5 mld zł, czyli o 0,7 proc. mdm, do niemal 369 mld zł i był to najsłabszy miesiąc pod względem przyrostu aktywów od sierpnia ubiegłego roku - wynika z danych IZFiA.
WYDARZENIA Z KRAJU
Były szef MS i prokurator generalny Zbigniew Ziobro nie stawił się w poniedziałek przed sejmową komisją śledczą ds. Pegasusa i nie usprawiedliwił nieobecności. W związku z tym komisja zdecydowała, że zwróci się do sądu o ukaranie go; kolejny termin przesłuchania wyznaczony został na 4 listopada.
Z opinii Komisji Weneckiej wynika, że weryfikacja tzw. neosędziów jest niezbędna, i że należy dokonać tej oceny w podziale tych sędziów na grupy ze względu na ich indywidualną sytuację - powiedział w poniedziałek szef MS Adam Bodnar. Dodał też, że oceny tej może dokonać niezależna KRS.
Poseł Marcin Romanowski (PiS) zapowiedział, że stawi się we wtorek w Prokuraturze Krajowej, która wezwała go w związku ze śledztwem dotyczącym Funduszu Sprawiedliwości. Prokuratorzy zamierzają powtórzyć mu zarzuty i przesłuchać go w charakterze podejrzanego.
Ok. 3,2 mld zł potrzeba na odtworzenie zniszczonej infrastruktury przeciwpowodziowej na zalanych terenach - powiedziała PAP prezeska Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie Joanna Kopczyńska. Dodała, że bez szybkiej obudowy wałów i zbiorników retencyjnych nie możemy wykluczyć powtórki z września br.
Premier Donald Tusk powiedział w poniedziałek w Orzyszu, że projekt Tarczy Wschód "rusza tak na serio". Podkreślił, że jest to wspólna inicjatywa obronna m.in. z państwami bałtyckimi i Finlandią, a o jej współfinansowaniu będzie w najbliższym czasie rozmawiał w Brukseli. Na poligonie w Orzyszu (woj. warmińsko-mazurskie) premier Tusk oraz wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz obserwowali ćwiczenia w zakresie testowania elementów do budowy Tarczy Wschód.
Wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska (KO) powiedziała PAP, że projekt ws. dekryminalizacji aborcji powinien być rozpatrywany na listopadowym posiedzeniu Sejmu. Wyraziła nadzieję, że nie powtórzy się sytuacja z lipca, kiedy projekt przepadł w głosowaniu.
Prawo do azylu jest w prawie międzynarodowym „święte”, bezpieczeństwo jest najważniejsze, ale nie wyklucza człowieczeństwa - oświadczył lider Polski 2050 Szymon Hołownia. Dodał, że kwestie, które w sobotę poruszył premier Donald Tusk nie stanowią uzgodnień koalicyjnych.
Ponad 4,5 miliona złotych netto zarobiła w LINK4 Patrycja Kotecka-Ziobro, żona byłego ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry - podało w poniedziałek Radio Zet. Kotecka-Ziobro oświadczyła, że jej zarobki w LINK4 były zgodne z rynkowymi standardami, a informacje stacji są "błędne".
Szef klubu PiS Mariusz Błaszczak ogłosił, że jego klub rozpoczyna zbieranie podpisów pod wnioskiem o referendum ws. paktu migracyjnego i związanej z nim relokacji nielegalnych migrantów. Podkreślił, że szczególnym problemem jest "podrzucanie" migrantów z Niemiec do Polski.
Konsorcjum architektoniczne, pełniące rolę master architekta, przekazało spółce CPK projekt budowlany lotniska, dworca kolejowego i węzła przesiadkowego transportu publicznego - podał CPK w komunikacie prasowym. Planowane rozpoczęcie budowy to 2026 rok.
Wiceminister ds. środowiska Krzysztof Bolesta powiedział w poniedziałek, że nie spodziewa się, by w najbliższym czasie państwom członkowskim UE udało się ustalić nowe cele środowiskowe. Jego zdaniem, poza strategią Fit for 55 ciężko będzie dzisiaj umówić się na cokolwiek więcej.
Prokuratura podjęła wcześniej umorzone dwa postępowania w sprawie funkcjonariusza, który złamał rękę aktywistce i kierowcy bmw, który podczas strajku kobiet w Warszawie wjechał w protestujące – poinformował rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie prok. Piotr Antoni Skiba.
