Skrót wiadomości - poniedziałek, 5 maja, 17.00

MAKROEKONOMIA, WSKAŹNIKI

W II kw. 2025 r. banki zamierzają kontynuować łagodzenie kryteriów udzielania kredytów dla gospodarstw domowych i MSP, a w przypadku dużych firm - zaostrzyć dla kredytów krótkoterminowych. Banki oczekują wzrostu popytu na wszystkie rodzaje kredytów, szczególnie na konsumpcyjne - wynika z cyklicznej ankiety NBP.

Liczba cudzoziemców wykonujących w Polsce pracę w końcu listopada 2024 roku wyniosła 1.069,4 tys. osób - podał GUS.

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt ustawy mającej na celu eliminację nadregulacji w zakresie obowiązku pośrednictwa firmy inwestycyjnej dla ofert publicznych o wartości mniejszej niż równowartość 1 mln euro - wynika ze strony RCL.

Wskaźnik zaufania wśród inwestorów w strefie euro w maju wzrósł do -8,1 pkt. z -19,5 pkt. miesiąc wcześniej - podała grupa badawcza Sentix w komunikacie. Analitycy spodziewali się wskaźnika -11,5 pkt.

Indeks PMI, określający koniunkturę w amerykańskim sektorze usługowym przygotowywany przez S&P Global, spadł w kwietniu do 50,8 pkt. z 54,4 pkt. w poprzednim miesiącu - podano w II wyliczeniu. Wstępnie szacowano 51,4 pkt.

Indeks PMI composite w USA, przygotowywany przez S&P Global, spadł w kwietniu do 50,6 pkt. z 53,5 pkt. w poprzednim miesiącu - podano w II wyliczeniu. Wstępnie szacowano 51,2 pkt.

Wskaźnik ISM aktywności w usługach w USA w kwietniu wzrósł do 51,6 pkt. z 50,8 pkt. w poprzednim miesiącu - podał Instytut Zarządzania Podażą (ISM). Analitycy spodziewali się indeksu na poziomie 50,3 pkt.

BUDŻET, DŁUG

BGK kontynuuje wypłaty z nowej perspektywy finansowej 2021-2027; do 2 maja wypłacił 33,563 mld zł - poinformował BGK.

Do 4 maja podpisano 15.088 umów na unijne dofinansowanie projektów, które wykorzystają 40,7 proc. dostępnej puli środków z polityki spójności UE na lata 2021-2027 - poinformowało na stronie Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.

SPÓŁKI

Erste Group podpisał umowę w sprawie zakupu 49 proc. w Santander Bank Polska i 50 proc. w Santander TFI za łącznie 7 mld euro - poinformował Erste w komunikacie. Erste oczekuje, że przejęcie zostanie sfinalizowane pod koniec 2025 r

Zarząd Inter Cars rekomenduje walnemu zgromadzeniu wypłatę z zysku za 2024 rok dywidendy w wysokości 20,12 mln zł, czyli 1,42 zł na akcję - podała spółka w komunikacie.

Strata netto Banku BPH w 2024 roku spadła do 524,4 mln zł z 5,55 mld zł straty netto w 2023 roku. Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych spadły w tym okresie do 370,4 mln zł z 5,65 mld zł - podał bank w raporcie.

Prezes UOKiK wszczął postępowanie przeciwko spółce Radaway oraz jej dyrektorowi handlowemu - poinformował UOKiK w komunikacie prasowym. Według UOKiK, firma mogła przez prawie 10 lat w niedozwolony sposób ustalać ceny wyposażenia łazienek.

Zarząd PolTREG pozytywnie ocenia wyniki badania przeprowadzonego na grupie kilkudziesięciu myszy z wykorzystaniem terapii CAR-TREG - podał PolTREG w komunikacie. Uzyskane z raportu z części in vivo dane, wskazują na wstępne bezpieczeństwo i skuteczność terapii.

Zarząd Aforti Holding podjął uchwałę w przedmiocie ustanowienia ostrożnościowego odpisu aktualizującego na utratę wartości aktywów tj. akcji i udziałów w podmiotach zależnych oraz wierzytelności, w łącznej kwocie 466,1 mln zł - podała spółka w komunikacie.

Grupa Grodno szacuje, że miała w kwietniu 2025 roku 100,7 mln zł przychodów ze sprzedaży, w porównaniu do 87,1 mln zł przychodów rok wcześniej, co oznacza wzrost o 16 proc. rdr - podała spółka w komunikacie.

