Integracja systemu finansowego konieczna, ale z ważną rolą giełd lokalnych - IDM (wywiad)

W dniach 9-12 marca w Bukowinie Tatrzańskiej odbędzie się jubileuszowa 25. Konferencja Rynku Kapitałowego, organizowana przez Izbę Domów Maklerskich. PAP Biznes jest patronem medialnym wydarzenia.

Tegoroczna konferencja odbywa się pod hasłem: “Europejskie ambicje wobec integracji unijnych rynków kapitałowych i wyzwań stojących przed polską gospodarką”, a jednym z głównych obszarów tematycznych jest Unia Rynków Kapitałowych i rola krajowych rynków kapitałowych.

„Konieczna jest integracja systemu finansowego w Europie, ale jednocześnie musimy zachować mocne, krajowe rynki kapitałowe. Siła Europy nie będzie wynikała tylko z tego, co jest w Londynie czy we Frankfurcie, ale także z tego, jak silne gospodarki i rynki kapitałowe będą w poszczególnych krajach" - powiedział w rozmowie z PAP Biznes prezes Izby Domów Maklerskich Waldemar Markiewicz.

W czerwcu 2024 r. Rada Europejska dokonała przeglądu postępów i omówiła dodatkowe kroki w celu dalszej integracji unijnych rynków kapitałowych. Priorytetem ożywienia Unii Rynków Kapitałowych (CMU) ma być zwiększenie potencjału finansowania gospodarki europejskiej w odpowiedzi na wyzwania dzisiejszych czasów.

Odgórnej wizji ożywienia CMU powinny towarzyszyć oddolne rozwiązania zorientowane na rozwój krajowych rynków kapitałowych, odpowiadające potrzebom lokalnych gospodarek.

"Odgórne tworzenie Unii Rynków Kapitałowych sprzyja najbardziej konkurencyjnym rynkom i prowadzi do koncentracji obrotów kosztem mniejszych lokalnych rynków, które na równi potrzebują wsparcia dla rozwoju w interesie krajowych przedsiębiorstw, gospodarek i jakości miejsc pracy" - powiedział prezes IDM.

W ocenie Waldemara Markiewicza, polska gospodarka potrzebuje silnego krajowego rynku kapitałowego dla zwiększenia jej innowacyjności i produktywności, a także dla sfinansowania wyzwań transformacji energetycznej i cyfrowej. Dlatego wspieranie rozwoju krajowych rynków kapitałowych musi być jednym z filarów Unii Rynków Kapitałowych wyznaczającym politykę spójności UE.

"Potrzebna jest harmonizacja zasad, żeby łatwo można było inwestować i kupować, żeby Polacy mieli możliwość inwestowania za granicą, ale jednocześnie kluczowe jest ściąganie inwestorów, szczególnie do krajów mniej rozwiniętych. Ważne, żeby tym inwestorom otoczenie regulacyjne było znane, a do tego potrzebna jest harmonizacja zasad ochrony inwestora, żeby był podobny system prawny" - powiedział.

Jednocześnie - w opinii prezesa IDM - centralizacja przewidująca jeden nadzór i jedną giełdę byłaby szkodliwa dla siły Europy rozumianej jako siła gospodarek poszczególnych krajów.

"W każdym kraju, a szczególnie w Polsce, zdecydowana większość ludzi pracuje w małych i średnich przedsiębiorstwach, a one polegają na krajowym kapitale. Dopiero gdy staną się wielkimi korporacjami, mogą myśleć o innych ścieżkach pozyskania kapitału, ale i tak wtedy muszą mocno konkurować na międzynarodowych rynkach" - powiedział.

"Lokalni inwestorzy, którzy najlepiej znają rynek, są pierwszymi dostawcami kapitału. Dlatego potrzebne są silne lokalne lub regionalne rynki kapitałowe" - dodał.

Waldemar Markiewicz zwraca uwagę, że ntegracja służy globalnym bankom i centrum finansowym, ale nie lokalnej gospodarce. Z naszego punktu widzenia integracja nie powinna odbywać się kosztem lokalnego rynku.

"Capital Market Union nie zwalnia polskiego rządu z ustanawiania warunków dobrych do przyciągania kapitału zagranicznego i warunków do budowy lokalnej silnej branży bankowej, ubezpieczeniowej i domów maklerskich" - uważa.

"Capital Market Union świetnie służy globalnym bankom i korporacjom, ale płynność zostanie wyssana z warszawskiej giełdy. Zdalni członkowie naszej giełdy zwiększają cały czas swój udział w obrotach i docierają już do polskich inwestorów instytucjonalnych, oferują im niskie stawki, żeby omijali polską branżę maklerską i handlowali w Warszawie przez Londyn" - dodał.

Jednym z wyzwań jest rola private equity i private debt w finansowaniu gospodarki.

W opinii prezesa IDM ważne jest, żeby polscy inwestorzy instytucjonalni mogli inwestować w fundusze private equity.

"Dla polskich funduszy private equity głównym, jeśli nie jedynym źródłem finansowania są zachodnie fundusze długoterminowe, czyli emerytalne. Ważne, żeby limity inwestycyjne polskich inwestorów instytucjonalnych zostały zmienione, by mogły one inwestować w private equity, bo dzisiaj krajowy kapitał nie może w nie inwestować. Będziemy o tym dyskutować w Bukowinie, gdzie będzie panel poświęcony tematowi rynek prywatny a rynek regulowany" - powiedział.

Jego zdaniem, modelem dla Polski jest Szwecja, gdzie rynek kapitałowy odniósł wielki sukces wspierając gospodarkę. Prezes uważa, że trzeba budować w kraju ekosystem i centrum kompetencyjne, a do tego jest potrzebne zasilanie kapitałem lokalnym.

