Polski sektor ciepłowniczy potrzebuje zmian w legislacji
Plany dekarbonizacji polskiego sektora ciepłowniczego wymagają olbrzymich inwestycji, które szacuje się na przedział od 200 do blisko 400 mld zł. Niezbędne są odpowiednie ramy legislacyjne i plan pozyskania finansowania - wynika z raportu EY „Ciepłownictwo systemowe w obliczu zmian”.
"Polski sektor ciepłowniczy przechodzi obecnie okres transformacji i stoi przed szeregiem wyzwań. Wciąż odczuwalne są skutki wywołanego przez wojnę w Ukrainie, związanego z tym kryzysu energetycznego i skokowego wzrostu cen surowców. Na to nakładają się zobowiązania regulacyjne (w tym wysoki koszt emisji CO2) oraz zmniejszenie liczby odbiorców związane m.in. z przechodzeniem na indywidualne źródła ciepła. Plany dekarbonizacji wymagają natomiast olbrzymich inwestycji, które szacuje się na przedział od 200 do blisko 400 mld zł. Niezbędnym elementem do ich wprowadzenia są odpowiednie ramy legislacyjne" - napisano w komunikacie prasowym EY.
Jak podano, udział węgla w polskim systemie ciepłowniczym systematycznie spada, osiągając poziom 61 proc. w 2023 r. Pełna dekarbonizacja sektora, wymuszana regulacjami, będzie wymagać olbrzymich inwestycji.
W komunikacie wskazano, że według szacunków Forum Energii inwestycje wynieść mogą od 196 do 225 mld zł, podczas gdy wyliczenia Narodowego Centrum Badań i Rozwoju sugerują kwotę nawet dwa razy większą - 428 mld zł.
"Tymczasem wskaźnik płynności finansowej sektora wynosi obecnie 0,57. To z kolei może przełożyć się na duże problemy w uzyskaniu zewnętrznego finansowania" - napisano.
W 2023 r., choć wartość inwestycji sięgnęła prawie 5 mld zł, mniej niż 30 proc. z nich zostało sfinalizowanych ze źródeł zewnętrznych.
"Miks energetyczny oparty głównie na węglu to dziś koszt nie tylko ekologiczny, ale także biznesowy. Branża boryka się z wyzwaniem pozyskania setek miliardów złotych na transformację energetyczną przy jednoczesnych problemach z rentownością. Jest to też duże wyzwanie dla legislatorów przy określaniu taryf. Obecnie wciąż kontynuowany jest program zamrażania cen energii i ciepła, ale w najbliższym czasie konieczne jest stworzenie długofalowego rozwiązania, akceptowalnego dla producentów i odbiorców sektora ciepłowniczego" - powiedział, cytowany w komunikacie prasowym, Dariusz Kryczka, partner EY Law, lider Centrum Kompetencyjnego Europejskiego Zielonego Ładu EY.
"Wierzę, że transformacja sektora zostanie opracowana w sposób kompleksowy, aby umożliwić jego dekarbonizację i modernizację" – dodał.
Jak wskazano, krajowe ramy prawne dotyczące sektora ciepłowniczego pokazują kierunek dla transformacji tej branży w Polsce. Polska implementuje też regulacje unijne. Jednym z kluczowych dokumentów jest strategia „Fit for 55”, na której wnioskach opiera się inicjatywa REPowerEU i Heat Pump Action Plan. REPowerEU ma na celu odejście od rosyjskich paliw kopalnych i przechodzenie na odnawialne źródła energii, a HPAP – zwiększenie liczby instalacji pomp ciepła do poziomu 6 mln rocznie. W czerwcu 2024 r. Komisja Europejska przyjęła także rozporządzenie Net-Zero Industry Act, który ma usprawnić procedury i skrócić terminy wydawania pozwoleń na projekty strategiczne, którymi w wypadku branży ciepłowniczej są instalacje zeroemisyjne.
Natomiast od 1 stycznia 2025 r. średnie obiekty energetycznego spalania (Medium Combustion Plants, MCP) o mocy powyżej 5 MW muszą dostosować się do nowych, rygorystycznych norm emisji.
"Aby dostosować się do tych i innych regulacji, polska branża ciepłownicza musi przejść głęboką transformację. Pomóc w tym mają programy wsparcia, zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim, takie jak utworzony w ramach EU ETS Fundusz Modernizacyjny, a w ramach niego program +OZE – źródło ciepła dla ciepłownictwa+ o budżecie w wysokości 2 mld zł" - napisano.
Ważnym źródłem finansowania sektora ciepłowniczego jest też LIFE Clean Energy Transition, z budżetem 1 mld euro przewidzianym do 2027 oraz Krajowy Plan Odbudowy (KPO).
"Potrzebujemy szeregu zmian w regulacjach nałożonych na sektor ciepłowniczy oraz skutecznego planu pozyskania finansowania umożliwiającego realizację ambitnych celów stawianych na poziomie krajowym i europejskim. Plany wspólnoty zbiegły się w czasie z kryzysem na rynku energetycznym, który szczególnie uderzył w oparty na węglu polski system ciepłowniczy. Dlatego potrzebujemy kompleksowego i przemyślanego planu transformacji energetycznej w Polsce, dającego firmom narzędzia do jego realizacji tak by zmaksymalizować korzyści dla odbiorców" – powiedział Dariusz Kryczka. (PAP Biznes)
pel/ ana/