Beyond. pl, spółka należąca do Kulczyk Investments, uruchomi suwerenną fabrykę AI w swoim kampusie data center o mocy 100 MW w Poznaniu - poinformował Beyond.pl w komunikacie prasowym.

Rada Nadzorcza Ailleronu ma zamiar wybrać Sławomira Soszyńskiego na stanowisko prezesa zarządu spółki - podał Ailleron w komunikacie. Wskazano, że powołanie Sławomira Soszyńskiego na stanowisko prezesa nastąpi najpóźniej niż w dniu ZWZ spółki zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za 2024 rok.

Zarząd KGL rekomenduje utworzenie kapitału rezerwowego w celu wypłaty dywidendy z części kapitału zapasowego utworzonego z zysku z lat poprzednich w wysokości 7,05 mln zł, tj. 1 zł na akcję - podała spółka w komunikacie.

Archicom rozpoczął przedsprzedaż inwestycji Zakątek Telimeny w Krakowie, projekt obejmie 73 mieszkania - podała spółka w komunikacie.

WALUTY

prognozują ekonomiści Banku Millennium. Notowania USD/PLN pozostaną w przedziale wahań 3,75-3,79.

Europejski Bank Centralny (EBC) ustalił kurs euro na 1,1343 USD i 163,19 JPY - podał bank na swojej stronie internetowej.

ENERGETYKA, PALIWA

Wypełnienie magazynów gazu w Polsce, według stanu na 4 maja, wyniosło 42 proc. - poinformował Gas Storage Poland.

Zapasy gazu ziemnego w magazynach UE wynoszą 40,7 proc. wobec średniej 5-letniej na tę porę wynoszącej 50,6 proc. W magazynach znajduje się obecnie 460,08 TWh gazu - wynika z wyliczeń firmy Gas Infrastructure Europe.

Sprzedaż węgla w Polsce w marcu wyniosła 3,388 mln ton wobec 3,537 mln ton w lutym i wobec 3,326 mln ton w marcu 2024 roku - podała Agencja Rozwoju Przemysłu, która analizuje rynek węgla.

Średnia ważona cena kontraktu terminowego na rynku gazu BASE_Y-26 wyniosła w kwietniu 163,14 zł/MWh, czyli o 3,8 proc. mniej mdm - poinformowała TGE na stronie.

Średnia ważona cena BASE na rynku dnia następnego spadła w kwietniu do 357,23 zł/MWh z 406,96 zł/MWh miesiąc wcześniej - poinformowała TGE na stronie.

OPINIE, PROGNOZY

Agencja S&P Global Ratings prognozuje dynamikę PKB Polski w 2025 r. na 3,1 proc., a w 2026 r. na 2,9 proc. wobec 3,1 proc. i 2,9 proc. szacowanych w listopadzie - wynika z najnowszego raportu agencji.

Polska może stać się znaczącym beneficjentem zmian, które następują w branży obronnej i zyskać status istotnego ośrodka technologicznego dla Europy - ocenili eksperci kancelarii Baker McKenzie.

Konferencja prasowa prezesa NBP po posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej w tym tygodniu może nie być wystarczająco gołębia, aby utrzymać agresywne oczekiwania rynku odnośnie zakresu obniżek kosztu pieniądza - oceniają ekonomiści ING BŚ. Efektem może być umacnianie się złotego w kierunku 4,25/EUR.

Za cięciem stóp procentowych w maju przez Radę Polityki Pieniężnej przemawiają nie tylko dane inflacyjne, ale również stopniowa normalizacja sytuacji na rynku - oceniają ekonomiści Citi.

Przejęcie Santander Bank Polska przez Erste nie jest niespodzianką, bo austriacki bank był wymieniany jako jeden z najpoważniejszych kandydatów na te aktywa. Po transakcji Banco Santander nadal będzie posiadał ok. 13 proc. akcji Santander Bank Polska, które pewnie będzie chciał sprzedać, co dla polskich inwestorów oznacza istnienie dużego nawisu podażowego - ocenia analityk BM mBanku Michał Konarski.

POZOSTAŁE WIADOMOŚCI GOSPODARCZE

Rząd zakłada odroczenie o dwa lata obowiązku raportowania zrównoważonego rozwoju (ESG) dla dużych firm oraz małych i średnich emitentów notowanych na rynkach regulowanych w UE - wynika z opisu projektu ustawy zamieszczonego w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.

Pojawienie się nowych inwestorów na rynku bankowym może zwiększyć konkurencyjność sektora bankowego - poinformował przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, Jacek Jastrzębski.