"Inwestor zagraniczny nie będzie chciał inwestować w polskie spółki, jeśli nie zainwestuje w nie najpierw lokalny kapitał, bo będzie się zastanawiał, co w tych spółkach jest złego, że lokalni nie chcą wejść. Dlatego szalenie ważna jest mocna krajowa baza inwestorów" - powiedzia Waldemar Markiewicz.

Uważa on, że trzeba skoncentrować się na tym, żeby było więcej IPO i zastanowić się, co zniechęca spółki do wchodzenia na giełdę.

"Więcej spółek na giełdzie jest z korzyścią dla gospodarki, bo są to spółki, które są bardziej transparentne, chętniej wykazują zyski, a tym samym płacą większe podatki" - powiedział.

W ocenie Waldemara Markiewicza, w Polsce przyjął się zwyczaj, że domom maklerskim płaci się niewielkie stawki np. za pomoc przy ofercie publicznej, a zakres ich odpowiedzialności i dostarczana wartość powinny być dużo większe.

"Na Zachodzie pośrednicy otrzymują znacząco wyższy procent od transakcji, co też pozwala im lepiej daną transakcję przygotować i poprowadzić" - powiedział.

Prezes IDM poinformował, że środowisko rynku kapitałowego aktywnie włącza się w działania deregulacyjne. Przesłało swoje stanowisko do zespołu, na którego czele stoi Rafał Brzoska, z szeregiem postulatów.

"Nie chodzi o to, żebyśmy byli zderegulowani, tylko o to, żeby regulacje były kosztowo oszczędne, elastyczne, żeby chroniły inwestorów i były wprowadzane w porozumieniu z praktykami rynku kapitałowego, bo najlepsze regulacje są te, które są tworzone wspólnie. Marzy mi się wprowadzanie standardów w porozumieniu z całym rynkiem. Jeśli takiego podejścia nie ma, może nastąpić przeregulowanie" - powiedział.

Jako przykład Waldemar Markiewicz wskazuje oddzielenie kilka lat temu działalności analitycznej prowadzonej przez biura maklerskie od działalności transakcyjnej.

"Spowodowało to znaczne ograniczenie researchu małych i średnich firm w Europie, gdyż raporty analityczne stały się opłacalne dla firm inwestycyjnych tylko w przypadku dużych firm o dużym volumenie obrotów na giełdzie" - powiedział.

Prezes IDM uważa, że gdyby regulatorzy przy pomysłach wprowadzenia mechanizmu oddzielenia płatności za analizy od transakcji wsłuchali się w głos rynku, to do takich negatywnych skutków by nie doszło. Praktycy rynku mocno bowiem wtedy protestowali.

„Analizy są fundamentem rynku. Tym domy maklerskie powinny między sobą konkurować, a nie niskimi prowizjami, a research został podcięty przez regulacje” – powiedział Markiewicz.

„Ważne jest też, by regulatorzy słuchali głosu rynku. Co to ma do konkurencyjności rynku kapitałowego Europy wobec rynku amerykańskiego? Wymyślamy rozwiązania, które nie wpływają na konkurencyjność, marnujemy tylko energię i czas. To wymysły biurokracji, która generuje koszty i wprowadza rozwiązania, które niczemu nie służą” – dodał.

Jego zdaniem, ważny jest też aspekt ładu korporacyjnego, a spółki Skarbu Państwa powinny być w tym zakresie wzorem do naśladowania.

„Ład korporacyjny powinniśmy napełnić treścią, spółki powinny się aktywnie komunikować z rynkiem. Spółki Skarbu Państwa, szczególnie w sektorach infrastrukturalnych i strategicznych, nadają ton i ustanawiają standardy, w związku z tym efektywność finansowa nie powinna być jedynym kryterium oceny” – powiedział.

Jego zdaniem, niebezpieczne jest to, co dzieje się w Europie i w Polsce dotyczące stosowania przepisów ochrony konsumenta w odniesieniu do inwestorów. W opinii prezesa IDM, mieszanie inwestowania na giełdzie z oszczędzaniem w bankach stanowi wielki błąd.

"Ochrona inwestora polega przede wszystkim na zagwarantowaniu, że inwestor otrzyma rzetelne i pełne informacje o nabywanych produktach i podejmie ryzyko w celu uzyskania ponadprzeciętnej stopy zwrotu" - powiedział.

Podczas konferencji w Bukowinie uczestnicy będą też rozmawiali o trendach i polityce w zakresie rozwoju finansów cyfrowych, wpływie technologii na obsługę klienta i wyzwaniach stojących przed branżą w wyniku zwiększającej się konkurencji, np. ze strony obcych platform wchodzących do Polski.

"Stawia to przed branżą również wymogi dotyczące edukacji, wiedzy. Inwestor nie może być objęty szczególną ochroną jak konsument, bo często prowadzi to do nieuzasadnionych roszczeń inwestorów do instytucji finansowych w przypadku strat. To naraża całą branżę na nieuzasadnione ryzyko regulacyjne" - powiedział Waldemar Markiewicz.

Inne tematy, które będą poruszone podczas Konferencji Rynku Kapitałowego w Bukowinie Tatrzańskiej to finansowanie transformacji energetycznej i zrównoważonego rozwoju, perspektywa inwestorów - profil, potrzeby, apetyt na ryzyko, najnowsze zmiany w regulacjach bankowych, ubezpieczeniowych i rynku kapitałowego i ich wpływ na dostępność kapitału dla firm na giełdzie.

Piotr Rożek (PAP Biznes)

pr/