WYDARZENIA Z ZAGRANICY
Siły rosyjskie będą w stanie zaatakować terytorium NATO najpóźniej do końca tej dekady - powiedział w poniedziałek szef niemieckiej Federalnej Służby Wywiadowczej (BND) Bruno Kahl na posiedzeniu komisji parlamentarnej w Berlinie.
Minister spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii David Lammy ogłosił w poniedziałek na spotkaniu szefów dyplomacji państw unijnych reset w relacjach z Unią Europejską. Szef dyplomacji UE Josep Borrell podkreślił, że Unię Europejską i Wielką Brytanię łączą wyzwania w obszarze bezpieczeństwa.
Ważne i konieczne jest, aby Unia Europejska chroniła granice zewnętrzne, w szczególności z Rosją i Białorusią - oświadczyła rzeczniczka Komisji Europejskiej Anitta Hipper. Przypomniała jednak o zobowiązaniach dotyczących dostępu do procedury azylowej. W ten sposób KE odniosła się do zapowiedzianego w sobotę przez premiera Donalda Tuska czasowego zawieszenia prawa do ubiegania się o azyl.
Daron Acemoglu, Simon Johnson i James A. Robinson zostali laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych za badania na temat instytucji i ich wpływu na dobrobyt - ogłosił w poniedziałek komitet noblowski Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk.
Libański Hezbollah zagroził w poniedziałek Izraelowi nowymi atakami po tym, gdy w niedzielę wieczorem ugrupowanie to zaatakowało dronem bazę wojskową, zabijając czterech żołnierzy i raniąc kilkudziesięciu. "To tylko przedsmak" tego, co czeka Izrael, jeżeli nie zaprzestanie ataków na Liban - ostrzegł Hezbollah.
Ponad 30 tys. osób zostało ewakuowanych z terenów graniczących z Ukrainą i umieszczonych w około tysiącu ośrodków w całej Rosji – podał w poniedziałek Reuters, powołując się na wypowiedź rosyjskiej komisarz ds. praw człowieka Tatiany Moskalkowej. Wśród ewakuowanych jest prawie 8 tys. dzieci.
Chińskie ministerstwo obrony poinformowało w poniedziałek o rozmieszeniu samolotów i okrętów w celu okrążenia Tajwanu w ramach ćwiczeń wojskowych "Joint Sword-2024B", które mają być "surowym ostrzeżeniem" dla "sił separatystycznych" Tajwanu. Władze w Tajpej nazwały ćwiczenia prowokacją i oświadczył, że wojsko jest przygotowane na odpowiedź.
Specjalny wysłannik papieża do spraw Ukrainy, przewodniczący Konferencji Episkopatu Włoch kardynał Matteo Zuppi, przybył w poniedziałek do Moskwy - podała agencja Ansa. To jego druga wizyta w Rosji podczas pełnowymiarowej agresji Kremla na Ukrainie.
Sąd w Berlinie skazał w poniedziałek byłego funkcjonariusza Stasi Manfreda N. na 10 lat więzienia za zamordowanie Polaka w 1974 roku na byłym przejściu granicznym NRD na stacji Friedrichstrasse. Prokuratura wnioskowała o 12 lat pozbawienia wolności dla 80-letniego dziś mężczyzny. Wyrok nie jest prawomocny.
Państwa członkowskie, w tym Polska, przyjęły w poniedziałek nowe normy jakości powietrza w Unii Europejskiej. Zaostrzone limity zanieczyszczeń powietrza, które mają zostać osiągnięte do 2030 roku, pomogą zapobiegać przedwczesnym zgonom w UE.
Tajwański resort obrony poinformował w poniedziałek o wykryciu "rekordowej" liczby 125 statków powietrznych i 17 okrętów chińskich sił zbrojnych marynarki wojennej wokół wyspy. Ich obecność była związana z trwającymi kilkanaście godzin manewrami Joint Sword-2024B symulującymi blokadę Tajwanu.
Ministrowie spraw zagranicznych państw Unii Europejskiej zdecydowali w poniedziałek w Luksemburgu o nałożeniu sankcji za działania destabilizujące Mołdawię. Takie kroki wobec Kiszyniowa podejmuje przede wszystkim Rosja.
(PAP Biznes)
asa/ gor/