W związku z opóźnieniem w przygotowaniu planów ogólnych przez gminy, Ministerstwo Rozwoju i Technologii proponuje zmianę ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, by zachować ciągłość realizowanych przez gminy inwestycji celu publicznego - wynika z projektu umieszczonego na stronie RCL.

Na koniec I kw. całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej w Polsce wyniosły nieznacznie powyżej 13 mln m kw. - podała w komunikacie agencja doradcza Cushman & Wakefield. Dodano, że sumaryczna wielkość oddanych w tym czasie projektów była najniższa od 2005 roku i wyniosła jedynie 8.000 m kw.

Od poniedziałku definitywnie przestał działać komunikator Skype. Koncern Microsoft w lutym zapowiedział zamknięcie usługi; dane użytkowników będą dostępne do końca stycznia przyszłego roku.

GDDKiA ogłosiła przetarg na projekt oraz budowę ponad 16-kilometrowego odcinka autostrady A2 w województwie lubelskim (pomiędzy węzłem Biała Podlaska a rejonem Kijowca), po raz pierwszy uwzględniając założenia wyroku TSUE z 22 X 2024 r. - poinformowała GDDKiA na stronie. Wyrok ten daje zamawiającym możliwość m.in. niedopuszczania do przetargu ofert firm spoza UE.

KNF będzie nadzorować wypełnianie przez podmioty finansowe obowiązków związanych z bezpieczeństwem stosowanych przez nie technologii informatycznych – przewiduje projekt ustawy, którym we wtorek ma się zająć rząd.

WYDARZENIA Z KRAJU

Związki zawodowe domagają się zablokowania ustawy w sprawie składki zdrowotnej. Część przedsiębiorców ma odmienne zdanie – powiedział w poniedziałek prezydent Andrzej Duda podczas spotkania ze stroną społeczną. Według szefa NSZZ "Solidarność" Piotra Dudy przepisy są niesprawiedliwe.

Potrzeba szybkiej ścieżki zgłaszania agresji wobec lekarzy i zapewnienia, że te sprawy nie będą zamiatane pod dywan - powiedział w poniedziałek szef Naczelnej Rady Lekarskiej dr Łukasz Jankowski przed spotkaniem w Ministerstwie Zdrowia.

Szpitale nie mają pieniędzy na niezbędne inwestycje, często nie mają też pieniędzy na bieżące działanie. Organizowanie ochrony to odległy priorytet – powiedział PAP dr n. med. Konstanty Szułdrzyński, anestezjolog, internista, z-ca dyrektora ds. medycznych Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA.

Starszy mężczyzna, którego mieszkanie przejął Karol Nawrocki, trafił do państwowego Domu Opieki Społecznej — podaje w poniedziałek portal Onet. To Nawrocki miał się nim opiekować w zamian za przejęty wcześniej lokal.

Jaki był status prawny mieszkania, w którego posiadanie wszedł Karol Nawrocki i kiedy ujawni on swoje oświadczenie majątkowe złożone w IPN - pytała w poniedziałek kandydatka Lewicy na prezydenta Magdalena Biejat.

Wniosek prokuratury w sprawie uchylenia immunitetu europosłowi Grzegorzowi Braunowi w związku z wydarzeniami w szpitalu w Oleśnicy to kwestia 10-12 dni - ocenił w poniedziałek minister sprawiedliwości, prokurator generalny Adam Bodnar.

Sesja maturalnych egzaminów pisemnych potrwa od 5 do 22 maja. Ich terminy z poszczególnych przedmiotów wyznaczyła Centralna Komisja Egzaminacyjna. Sesja egzaminów ustnych potrwa do 9 do 24 maja. Ich terminy każda szkoła ustala we własnym zakresie.

"Źródło nadziei w czasach trudnych dla człowieka" i "Jak błędna ocena sytuacji wpływa na życie człowieka?" - tak brzmiały tematy rozprawki, którą musieli napisać maturzyści przystępujący w poniedziałek do egzaminu z języka polskiego na poziomie podstawowym.

Dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej Robert Zakrzewski przekazał PAP, że bada sprawę opublikowania w mediach społecznościowych zdjęć z tegorocznego arkusza egzaminacyjnego z matury z języka polskiego. Zapowiedział, że ewentualne nieprawidłowości zostaną zgłoszone na policję.

Popierany przez PiS kandydat na prezydenta Karol Nawrocki zadeklarował w poniedziałek, że upubliczni swoje oświadczenie majątkowe, jeśli będzie taka możliwość prawna. Przekazał, że jego współpracownicy kontaktują się z Sądem Najwyższym, aby to oświadczenie pozyskać i opublikować.

15 proc. Polaków stało się w ostatnich pięciu latach ofiarą jakiegoś przestępstwa, w tym 9 proc. – kradzieży, 4 proc. – włamania do domu lub innej nieruchomości, a 2 proc. – pobicia - wynika z kwietniowego sondażu CBOS.

To nie system Pegasus jest zły, tylko nieodpowiedni ludzie, którzy z niego korzystają - ocenił na posiedzeniu komisji ds. Pegasusa b. dyrektor Biura Kryminalnego KGP insp. w st. spocz. Grzegorz Napiórkowski. Dodał, że korzystanie z systemu przez Policję to był "wymóg codziennej służby, postępu technologii".

Posłowie PiS Andrzej Śliwka i Anna Gembicka w poniedziałek udali się z kontrolą poselską do biura ministra koordynatora służb specjalnych Tomasza Siemoniaka. Śliwka, komentując sprawę mieszkania Karola Nawrockiego, ocenił, że do ataku na kandydata zaangażowano służby specjalne.

Dzieci w ramach tzw. bilansu sześciolatka będą miały wykonywany lipidogram. W poniedziałek weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia, które wprowadza zmiany.

Tylko co piąty pracujący Polak w pełni ufa kierownictwu swej firmy, oceniając, że w swoich decyzjach menedżerowie uwzględniają interesy biznesu na równi z dobrostanem ludzi - pisze w poniedziałkowym wydaniu "Rzeczpospolita".

W czasie przedłużonego weekendu majowego na polskich drogach doszło do 307 wypadków drogowych, w których zginęło 19 osób, a 383 zostały ranne - poinformował PAP nadkom. Robert Opas z Biura Ruchu Drogowego KGP. W tym czasie policjanci zatrzymali 1628 osób jadących po alkoholu.

WYDARZENIA Z ZAGRANICY

UE chce przyciągnąć najbardziej utalentowanych badaczy z całego świata, w tym z USA - powiedziała w poniedziałek w Paryżu szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen. Zapowiedziała m.in. zachęty finansowe, ułatwienia regulacyjne, a także wpisanie do unijnego prawa wolności prowadzenia badań naukowych.

Zachodni sojusznicy chcą, by decyzja o przekazaniu Ukrainie kolejnych systemów obrony powietrznej Patriot zapadła jeszcze przed czerwcowym szczytem NATO - podała w poniedziałek agencja Reutera powołując się na źródła zaznajomione ze sprawą. Wśród potencjalnych dostawców są USA i Grecja.

Partie chadeckie CDU i CSU oraz socjaldemokratyczna SPD podpisały w poniedziałek w Berlinie umowę koalicyjną stanowiącą podstawę programową ich rządu. Kandydat na kanclerza Friedrich Merz zapowiedział, że nowy rząd, jeżeli zostanie wybrany przez Bundestag, przystąpi do pracy natychmiast, by zmieniać Niemcy na lepsze.

Premier Donald Tusk w Wageningen podczas obchodów Dnia Wyzwolenia zaapelował w kontekście wojny w Ukrainie, by nie odwracać się plecami, gdy zło się znów pojawia. Ocenił, że "czas beztroski i komfortu się skończył" i nadszedł czas na europejską mobilizację wokół fundamentalnych wartości i bezpieczeństwa.

Podczas uroczystości w Wageningen, na której premier Donald Tusk wraz ze swoim holenderskim odpowiednikiem Dickiem Schoofem miał zapalić tzw. Płomień Wyzwolenia, pod nogi szefa polskiego rządu upadła raca. Tusk na moment został wyprowadzony poza scenę.

Nie będzie akcesji Ukrainy do Unii Europejskiej bez zgody Węgier – napisał w niedzielę premier Węgier Viktor Orban w odpowiedzi na sobotnią krytykę węgierskich władz ze strony prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego.

Do II tury powtórzonych wyborów prezydenckich w Rumunii zakwalifikowali się lider opozycyjnej, radykalnie prawicowej partii AUR George Simion (40,96 proc. głosów) oraz burmistrz Bukaresztu Nicusor Dan (20,99 proc. głosów). Wyniki exit poll wskazywały, że drugie miejsce zdobył kandydat koalicji parlamentarnej Crin Antonescu.

W związku z wynikami wyborów (prezydenckich - PAP) zaproponuję kolegom z partii opuszczenie koalicji; jeśli to poprą, to złożę rezygnację z funkcji premiera - oświadczył w poniedziałek Marcel Ciolacu, premier i lider głównej partii koalicyjnej socjaldemokratycznej PSD.

Ewentualne zwycięstwo lidera radykalnej prawicy George Simiona w wyborach prezydenckich może sprawić, że należąca do UE i NATO Rumunia zboczy z prozachodniej ścieżki – ocenił w poniedziałek brytyjski dziennik „Guardian”. Simion zdecydowanie wygrał w niedzielę pierwszą turę wyborów.

Sukces George Simiona w niedzielnej pierwszej turze powtórzonych wyborów prezydenckich w Rumunii zahamował trend odrzucania przez wyborców kandydatów postrzeganych jako przychylnych wobec prezydenta USA Donalda Trumpa - twierdzi amerykański dziennik "New York Times".

Prawicowo-populistyczna partia Alternatywa dla Niemiec (AfD) złożyła pozew przeciwko kontrwywiadowi, który zaklasyfikował ją jako prawicową organizację ekstremistyczną zagrażającą demokratycznemu porządkowi państwa.

Przywódca Rosji Władimir Putin oświadczył w wyemitowanym w niedzielę programie telewizyjnym, że Rosja ma wystarczająco sił i środków, by doprowadzić wojnę z Ukrainą do "logicznego zakończenia z potrzebnym jej rezultatem". Zarzucił Zachodowi odwieczną chęć podporządkowania sobie Rosji.

Przyszły szef MSW Niemiec Alexander Dobrindt zapowiedział, że natychmiast po objęciu urzędu poleci zaostrzenie kontroli granicznych i rozpocznie proces odsyłania imigrantów, którzy nie są uprawnieni do wjazdu na teren Niemiec.

W pierwszej turze powtórzonych wyborów prezydenckich w Rumunii prowadzi George Simion, lider radykalnie prawicowej partii AUR, z wynikiem 33,1 proc., a na drugim miejscu jest liberał Crin Antonescu (22,9 proc.) – wynika z badań exit poll opublikowanych w niedzielę wieczorem przez telewizję Digi24.

Prezydent USA Donald Trump ogłosił w niedzielę, że "natychmiast rozpocznie proces nakładania 100-procentowych ceł" na filmy wyprodukowane za granicą. Uzasadnił tę decyzję potrzebą ochrony krajowego przemysłu filmowego, który jego zdaniem doświadcza "bardzo szybkiej śmierci" w wyniku konkurencji zagranicznej.

W 2024 r. na wojnie w Ukrainie zginęło co najmniej 45 287 rosyjskich żołnierzy, czyli prawie trzykrotnie więcej niż w pierwszym roku inwazji Rosji - wynika z opublikowanych w poniedziałek obliczeń rosyjskich niezależnych portali Mediazona i Meduza oraz rosyjskiego serwisu BBC.

Prezydent USA potwierdził w niedzielę wcześniejsze doniesienia, że zaproponował prezydentce Meksyku Claudii Sheinbaum wysłanie amerykańskich wojsk do walki z kartelami narkotykowymi. Donald Trump stwierdził, że Sheinbaum odmówiła, bo boi się gangów.

Izraelski gabinet bezpieczeństwa jednogłośnie zgodził się na plan rozszerzenia ofensywy przeciwko Hamasowi w Strefie Gazy - poinformowały izraelskie media. Przyjęto również plan wznowienia dostaw pomocy na to terytorium. Oba scenariusze są warunkowe i nie mają zostać od razu wcielone w życie.

Prezydent USA Donald Trump oznajmił w niedzielę, że polecił swojej administracji odbudowanie i ponowne otwarcie więzienia na wyspie Alcatraz pod San Francisco. Trump chce, by do zamkniętego w 1963 roku więzienia trafiali najgorsi przestępcy.

Jemeńscy rebelianci Huti ogłosili w niedzielę wieczorem, że będą kontynuować naloty na izraelskie lotniska i obłożną to państwo "blokadą powietrzną". W niedzielę rano Huti zaatakowali rakietą balistyczną lotnisko Ben Guriona - główny międzynarodowy port lotniczy Izraela.

Proboszcz parafii pw. Matki Bożej Fatimskiej w Szumilinie (diecezja witebska) na Białorusi ojciec Andrzej Juchniewicz został skazany na 13 lat więzienia - poinformowała Polska Prowincja Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej. Przekazała, że wyrok nie jest prawomocny. Zapowiedziano wniesienie apelacji.(PAP Biznes)

asa/ ana/